Ból łydek – najczęstsze przyczyny, diagnostyka i leczenie

Ból łydek lub ból jednej łydki może mieć różne podłoże. Zwykle nie ma podłoża chorobowego i jest związany z przeciążeniem kończyn dolnych, nadwyrężeniem mięśni łydek lub noszeniem nieprawidłowo dobranego obuwia. Niepokój powinien wzbudzić ból łydki lub ból łydek, któremu towarzyszą inne objawy np. obrzęk kończyny, bolesne skurcze mięśni, zaczerwienienie i nadmierne ocieplenie skóry, a także zmiany skórne. Choroby, na które może wskazywać nawracający, nasilający się lub występujący przez dłuższy czas ból łydek, to m.in. przewlekła niewydolność żylna i zakrzepica żył głębokich.

Co jest najczęstszą przyczyną bólu łydek?

Bolące łydki to powszechna dolegliwość. Z powodu bólu łydek cierpią zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Ból łydek może pojawić się jako „skutek uboczny” pracy, która wykonywana jest w pozycji siedzącej lub pozycji stojącej, intensywnej aktywności fizycznej, która powoduje mikrourazy i przeciążenie mięśni, a także mieć związek z noszeniem butów na wysokim obcasie i butów na cienkiej, płaskiej podeszwie. Nieprawidłowo dobrane obuwie np. do biegania również może powodować ból łydek.

Ból łydek może być także związany z różnymi chorobami. Dolegliwości bólowe mogą wskazywać na m.in.: niedokrwienie kończyn dolnych, rwę kulszową, zaburzenie równowagi wodno-elektrolitowej, cukrzycę, zapalenie ścięgna Achillesa, uraz i infekcję.

Rzadko bólowi łydek o podłożu chorobowym nie towarzyszą inne objawy. Symptomy chorobowe, które mogą towarzyszyć bólowi łydek, to m.in.: skurcze łydek, mrowienie stóp, uczucie ciężkości nóg, nadmierne napięcie mięśni, zmiana zabarwienia skóry, zmiany skórne oraz objawy grypopodobne.

Ból łydek mogą wywoływać zarówno niegroźne infekcje wirusowe, jak i poważne choroby mięśni, kości, stawów, naczyń krwionośnych, skóry oraz zmiany w obrębie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, które powodują ucisk na korzenie nerwowe. Z tego względu z bólem łydek warto zawsze zgłosić się do lekarza, który wykryje podłoże uciążliwych dolegliwości.

Bóle łydek w przebiegu infekcji wirusowych

Bóle mięśniowo-stawowe to jeden z pierwszych objawów sezonowych infekcji. Ból łydek, ból pleców, ból rąk oraz ból głowy, któremu towarzyszą osłabienie, senność i uczucie rozbicia, często poprzedzają wystąpienie typowych objawów infekcji, czyli m.in. kataru i kaszlu. Ból łydek to także objaw, który pojawia się u osób z wysoką gorączką. Warto wiedzieć, że ból kończyn, który pojawia się w przebiegu przeziębienia, grypy i innych chorób wirusowych, to pożądany objaw, który wskazuje na zwalczanie patogenów przez układ immunologiczny.

Ból łydek jako objaw niedokrwienia kończyn dolnych

Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych jest związane z chorobą miażdżycową. Ból łydek pojawia się w zaawansowanych etapach choroby niedokrwiennej kończyn dolnych. Jego wystąpienie poprzedzają inne objawy, które mają związek z zaburzeniami krążenia oraz niedotlenieniem tkanek. Początkowo pacjenci skarżą się m.in. na mrowienie stóp, uczucie zimna, bolesne skurcze mięśni łydek oraz drętwienie nóg. Wraz z rozwojem choroby pojawia się tzw. chromanie przestankowe – ból nóg pojawia się po przejściu określonego dystansu i zmusza do zaprzestania aktywności oraz ustępuje samoistnie w spoczynku.

Chromanie przestankowe jest objawem charakterystycznym choroby tętnic i związanych z nią zaburzeń ukrwienia i natlenienia tkanek. Inne objawy niedokrwienia kończyn dolnych to m.in. wrażliwość na zmiany temperatury, związane z niedokrwieniem tkanki mięśniowej zaniki mięśniowe, zmiana zabarwienia skóry, niegojące się owrzodzenia, a także zmiany martwicze.

Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych to choroba tętnic, na którą cierpi około 60% osób powyżej 70. roku życia. Choroba ta częściej dotyka mężczyzn. Do czynników rozwoju przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych zaliczamy m.in. palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu oraz cukrzycę.

Ból łydek jako objaw przewlekłej niewydolności żylnej

Przewlekła niewydolność żylna również objawia się bólem łydek. Choroba związana jest z uszkodzeniem zastawek. W przebiegu przewlekłej niewydolności żylnej dochodzi do zastoju krwi w naczyniach żylnych kończyn dolnych. Na zachorowanie bardziej narażone są kobiety. Pierwsze objawy rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej to m.in. pojawiające się na nogach pajączki i żylaki, a także uczucie ciężkich nóg, skurcze łydek i obrzęki. Ból łydek w przebiegu przewlekłej niewydolności żylnej nasila się po długim siedzeniu oraz staniu.

Czytaj też:
Masz na nogach pajączki lub żylaki? Udaj się do angiologa

Ból łydki jako objaw żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

Zakrzepica żył głębokich kończyny dolnej to poważna choroba, która często związana jest z przewlekłą niewydolnością żylną oraz długotrwałym unieruchomieniem. Tworzące się w obrębie naczyń krwionośnych zakrzepy zaburzają krążenie krwi, utrudniając lub uniemożliwiając jej odpływ z kończyny. Na podłoże zakrzepowe wskazują m.in. nasilający się ból łydki, obrzęk, zaczerwienienie skóry i ocieplenie skóry.

Ból łydki jako objaw zapalenia ścięgna Achillesa

Zapalenie ścięgna Achillesa również może objawiać się bólem łydki. Dolegliwości bólowe w przebiegu choroby koncentrują się z tyłu nogi. Charakterystyczne objawy, które towarzyszą bólowi łydki przy zapaleniu ścięgna Achillesa to ograniczony zakres ruchu, a także nasilanie się dolegliwości bólowych podczas ucisku.

Ból łydki mogą również powodować m.in.:

• rwa kulszowa, która jest związana np. z urazem i zwyrodnieniem krążka miedzykręgowego w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa,
• zaburzenia elektrolitowe, które związane są np. z odwodnieniem, przyjmowaniem niektórych leków lub nadużywaniem kawy i alkoholu,
• uraz związany z treningiem lub ciężką pracą fizyczną.

Jeżeli ból w obrębie kończyny dolnej uporczywie nawraca lub występuje przewlekle i towarzyszą mu inne objawy, to należy udać się do lekarza, który na podstawie badania podmiotowego i badania przedmiotowego, postawi wstępną diagnozę. Ból nóg nie powinien być bagatelizowany! Wcześnie rozpoznana przyczyna bólu pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie, zanim dojdzie do poważnych powikłań.

Diagnostyka i leczenie bólu łydek

Jeżeli bólowi łydek towarzyszą objawy chorobowe, to niezbędne jest wykonanie specjalistycznych badań. Zaliczamy do nich m.in.:

• USG tętnic (badanie, które pozwala zlokalizować i ocenić rozległość niedrożności naczynia),
• ultrasonograficzny test uciskowy,
• badanie poziomu D-dimerów we krwi,
• wenografię żył kończyn dolnych,
• RTG chorej kończyny (badanie wykonywane przy podejrzeniu urazu),
• rezonans magnetyczny,
• tomografię komputerową.

Ból nóg w obrębie łydek często wymaga specjalistycznego leczenia. Jeżeli zostaną wykryte schorzenia związane z zaburzeniami ukrwienia, niewydolnością krążenia w kończynach dolnych lub żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, to niezbędne jest leczenie farmakologiczne (np. leki przeciwzakrzepowe, leki przeciwzapalne, leki usprawniające krążenie i leki wzmacniające ściany naczyń krwionośnych) oraz zmiana trybu życia.

Urazy, kontuzje i dolegliwości związane z przeciążeniem mięśni kończyn dolnych pomagają łagodzić m.in. zimne okłady, leki przeciwbólowe, a także miejscowo działające preparaty o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. W niektórych przypadkach niezbędne jest odciążenie chorej kończyny i unikanie wysiłku fizycznego.

Ból nóg i inne bóle mięśniowo-stawowe, które związane są z infekcją, mijają po kilku dniach i nie wymagają specjalistycznego leczenia – stosowane są leki łagodzące dolegliwości bólowe (np. dostępne bez recepty preparaty z grupy NLPZ – niesteroidowych leków przeciwzapalnych).

Czytaj też:
Ciężkie, zmęczone i opuchnięte nogi? Nie lekceważ tego objawuCzytaj też:
Ból nóg – najczęstsze przyczyny, objawy towarzyszące, diagnostyka i leczenie

Źródła:

• Wolska M., Czajka P., Postuła M., Chromanie przestankowe – znaczenie terapii farmakologicznej i niefarmakologicznej w przewlekłym leczeniu, Medycyna Faktów, 14(3)(52), s. 240-243
• Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2005
• Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2006