Potas jest odpowiedzialny za regulację gospodarki wodno-elektroliwej w organizmie. Ma wpływ na poziom ciśnienia krwi, pracę nerek, serca oraz mięśni. Stężenie potasu poniżej 3,5 mmol/l nosi nazwę hipokaliemii. Do niedoboru potasu może dojść w wyniku chorób nerek, zaburzeń hormonalnych, stosowania leków moczopędnych lub środków przeczyszczających, ale też z powodu biegunek, wymiotów i problemów jelitowych lub przy stosowaniu ubogiej w potas diety. Niewielkie niedobory potasu mogą nie dawać objawów. Znaczące niedobory tego pierwiastka są niebezpieczne dla zdrowia. W takich przypadkach, do jednego z pierwszych objawów należy osłabienie mięśni oraz ich skurcze.
Inne objawy niedoboru potasu
Znaczący niedobór potasu może spowodować:
- ogólne osłabienie,
- kołatanie (nierówny rytm) serca.
Ciężka hipokaliemia objawia się:
- porażeniem mięśni,
- niedrożnością jelit (porażenie jelit),
- arytmią serca i spadkiem ciśnienia tętniczego,
- zaburzeniami czucia (mrowieniem dłoni, stóp, twarzy),
- oddawaniem dużych objętości moczu,
- wzmożonym pragnieniem.
Jakie badania potwierdzają niedobór potasu?
Aby oznaczyć poziom potasu w surowicy krwi, wystarczy pobrać krew żylną. Przydatne jest także oznaczenie stężenia magnezu we krwi, gdyż niedoborowi potasu czasami towarzyszy niedobór magnezu. W diagnostyce hipokaliemii wykorzystuje się także inne, specjalistyczne, badania, takie jak np. pomiar dobowego wydalania potasu wraz z moczem czy obliczenie ilorazu stężenia potasu i stężenia kreatyniny w próbce moczu. Leczenie łagodnej i umiarkowanej hipokaliemii polega na uzupełnianiu niedoboru potasu oraz usunięciu przyczyny, która wywołała niedobór. Powinno odbywać się zawsze po konsultacji z lekarzem. Przyjmowanie preparatów z potasem na własną rękę nie jest wskazane, gdyż odczuwane objawy mogą być spowodowane wieloma innymi przyczynami. Ciężką hipokaliemię leczy się w szpitalu.
Jak dbać o prawidłowy poziom potasu?
Aby zapewnić właściwy poziom potasu, należy przede wszystkim zwiększyć spożycie produktów bogatych w ten pierwiastek. Dużą ilość potasu zawierają np. banany (średniej wielkości banan to 10–12 mmol potasu), pomidory (100 ml czystego soku pomidorowego to 8–10 mmol potasu), ale też ziemniaki, szpinak, pomarańcze, figi, awokado, marchew, mleko, soczewica, rodzynki, daktyle, jabłka, śliwki suszone, pestki dyni, liście pietruszki, orzechy laskowe, czekolada, awokado. Wskazane jest również picie napojów bogatych w elektrolity, do których należą: woda mineralna oraz soki warzywne i owocowe.
Czytaj też:
Niedobór sodu jest groźny dla zdrowia. Przyczyny i objawy hiponatremiiCzytaj też:
Skurcze mięśni mogą być objawem poważnych chorób. Na liście cukrzyca i udar cieplny
Źródło: Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020