Szok termiczny to poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, dlatego nie należy go lekceważyć. Powstaje na skutek nagłej zmiany temperatury ciała wywołanej nie tylko zimną wodą, ale także opalaniem i pobytem w saunie. Jak zapobiegać szokowi termicznemu i jakiej pomocy udzielić osobie, która go doznała?
Czym jest szok termiczny?
Szok termiczny najczęściej powstaje, gdy rozgrzane słońcem lub wysoką temperaturą ciało ma kontakt z zimną wodą. To powoduje gwałtowne skurczenie naczyń krwionośnych i szybki transport krwi do serca. Organ nie jest w stanie przepompować tak dużej ilości krwi, co może sprawić, że się zatrzyma.
Oprócz oczywistego zagrożenia życia, jakie wynika z zatrzymania akcji serca, szok termiczny może spowodować także panikę i utratę orientacji. Gwałtowne próby zaczerpnięcia powietrza mogą doprowadzić do hiperwentylacji, która skutkuje utratą przytomności. Jeśli do szoku termicznego dojdzie w wodzie, grozi to utonięciem.
Gwałtowne zanurzenie w zimnej wodzie może doprowadzić również do drętwienia rąk i nóg, przez co ciężko jest zachować w wodzie równowagę i płynąć. Pojawiają się również zmiany rytmu serca, może dojść do tachykardii, uczucia dzwonienia w uszach, wystąpienia mroczków przed oczami. To wszystko nasila objawy paniki i może spowodować utonięcie.
Kiedy dochodzi do szoku?
Do szoku termicznego najczęściej dochodzi na skutek kontaktu z zimną wodą. Najbardziej niebezpieczna jest woda, która ma temperaturę poniżej 13 stopni Celsjusza. Na skutek tak niskiej temperatury ciało szybko się wyziębia, pojawiają się również skurcze mięśni. To może stać się przyczyną utonięcia.
Kto jest najbardziej narażony?
Z szokiem termicznym najsłabiej radzą sobie:
- kobiety w ciąży
- kobiety w czasie miesiączki
- dzieci
- seniorzy
- osoby będące pod wpływem alkoholu
Jak zareagować? Pierwsza pomoc
Gdy jesteśmy nad wodą świadkami szoku termicznego, powinniśmy przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy. Przede wszystkim należy wyłowić taką osobę z wody i przenieść ją w suche miejsce.
Jeśli na skutek kontaktu z wodą doszło do zatrzymania krążenia, od razu przystępujemy do pierwszej pomocy. Na zmianę dokonujemy 2 wdechów i 30 uciśnięć klatki piersiowej. W międzyczasie prosimy kogoś z otoczenia o wezwanie pogotowia ratunkowego i nie przestajemy udzielać pomocy, dopóki osoba nie zacznie oddychać lub nie przyjedzie karetka.
Jeśli osoba, którą wyłowiliśmy z wody, jest przytomna, należy ją położyć w suchym miejscu i umożliwić powrót do naturalnej temperatury ciała. Trzeba zdjąć z niej mokre ubranie i przykryć kocem ratunkowym lub zwykłym ręcznikiem. Następnie wezwać lekarza, by ocenił, czy poszkodowany rzeczywiście jest zdrowy.
Jak zapobiegać szokowi termicznemu?
Aby zapobiec wystąpieniu szoku termicznego, należy unikać gwałtownej zmiany temperatury. Nie wolno wbiegać do wody bezpośrednio po kąpieli słonecznej. Należy stopniowo przygotowywać ciało do kontaktu z wodą, ostrożnie je schładzając i przyzwyczajając do niższej temperatury. Nie należy także schładzać ciała po pobycie w saunie.
Oprócz tego konieczne jest dbanie o właściwe nawodnienie organizmu, unikanie kąpieli bezpośrednio po jedzeniu i niespożywanie napoi alkoholowych. Brak trzeźwości nad wodą wciąż jest jedną z częstszych przyczyn utonięć.
W przypadku plażowania z dziećmi konieczne jest pilnowanie ich, by nie wbiegały rozgrzane do wody oraz niespuszczanie maluchów z oka. Wystarczy chwila nieuwagi, by dziecko porwał prąd wodny. Oprócz tego jeziora, stawy czy inne naturalne kąpieliska mają grząski grunt, który może nagle zmienić wysokość. Małemu dziecku to wystarczy, by stracić równowagę.
Czytaj też:
Jak się opalać na solarium? Czy krem do opalania na brązowo jest zdrowy?