Ból zęba jest wyjątkowo uciążliwy, co sprawia, że utrudnia normalne funkcjonowanie. W przypadku bólu zęba liczy się czas – jego bagatelizowanie może doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, bo toczący się w obrębie jamy ustnej stan zapalny nie zagraża jedynie zębom i dziąsłom. Zdarza się, że nieleczone choroby stomatologiczne np. zapalenie miazgi zębowej prowadzą do uogólnionych infekcji, a także stają się przyczyną np. powstania ropnia w mózgu lub zapalenia mięśnia sercowego.
W początkowej fazie próchnicy możemy uśmierzyć ból zęba o umiarkowanym nasileniu środkami o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, co sprawia, że po kilku dniach cierpienia, zapominamy, że powinniśmy udać się do lekarza i sprawdzić, co wywołało ból zęba. Takie postępowanie jest dość częste, bo nadal spory odsetek dorosłych udaje się do lekarza stomatologa, gdy domowe sposoby na ból zęba przestają działać lub ząb ulegnie znacznemu zniszczeniu, co sprawia, że na skuteczne leczenie oszczędzające, jest zbyt późno.
Zdrowe zęby to nie tylko gwarancja pięknego wyglądu i dobrego samopoczucia, ale także sposób na ograniczenie ryzyka związanego z poważnymi powikłaniami, dlatego niezbędne jest systematyczne odwiedzanie stomatologa 2 razy w roku w celu sprawdzenia stanu zdrowia jamy ustnej.
Co najczęściej powoduje ból zębów?
Jak już zostało wspomniane, ból zęba lub ból zębów najczęściej związany jest ze schorzeniami stomatologicznymi. Jest on przede wszystkim skutkiem postępującej próchnicy. To powszechnie diagnozowana u niemowląt, małych dzieci, młodzieży i osób dorosłych choroba stomatologiczna o podłożu bakteryjnym. Środowisko jamy ustnej zapewnia doskonałe warunki do rozwoju bakterii, które powodują psucie się zębów, a także choroby dziąseł i przyzębia. Rozwojowi szkodliwych bakterii w jamie ustnej sprzyja spożywanie słodkich pokarmów oraz napojów, bo cukier jest pożywką dla powodujących próchnicę bakterii.
QUIZ:
Czy wiesz, jak dbać o zęby niczym profesjonalista?
Próchnica zębów to najczęstsza z przyczyn bólu zęba. Może ona początkowo wywoływać niewielki ból, który redukują leki przeciwbólowe, jednak z czasem dolegliwości zaczynają się nasilać. Dzieje się tak w momencie, gdy ubytek sięga do głębszych warstw zęba, które są silnie unaczynione oraz unerwione. Zanim pojawi się typowy ból zęba, który jest skutkiem postępującej próchnicy, może występować nadwrażliwość zębów na gorące oraz zimne pokarmy i napoje.
Ważne: ubytek w zębie nie zawsze jest widoczny, bo może być zlokalizowany np. w przestrzeni międzyzębowej lub wewnątrz zęba, dlatego idealny wygląd zewnętrzny zęba nie jest wyznacznikiem jego zdrowia. Poszukiwaniem przyczyny bólu zęba zawsze musi zająć się specjalista!
Jak powstaje próchnica?
Początkowo próchnica nie powoduje żadnych dolegliwości. Powstaje na skutek aktywności bakterii. Mikrobiota jamy ustnej składa się z ponad 1000 różnego rodzaju szczepów drobnoustrojów, wśród których dominują bakterie. Nie wszystkie szkodzą zdrowiu zębów, tkanek przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej, jednak zaburzenie homeostazy mikrobioty jamy ustnej prowadzi do zwiększonej aktywności chorobotwórczych bakterii.
Bezpośrednią przyczyną próchnicy jest odkładająca się na zębach, w przestrzeniach międzyzębowych oraz w okolicy dziąseł płytka nazębna, inaczej kamień nazębny. Można go porównać do kamienia, który osadza się np. na armaturze na skutek działania wody. Brak dbałości o higienę jamy ustnej prowadzi do zwiększonej aktywności bakterii w miejscach, w których odkłada się płytka nazębna. Skutkuje to wydzielaniem przez bakterie niszczących szkliwo kwasów. Na skutek nadmiaru płytki bakteryjnej pojawia się także nieprzyjemny zapach z ust.
Początkowo próchnica obejmuje tkanki zewnętrzne zęba. Z czasem uszkodzenia zaczynają się powiększać, wnikając w głąb zębów. Ból zęba pojawia się, gdy próchnica powoduje zapalenie miazgi zębowej, czyli unerwionej i unaczynionej struktury zęba. W tym przypadku mamy już do czynienia z zaawansowaną próchnicą, jednak na tym etapie nie zawsze konieczne jest usunięcie zęba. Wiele zależy od rozległości ubytku zębowego oraz przyczyny rozpoznanych uszkodzeń – jeżeli jest to możliwe to nawet na znacznie zniszczony, ale wyleczony ząb, może zostać założona korona zębowa.
Objawy próchnicy
Ból zęba związany z próchnicą pojawia się nagle, jednak może go poprzedzać nadwrażliwość zębiny na różne bodźce. Czasami pojawiają się także inne dolegliwości np. nieprzyjemne uczucie, gdy mocno zaciśniemy szczękę. W przypadku bólu zęba, który jest spowodowany próchnicą, możemy mieć do czynienia z bólem, który dość szybko ustępuje pod wpływem działania środków przeciwbólowych, jednak przynoszą one jedynie chwilową ulgę, a ból zęba zaczyna coraz częściej nawracać. Kiedy dojdzie do zapalenia miazgi zębowej, pojawia się silny ból zęba, który trudno jest uśmierzyć. Dodatkowo może pojawić się obrzęk twarzy po stronie chorego zęba, ból szyi, a także powiększenie węzłów chłonnych. Długotrwały ból zęba, z którym nie zgłaszamy się do stomatologa, może doprowadzić do powstania ropnia okołozębowego oraz zapalenia kości szczęki od zakażonej miazgi zębowej. Ostry ból zęba jest wskazaniem do natychmiastowej wizyty u lekarza stomatologa!
Próchnica, powodując stan zapalny, zagraża ogólnemu zdrowiu organizmu, stając się źródłem szkodliwych dla innych organów bakterii, które mogą doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.
Inne przyczyny bólu zęba
Próchnica nie zawsze jest skutkiem nieprzestrzegania zasad higieny jamy ustnej. Do jej rozwoju może także doprowadzić uraz mechaniczny, który powoduje pęknięcie szkliwa. Ryzyko rozwoju próchnicy zwiększa również zgrzytanie zębami o podłożu nerwowym. Bruksizm jest coraz częściej diagnozowaną chorobą, która powoduje również m.in. ból szczęki, krwawienie dziąseł, ból głowy, ból szyi, uszkodzenia tkanek przyzębia, prowadząc nie tylko do rozwoju próchnicy, ale także przedwczesnego rozchwiania zębów.
Ból wokół zębów, który nie jest związany z próchnicą, mogą powodować neuralgie nerwu trójdzielnego, a także stany zapalne uszu i zatok przynosowych. Bardzo silny ból zęba z tyłu szczęki wywołują wzrastające trzecie zęby trzonowe, które często rosną w nieprawidłowy sposób lub ulegają zatrzymaniu w szczęce. Wyrastanie „zęba mądrości” poznamy po opuchliźnie za siódmym zębem trzonowym. Ból zęba wynikający z wyrzynania się „zębów mądrości” także wymaga wizyty w gabinecie stomatologicznym, podczas której zostanie wykonane np. RTG szczęki.
Leczenie bólu zęba
Leczenie bólu zęba zależy od jego przyczyny. Pamiętając o terminach badań profilaktycznych stanu zdrowia jamy ustnej, możemy uniknąć poważnych schorzeń stomatologicznych oraz długotrwałego leczenia.
Leczenie bólu zęba najczęściej uwzględnia:
- oczyszczenie i wypełnienie ubytku,
- leczenie kanałowe – leczenie endodontyczne (w przypadku m.in. zaawansowanej próchnicy, martwicy miazgi zębowej, pęknięcia szkliwa zębowego),
- ekstrakcję zęba (w przypadku, gdy nie da się go już uratować),
- leczenie protetyczne po ekstrakcji zęba.
Czytaj też:
Te objawy w jamie ustnej mogą świadczyć o tym, że masz cukrzycęCzytaj też:
O niedoborze witaminy D dowiesz się u dentysty. Sprawdź, jakie zmiany w jamie ustnej na to wskazują