Ból pleców pod prawą łopatką to częsta dolegliwość. Równie często pojawia się ból pod lewą łopatką i ból pomiędzy łopatkami. Dolegliwości bólowe w okolicy łopatek występują w przebiegu schorzeń kręgosłupa – mogą je wywoływać np. zmiany zwyrodnieniowe piersiowego odcinka kręgosłupa, przeciążenia i urazy w odcinku szyjnym kręgosłupa oraz wady postawy. Ból w okolicach łopatek może być również związany z chorobami narządów, które znajdują się w klatce piersiowej – ból pod prawą łopatką może wskazywać np. na choroby serca i choroby narządów układu oddechowego. Jeżeli silny ból łopatki pojawia się nagle, to możemy mieć do czynienia z neuralgią lub rwą barkową. Ból pod łopatką wskazuje na różne choroby i wymaga wnikliwej diagnostyki oraz odpowiedniego leczenia.
Dlaczego pojawia się ból w okolicy łopatek?
Łopatka to płaska kość obręczy barkowej, która ma kształt trójkąta. Łopatka współtworzy staw ramienny. Z kością łopatkową połączony jest staw ramienno-łopatkowy i staw barkowo-obojczykowy. Za pośrednictwem mięśni łopatka połączona jest z kręgosłupem, żebrami, obojczykiem, kością ramienną, kością gnykową oraz czaszką.
Łopatki i wspomagające je mięśnie pełnią funkcje podporowe oraz zwiększają zakresy ruchu stawu ramiennego. Za utrzymanie neutralnego położenia łopatki, jej stabilność oraz ruchomość odpowiadają mięsień czworoboczny, mięsień zębaty przedni, a także mobilizatory, czyli mięsień dźwigacz łopatki, mięsień równoległoboczny oraz mięsień piersiowy mniejszy. Ból łopatki często związany jest z przeciążeniem i urazami w obrębie mięśni, ścięgien i więzadeł, które powoduje np. intensywna aktywność fizyczna i ciężka praca fizyczna. Ból pleców często nasila się pod wpływem stresu oraz podczas długotrwałego przebywania w wymuszonej pozycji.
Na uszkodzenia tkanek miękkich o różnym podłożu wskazuje ból pod prawą lub lewą łopatką, który ma charakter mięśniowo-powięziowy. Ból mięśniowo powięziowy pochodzi z punktów spustowych, tworzących się w wyniku zachwiania równowagi między poszczególnymi mięśniami łopatki i może wskazywać m.in. na stan zapalny, który jest wywołany przez choroby ograniczone miejscowo lub choroby uogólnione. Ból mięśniowo-powięziowy w okolicy łopatki może towarzyszyć m.in. chorobie zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa.
Łopatkę unerwiają nerwy wychodzące ze splotu barkowego. W obrębie łopatki może być odczuwany ból, który związany jest z neuralgią. Neuralgię może wywołać ucisk lub uszkodzenie nerwów splotu barkowego.
Przyczyn bólu pod prawą i lewą łopatką jest wiele i nie zawsze są one związane z układem ruchu. Warto wiedzieć, że silny ból pod prawą łopatką lub pod lewą łopatką mogą powodować również poważne schorzenia narządów klatki piersiowej i narządów, które znajdują się w jamie brzusznej. Ból promieniujący od klatki piersiowej pod prawą łopatkę może wskazywać np. na zawał mięśnia sercowego oraz choroby zapalne mięśnia sercowego np. zapalenie osierdzia. Jeżeli ból promieniuje od brzucha pod prawą łopatkę, to może wskazywać na kamienie żółciowe, które powstają w przebiegu kamicy pęcherzyka żółciowego.
Ból pod prawą łopatką, który nasila się przy głębokim oddechu, pojawia się w przebiegu chorób dolnych dróg oddechowych m.in. chorób płuc. Dolegliwości bólowe, a także kłucie pod prawą łopatką w czasie oddychania, mogą wskazywać np. na zapalenie płuc.
Ból pod prawą łopatką po wypadku lub urazie może wskazywać na uszkodzenia struktur mięśniowych, ścięgien i więzadeł, a także urazy w odcinku szyjnym i odcinku piersiowym kręgosłupa. Uraz może również doprowadzić do złamania łopatki.
Nie należy bagatelizować bólu pod łopatkami oraz bólu, który pojawia się pomiędzy łopatkami. Niepokój powinny wzbudzić nawracające lub występujące przewlekle dolegliwości bólowe, którym towarzyszą zaburzenia w funkcjonowaniu kończyny górnej (np. ograniczona ruchomość, ból, drętwienia rąk, mrowienie skóry), kaszel, duszności, osłabienie, ogólne złe samopoczucie, a także dolegliwości gastryczne. Zarówno nagły ból pod łopatką, jak i przewlekły ból pod łopatką powinny skłonić do wizyty u lekarza.
Ból w okolicach łopatek – choroby kręgosłupa
Ból pod łopatką prawą i łopatką lewą, a także ból pomiędzy łopatkami często związany jest z chorobami kręgosłupa. Może go powodować choroba zwyrodnieniowa odcinka szyjnego i odcinka piersiowego kręgosłupa, a także wady postawy np. skolioza. Częstą przyczyną dolegliwości bólowych w okolicy łopatki jest także przepuklina krążka międzykręgowego.
Warto wiedzieć, że ból w okolicy łopatki może mieć także związek z trybem życia. Brak prawidłowej postawy podczas wykonywania pracy siedzącej, a także korzystanie ze smartfona z pochyloną głową i zgarbionymi plecami to częste przyczyny uporczywego bólu pod łopatką i bólu pomiędzy łopatkami. Bólowi pleców, który związany jest z kręgosłupem szyjnym, mogą towarzyszyć bóle i zawroty głowy.
Inne przyczyny bólu pod łopatką, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą kręgosłupa to mikrouszkodzenia, nadwyrężenia i przeciążenia, które powodują np. nieprawidłowe podnoszenie ciężkich przedmiotów, wykonywanie powtarzalnych czynności, które wymagają trzymania rąk podniesionych do góry np. układanie przedmiotów na wysoko zawieszonych półkach, uprawianie niektórych sportów, a także spanie na niewłaściwie dopasowanym materacu.
Nieprawidłowa pozycja ciała podczas leżenia oraz siedzenia powoduje wzmożone napięcie mięśni pleców, sprzyjając rozwojowi wad postawy, a także mikrouszkodzeniom kręgosłupa.
W przebiegu chorób kręgosłupa ból nasila się podczas wykonywania ruchów m.in. pochylania się, skrętów tułowia, unoszenia rąk i przekręcania się z boku na bok w pozycji leżącej. Jeżeli dojdzie do przeciążenia kręgosłupa oraz nadwyrężenia stabilizujących łopatkę mięśni, to ból może nasilać głębokie oddychanie. Dolegliwościom bólowym może towarzyszyć uczucie drętwienia rąk, nadmierna tkliwość w okolicach łopatki, a także ból barku. U osób, które przez długi czas przebywają w wymuszonej pozycji, np. pracują przy komputerze, może występować kłujący ból pod łopatką. Podobny charakter ma ból związany z nadmiernym napięciem mięśni o podłożu nerwicowym.
Ból pleców może utrudniać normalne funkcjonowanie. Starając się go zmniejszyć, przyjmujemy nieprawidłową postawę, co powoduje dodatkowe problemy. W przypadku bólu pod łopatką, który związany jest z chorobami kręgosłupa, a także mięśni, ścięgien i więzadeł, niezbędne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Ma ono na celu nie tylko redukcję uciążliwych dolegliwości, ale także zapobieganie rozwojowi wad postawy i chorobom stawu ramiennego.
Ból w okolicy łopatki – neuralgia
Ból pleców w okolicy łopatki może również powodować neuralgia. Ból związany z uszkodzeniem nerwów lub uciskiem na nerwy pojawia się w przebiegu neuralgii międzyżebrowej oraz w radykulopatii. Ból o podłożu nerwowym ma różny charakter. Może to być ból kłujący, piekący lub rwący o nagłym początku i dużym nasileniu. Nerwoból może także delikatnie pulsować. Neuralgia w stopniu znacznym utrudnia normalne funkcjonowanie. Bóle pleców w przebiegu neuralgii nasilają się podczas głębokiego wdechu, zmiany pozycji oraz podczas kaszlu i kichania.
Ból pod łopatką a schorzenia narządów wewnętrznych
Ból w górnej części pleców mogą powodować różne choroby narządów, które znajdują się w klatce piersiowej oraz jamie brzusznej np. zapalenie płuc i inne ostre, a także przewlekłe choroby dróg oddechowych, choroby mięśnia sercowego, choroby pęcherzyka żółciowego, choroby trzustki i zespół jelita drażliwego.
Diagnostyka i leczenie bólu pod łopatką
Zanim zostanie rozpoczęte leczenie bólu pod łopatką, lekarz musi znaleźć przyczynę dolegliwości. Warto wiedzieć, że sposobem na ból pod łopatką nie jest stosowanie leków przeciwbólowych na własną rękę. W celu wykrycia przyczyny bólu oraz rozpoczęcia leczenia trzeba skonsultować się z lekarzem! Doraźnie można stosować np. ciepłe okłady, które rozluźniają napięte mięśnie, a także miejscowo działające maści, żele i kremy o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym.
Na etapie diagnostyki bólu pleców wykonywane są badania laboratoryjne i badania obrazowe m.in. badanie RTG, badanie USG i rezonans magnetyczny. Leczenie bólu dobierane jest do jego przyczyny. Może ono uwzględniać leczenie farmakologiczne, zabiegi fizjoterapeutyczne, a także leczenie operacyjne.
Czytaj też:
Bolą cię plecy? Przyczyną wcale nie musi być choroba kręgosłupa, może to mieć związek z sercemCzytaj też:
Praca siedząca – w jaki sposób wpływa na nasze zdrowie?
Źródła:
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2012
- Amber Davies, Clair Davies, Terapia punktów spustowych. Praktyczny podręcznik, Wydawnictwo Vital, 2022
- Tadeusz Gaździk, Ortopedia i traumatologia, Tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2009
- Damian Kusz, Kompendium ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2015