Tran to jeden z naturalnych suplementów diety, które wpływają na odporność naszego organizmu. Powstaje on z oleju pozyskiwanego z wątroby dorsza oraz innych ryb z rodziny dorszowatych. Dowiedz się więcej na temat stosowania tranu oraz jego właściwości.
Starsze pokolenie niezbyt dobrze wspomina picie tranu. Olej z wątroby dorsza stosowany jest w celu wzmacniania odporności organizmu od lat 60. ubiegłego stulecia. Początkowo smak tego preparatu o prozdrowotnym działaniu skutecznie zniechęcał do jego przyjmowania. Obecnie na rynku dostępne są trany o mniej intensywnym smaku, co pozwala uniknąć „traumy” związanej z ich stosowaniem.
Co to jest tran?
Tran to jeden z naturalnych suplementów diety, którego działanie zostało potwierdzone licznymi badaniami. Nazwa „tran” jest stosowana jedynie w przypadku preparatów powstających z oleju ze świeżej wątroby dorsza i ryb dorszowatych. Preparaty powstające z oleju z wątroby rekina, innych ryb czy wegańskie oleje z alg, nie powinny być w ten sposób nazywane. Warto o tym wiedzieć, aby w świadomy sposób wybierać właściwe dla nas suplementy diety.
Tran ma dość długą historię. Preparat ten od kilku dekad polecany jest jako jeden ze skutecznych sposobów wsparcia odporności organizmu w sezonie jesienno-zimowym oraz wczesną wiosną. Ma to związek z wysoką zawartością witaminy D, której niedobory występują u znacznego odsetka mieszkańców Polski. Co więcej, tran dostarcza do naszego organizmu witaminę A, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6, czyli m.in. DHA i EPA.
Tran dostępny jest w różnej formie. Możemy stosować tran płynny oraz tran w kapsułkach, jednak przed wyborem właściwego dla nas preparatu, powinniśmy sprawdzić jego skład. Nie każdy tran zawiera np. naturalną witaminę D oraz odpowiednio dostosowaną do potrzeb naszego organizmu ilość innych składników. Warto zwrócić uwagę także na dodatek sztucznych barwników, konserwantów, cukrów i chemicznych aromatów oraz innych dodatków, które mogą zmniejszać pozytywny wpływ tranu na nasze zdrowie.
Tran, choć bardzo zdrowy i polecany nawet dla małych dzieci, musi być stosowany z umiarem oraz po wcześniejszym zapoznaniu się z zasadami jego suplementacji, a także przeciwwskazaniami do stosowania i ewentualnymi efektami ubocznymi, które związane są przede wszystkim z przedawkowaniem tranu.
Właściwości zdrowotne tranu
Właściwości zdrowotne tranu związane są z jego składem. Skoncentrowany olej ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego i innych ryb z rodziny dorszowatych dostarcza do naszego organizmu substancje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, serca, układu krwionośnego, mózgu, a także wzroku. Wysoka zawartość kwasów tłuszczowych NNKT, w korzystnym dla zdrowia stosunku Omega-3 do Omega-6, oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, pozytywnie wpływają na ogólny stan zdrowia i urodę.
Skład tranu
Tran jest naturalnym źródłem witamin oraz kwasów tłuszczowych, których często brakuje w naszej diecie. W składzie tranu znajdziemy przede wszystkim ważną dla naszego układu nerwowego, układu immunologicznego oraz zdrowia kości witaminę D. Jej niedobory dotyczą zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Brak dostatecznej ilości słońca w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną oraz niskie temperatury, które sprawiają, że niemożliwa jest synteza witaminy D w skórze, to poważne zagrożenie dla naszego zdrowia.
Picie tranu pomaga uzupełnić niedobory witaminy D w organizmie, wpływając na ogólną kondycję zdrowotną oraz nasze samopoczucie.
Tran to także źródło witaminy A, która pomaga zadbać o zdrowie oczu, skóry i błon śluzowych oraz wspomaga naturalną odporność organizmu. Witamina ta jest również niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego oraz chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, wykazując silne działanie antyoksydacyjne.
Ze względu na pochodzenie tranu, znajdziemy w nim także korzystnie wpływające na serce, układ krążenia oraz mózg niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) m.in. kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy. Kwasy NNKT pozwalają kompleksowo zadbać o stan zdrowia, wpływając w pozytywny sposób na funkcjonowanie kluczowych narządów i układów.
Polecane są jako jeden z elementów profilaktyki chorób serca i układu krążenia, schorzeń neurodegeneracyjnych mózgu oraz nowotworów np. jelita grubego i prostaty. Korzystnie wpływają także na ciśnienie tętnicze krwi, obniżają poziom złego cholesterolu i trójglicerydów, poprawiają pamięć, koncentrację i wydolność mózgu, zapewniają ochronę przed powstawaniem zakrzepów i zatorów oraz poprawiają ogólne samopoczucie.
W tranie znajdziemy zarówno kwasy Omega-3, jak i kwasy Omega-6 w korzystnym dla naszego zdrowia stosunku, dzięki czemu możemy skutecznie uzupełniać niedobory tych substancji w diecie. Szczególnie korzystny wpływ na nasze zdrowie mają należące do grupy kwasów Omega-3 kwasy DHA i EPA, których suplementacja polecana jest od pierwszych dni życia dziecka.
Wspomagają one m.in. rozwój mózgu i narządu wzroku, hamują rozwój infekcji i stanów zapalnych, a także wykazują działanie hamujące przebieg reakcji alergicznych, jednak stosowanie zawierających je suplementów u niemowląt, powinniśmy skonsultować z pediatrą. Tradycyjny tran polecany jest dla dzieci, które ukończyły 4. rok życia. W tym przypadku należy sięgać po preparaty dla najmłodszych, jeżeli lekarz potwierdzi zasadność ich stosowania.
Dawkowanie tranu
Dawkowanie tranu uzależnione jest od kilku czynników. Jednym z nich jest skład preparatu oraz zawartość witaminy D i A, które w nadmiarze mogą nam poważnie zaszkodzić. Trzeba pamiętać, że witaminy rozpuszczalne w tłuszczach kumulują się w naszej wątrobie, więc ich nadmierne spożycie nie jest zalecane. Sposób dawkowania tranu musi zostać dostosowany do naszego dziennego zapotrzebowania na obecne w nim substancje odżywcze. Dawkę powinniśmy dobrać względem wieku, bazując na zaleceniach producenta preparatu. W przypadku podawania tranu dzieciom powinniśmy skonsultować swoją decyzję z pediatrą.
Ważne: tranu nie należy łączyć z innymi suplementami diety i produktami leczniczymi, które zawierają witaminę A i D, bo grozi to ich przedawkowaniem!
Przeciwwskazania do stosowania tranu
Tran jest naturalnym suplementem diety, jednak nie każdy może czerpać z jego wyjątkowych właściwości. Kto nie może pić tranu? Wbrew pozorom, spora grupa osób, które m.in. cierpią na schorzenia przewlekłe i przyjmują niektóre leki. Przeciwwskazaniem do stosowania tranu jest m.in.:
-
kamica nerkowa,
- hiperkalcemia,
- sarkoidoza.
Przeciwwskazaniem do stosowania tranu jest także przyjmowanie preparatów, które rozrzedzają krew m.in. leków przeciwzakrzepowych, bo obecne w tranie substancje nasilają ich działanie.
Szczególną ostrożność podczas wyboru suplementów diety powinny zachować kobiety ciężarne. W tym przypadku przed rozpoczęciem suplementacji tranu niezbędna jest konsultacja z ginekologiem, bo nadmiar witaminy A w organizmie kobiety ciężarnej może doprowadzić do ciężkich wad rozwojowych płodu.
Przeciwwskazaniem do stosowania tranu jest także alergia na białko ryb.
Skutki uboczne tranu
Stosowanie dużych dawek tranu może doprowadzić do hiperwitaminozy. Objawia się ona m.in. zaburzeniami neurologicznymi, bólem głowy, nudnościami, wymiotami, wzrostem masy ciała i brakiem apetytu. Właściwie dawkowany tran zwykle nie wywołuje żadnych niepokojących objawów, jednak w przypadku preparatów, które zawierają np. sztuczne barwniki i aromaty mogą pojawić się objawy skórne lub żołądkowe.
Poważnym skutkiem ubocznym stosowania tranu jest przedawkowanie znajdujących się w nim witamin, dlatego trzeba stosować go zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty oraz po zapoznaniu się z ulotką preparatu.
Podsumowując, tran pomaga uzupełnić niedobory ważnych witamin i kawasów tłuszczowych w codziennej diecie, jednak nie jest preparatem, który powinniśmy przyjmować w zbyt dużych dawkach. Obecne w tranie witaminy są magazynowane przez nasz organizm, co grozi hiperwitaminozą. Stosowanie tranu warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, co pozwoli uniknąć ewentualnych skutków ubocznych suplementacji.
Czytaj też:
Czy dzieciom powinno się podawać tran?