Alkohol a leki przeciwdepresyjne – czy można je łączyć?

Antydepresanty wpływają na produkcję serotoniny, łagodzą stres i napięcie, a także poprawiają nastrój i samopoczucie. Ich działanie jest silne i może przynieść spodziewane efekty, ale należy pamiętać, że leków przeciwdepresyjnych nie należy łączyć z alkoholem ani z innymi lekami.

Jeśli zatem cierpisz na depresję lub zaburzenia lękowe i przyjmujesz leki, ale chcesz się napić alkoholu, powinieneś zrezygnować z tego pomysłu. Takie połączenie może mieć wiele działań niepożądanych.

Jak działają leki przeciwdepresyjne?

Na rynku jest osiem grup leków i ok. 20 substancji czynnych wykorzystywanych w terapii depresji. Duża liczba leków przeciwdepresyjnych umożliwia dobranie odpowiedniego specyfiku do konkretnego pacjenta, co można określić „terapią szytą na miarę”.

– Jeśli występują działania niepożądane, mają one przeważnie charakter łagodny. Zwykle występują one w trakcie pierwszych 10-14 dni leczenia. Najczęściej są to łagodne zaburzenia czynności przewodu pokarmowego (nudności), bóle głowy o niewielkim nasileniu, nadmierna potliwość, niepokój. Czasami wskazane jest włączenie dodatkowego leczenia, np. przeciwlękowego. To jest ten okres, który pacjent musi przetrwać. Po upływie tego czasu – jest tylko i wyłącznie już lepiej – mówi dr hab. Ewa Bałkowiec-Iskra, z Katedry Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Trzeba jednak być ostrożnym, bo leki przeciwdepresyjne z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny – SSRI, do których należą escitalopram, citalopram, sertralina, paroksetyna, fluoksetyna oraz fluwoksamina wchodzą w interakcje z innymi preparatami, które wpływają na metabolizm serotoniny (jeden z neuroprzekaźników). Przykładem takiego leku jest na przykład tramadol – środek przeciwbólowy z grupy opioidów, ale też sumatriptan stosowany w leczeniu migreny i antybiotyk linezolid.

– Dlatego to tak bardzo ważne, by pacjenci, którzy stosują te leki, mówili lekarzom, co stosują. W trakcie zażywania tramadolu, sumatriptanu, linezolidu oraz leków przeciwdepresyjnych może dojść do wystąpienia zespołu serotoninowego – mówi dr hab. Ewa Bałkowiec-Iskra z Katedry Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej WUM.

Zespół serotoninowy objawia się pobudzeniem psychoruchowym, zaburzeniami świadomości, gorączką, drżeniem mięśniowym. Dochodzi do niego mniej więcej w przypadku 1-2 proc. pacjentów, którzy pomieszają leki, jednak brak jest dokładnych danych dotyczących częstości jego występowania.

Ile alkoholu przy antydepresantach?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta – zero. Spożywanie alkoholu i jednoczesne zażywanie leków antydepresyjnych jest bezwzględnie przeciwwskazane, a informacje o tym przeczytamy na każdej ulotce leków antydepresyjnych.

Dlaczego łączenie leków antydepresyjnych i alkoholu może mieć negatywne skutki?

Łączenie leków antydepresyjnych i alkoholu może spowodować nasilenie objawów depresji, ponieważ zaburza działanie leków. Przyjmując antydepresanty, należy wykluczyć wszelkie napoje alkoholowe, by zapobiec również skutkom ubocznym leków. Mogą one doprowadzić do szeregu zjawisk, które pogorszą kondycję fizyczną i negatywnie wpłyną na zdrowie. Picie alkoholu i łączenie z nim antydepresantów oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy. Może mieć bardzo negatywne skutki: wywołać zawroty głowy, nadmierną senność, spowolnienie procesów myślowych, wywołać objawy depresyjne. Leki psychotropowe mogą także wywoływać zaburzenia rytmu serca.

Co więcej, połączenie alkoholu i antydepresantów jest toksyczne także dla wątroby. Obie substancje są metabolizowane w wątrobie, dlatego mocno obciążają ten organ.

Antydepresanty i alkohol a układ nerwowy

Dodatkowo, leki antydepresyjne mogą oddziaływać na te same receptory komórek nerwowych, na które oddziałuje alkohol. To sprawia, że substancje te razem mogą działać mocniej na układ nerwowy, mogą też mieć negatywne skutki. Leczenie depresji w połączeniu z nadużywaniem alkoholu może być nieskuteczne. Wzrasta także ryzyko uzależnienia od działania substancji psychoaktywnych i od silnej stymulacji układu nerwowego.

Czy można pić alkohol przyjmując leki przeciwdepresyjne?

– Okazyjnie (np. raz na miesiąc) jest to dopuszczalne, ale na pewno niezalecane. W praktyce w przypadku sytuacji wyjątkowych, np. wesela zaleca się odstawienie leku na 3-4 dni (przeważnie dzień wcześniej, w dniu wesela i dzień po). W każdej takiej sytuacji pacjent powinien skonsultować się z lekarzem i upewnić co robić – mówi dr hab. Bałkowiec-Iskra.

Warto również pamiętać, że ziołowe specyfiki zawierające dziurawiec także mogą wchodzić w interakcje z środkami przeciwdepresyjnymi. Dlatego, jeśli bierzemy leki i chcemy jakieś inne jeszcze dobra, należy skonsultować się z lekarzem. Będzie on wiedział co podać, żeby pomóc pacjentowi. Stosowanie medykamentów na własną rękę może wyrządzić szkodę.

W ogóle samoleczenie ziołami przy depresji nie jest dobrym pomysłem. Wiele interakcji ziół z lekami nie zostało opisanych w literaturze, nie wiadomo, kiedy i w jakim nasileniu oraz formie występują.

– Wiele przypadków nie jest opisywanych w literaturze, nie jest też zgłaszanych do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, stąd nasza wiedza na temat interakcji leków jest bardzo niepełna. Wiemy jednak, że przypadki ostrych stanów spowodowanych przyjmowaniem leków bez kontroli lekarskiej zdarzają się, dlatego nie warto poprawiać specjalisty, który zalecił nam leczenie. Gdy mamy potrzebę uzupełnienia terapii, trzeba skontaktować się z lekarzem – podsumowuje dr hab. Bałkowiec-Iskra.

Leki przeciwdepresyjne a leczenie alkoholizmu

Depresję alkoholową leczy się za pomocą leków, które zawierają konkretne substancje czynne. Przy leczeniu alkoholizmu i depresji włącza się leki psychotropowe zawierające substancje, które pomagają przetrwać trudny czas odstawienia alkoholu. Zazwyczaj stan chorego poprawia się po około 2-3 tygodniach od zaprzestania spożywania alkoholu.

Czego unikać przy antydepresantach?

Większość leków psychotropowych może mieć skutki uboczne. Z tego względu należy informować lekarza o wszystkich innych rodzajach zażywanych leków, by nie wywołać działań niepożądanych. Połączenie alkoholu, jak i substancji psychoaktywnych z lekami przeciwdepresyjnymi nasila ryzyko powikłań i może wywołać działania niepożądane. Niewskazane jest także sięganie po niektóre zioła, np. dziurawca zwyczajnego, które mogą osłabiać działanie leków przeciwdepresyjnych.

Anna Piotrowska (zdrowie.pap.pl)

Czytaj też:
Naukowcy badają, czy powszechnie stosowany antydepresant wyleczy COVID-19Czytaj też:
Uważaj na ten popularny lek przeciwbólowy. Potwierdzono niekorzystne skutki uboczne