Udar cieplny (porażenie słoneczne) nie jest jedynie konsekwencją nieodpowiedzialnego plażowania. Może do niego dojść także w zamkniętych, nadmiernie nagrzanych pomieszczeniach oraz samochodach. W przegrzanym organizmie dochodzi do poważnych zmian na poziomie komórkowym, które mogą spowodować śmierć.
Udar cieplny (udar słoneczny) – o tym musisz wiedzieć!
Ludzki organizm ma zdolność regulacji temperatury ciała. To, dlatego, kiedy temperatura otoczenia wzrasta lub mamy gorączkę, intensywnie się pocimy. W niektórych sytuacjach mechanizm termoregulacji nie jest w stanie poradzić sobie ze zbyt wysoką temperaturą ciała, co prowadzi do udaru cieplnego. Wówczas temperatura ciała wzrasta powyżej 41 stopni Celsjusza i następuje szybka utrata wody oraz elektrolitów. Do udaru cieplnego może dojść, gdy:
- zbyt długo przebywamy w pełnym słońcu (np. zaśniemy podczas opalania),
- zapominamy o osłanianiu głowy podczas przebywania na słońcu,
- korzystamy z kąpieli w bardzo ciepłej wodzie (np. w źródłach termalnych) oraz zbyt długo przebywamy w saunie,
- przebywamy w pomieszczeniach, w których panuje zbyt wysoka temperatura (np. hale produkcyjne i magazynowe, huty, kuźnie, blaszane garaże),
- cieszymy się aktywnością na pełnym słońcu w godzinach okołopołudniowych,
- intensywnie uprawiamy sport, gdy na zewnątrz panuje zbyt wysoka temperatura,
- przebywamy w nagrzanym samochodzie.
Ważne: każdego lata mamy do czynienia z nieodpowiedzialnym zachowaniem rodziców, którzy pozostawiają dzieci w nagrzanych samochodach, bo muszą zrobić zakupy lub załatwić inne sprawy. Takie zachowanie stwarza zagrożenie nie tylko dla życia niemowląt, ale także starszych dzieci.
Czytaj też:
Te pokarmy i napoje odwadniają – a to może poważnie ci zaszkodzić
Udar cieplny – objawy
Udar cieplny postępuje wyjątkowo szybko. Czas, który upłynie od wystąpienia pierwszych objawów przegrzania organizmu do utraty przytomności, często liczony jest jedynie w minutach. Z tego względu trzeba nauczyć się rozpoznawać objawy przegrzania organizmu oraz poznać zasady pierwszej pomocy w przypadku podejrzenia udaru cieplnego.
Ważne: udarowi cieplnemu możemy zapobiec! Wystarczy unikać przebywania w pełnym słońcu bez nakrycia głowy oraz pamiętać o tym, że letnie upały mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Niemowlęta, małe dzieci, seniorzy i osoby przewlekle chore np. na serce w ogóle nie powinny przebywać na zewnątrz oraz w nadmiernie nagrzanych pomieszczeniach i pojazdach! Decydując się na spacer lub plażowanie w godzinach okołopołudniowych, trzeba wybierać zacienione miejsca i pamiętać o niezbędnej ochronie przeciwsłonecznej.
Objawy udaru cieplnego:
- nasilające się osłabienie,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- osłabienie siły mięśniowej,
- przyśpieszone tętno,
- przyśpieszony oddech,
- narastające uczucie niepokoju,
- zaczerwienienie skóry,
- intensywne pocenie się, które nagle ustępuje,
- nagły wzrost temperatury ciała (nawet powyżej 41 stopni Celsjusza),
- nudności i wymioty,
- nienaturalna senność,
- dreszcze,
- zaburzenia świadomości,
- chwiejny chód,
- utrata przytomności.
Czytaj też:
Filtry UV – chronią czy szkodzą? Pierwsza w Polsce skin coach odpowiada
Udar cieplny – pierwsza pomoc
W przypadku udaru cieplnego bardzo ważne jest udzielenie pierwszej pomocy przed przyjazdem pogotowia. Osobę, która doznała udaru cieplnego, trzeba przeprowadzić lub przenieść w zacienione miejsce. Powinno być ono przewiewne (nie należy robić sztucznego tłoku!). Ważne: różnica temperatur nie może być zbyt duża! Nie wolno polewać osoby zimną wodą oraz stosować innych metod schładzania, które mogą spowodować szok termiczny!
W przypadku osób, którym dokuczają zawroty głowy oraz objawy zbliżającego się omdlenia (mroczki przed oczami, nudności, drżenie ciała, bladość skóry oraz ust) konieczne jest ułożenie w pozycji z lekko uniesionymi nogami; osoby przytomne, które nie wykazują oznak zbliżającego się omdlenia, należy ułożyć w pozycji półsiedzącej.
W celu schłodzenia organizmu można stosować chłodne okłady na głowę, kark, stopy oraz brzuch. Osobom przytomnym można podać do picia schłodzoną wodę. Napojów nie podajemy osobom, które tracą przytomność!
Jeżeli dojdzie do utraty przytomności oraz zatrzymania krążenia i ustania oddechu konieczne jest przystąpienie do resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
W przypadku udaru cieplnego zawsze konieczne jest wezwanie pogotowia!