Parcie na mocz oznacza nagłą i silną potrzebę oddania moczu. Jeżeli występuje parcie na mocz, to – pomimo usilnych starań – trudno jest powstrzymać wyciek moczu, jeżeli nie możemy natychmiast skorzystać z toalety. Nietrzymanie moczu to dodatkowy i bardzo krępujący problem, który powoduje, że odczuwamy silny stres. Częste parcie na pęcherz powinno skłonić do wykonania badań. Najlepiej udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który przeprowadzi wywiad oraz wystawi skierowanie na ogólne badanie moczu. Badanie moczu pozwala wykryć np. spowodowane różnymi czynnikami zakażenia układu moczowego.
Parcie na mocz – podstawowe informacje o dolegliwości
Parcie na mocz powoduje konieczność częstego oddawania moczu (powyżej 8 razy na dobę). Na problem zdrowotny wskazuje parcie na pęcherz, które nie jest związane z przyjmowaniem większej niż zwykle ilości płynów, stosowaniem leków lub ziół moczopędnych, nadmiernym napięciem nerwowym oraz stanem fizjologicznym, który może powodować częste oddawanie moczu (np. ciąża).
Warto pamiętać, że nieleczone zakażenia układu moczowego mogą doprowadzić do poważnych powikłań. Ustąpienie objawów po zastosowaniu domowych metod leczenia lub dostępnych bez recepty leków nie musi oznaczać wyleczenia choroby. Zdarza się, że uciążliwe objawy ustępują, a choroba dalej rozwija się bezobjawowo lub skąpoobjawowo.
Przyczyny parcia na mocz
Ciągłe parcie na mocz to poważny problem, który dotyczy dorosłych kobiet i mężczyzn oraz dzieci. Silne parcie na pęcherz oraz bolesne parcie na mocz często wskazują na choroby układu moczowego, do których zaliczamy m.in.:
- rzeżączkowe zapalenie cewki moczowej,
- nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej,
- zapalenie pęcherza moczowego (np. śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego).
Stany zapalne i inne nieprawidłowości w poszczególnych częściach układu moczowego mogą mieć różne podłoże. U dzieci zakażenie układu moczowego najczęściej wywołuje bakteria Escherichia coli.
Można wyróżnić wiele przyczyn parcia na mocz u osób dorosłych. Oprócz ostrych i przewlekłych infekcji o różnym podłożu (np. zapalenie cewki moczowej, stan zapalny pęcherza moczowego) są to m.in. czynnościowe zaburzenia w funkcjonowaniu narządów układu moczowego (np. kamica nerkowa), choroby metaboliczne (np. cukrzyca), nadciśnienie tętnicze, zespół pęcherza nadreaktywnego, przyczyny ginekologiczne (np. zapalenie pochwy, choroby macicy, choroby przydatków), przyczyny urologiczne (np. przewlekłe zapalenie prostaty, łagodny przerost prostaty), parcie na mocz, częste oddawanie moczu o podłożu nerwicowym, choroby przenoszone drogą płciową, nowotwory narządów układu moczowego oraz nowotwory układu rozrodczego, nieprzestrzeganie zasad higieny. Niezależnie od przyczyny, parcie na mocz oraz często związane z nim nietrzymanie moczu, powinno zostać skonsultowane z lekarzem.
Inne przyczyny parcia na pęcherz to np.:
- udar niedokrwienny lub krwotoczny,
- stwardnienie rozsiane,
- choroba Parkinsona,
- rozszczep kręgosłupa ze współistniejącym uszkodzeniem rdzenia kręgowego,
- urazy mózgu i urazy rdzenia kręgowego,
- guzy mózgu i guzy rdzenia kręgowego,
- reaktywne zapalenie stawów.
Nie należy zwlekać z wykonaniem badań, jeżeli parciu na mocz towarzyszą inne objawy, do których zaliczamy m.in.:
- ogólne złe samopoczucie,
- podwyższoną temperaturę ciała,
- ból lub pieczenie w okolicy cewki moczowej,
- bóle krocza,
- zmiany w obrębie krocza (np. obrzęk, zaczerwienienie, zmiany skórne),
- nieprzyjemne dolegliwości przy oddawaniu moczu,
- świąd sromu i pochwy,
- wyciek wydzieliny z pochwy lub cewki moczowej u mężczyzn,
- ból w dole pleców,
- ból w podbrzuszu,
- zaburzenia w trakcie oddawania moczu (np. przerywany strumień moczu, częste oddawanie małych ilości moczu),
- zmiana zapachu lub koloru moczu.
W niektórych przypadkach zakażenie układu moczowego i inne schorzenia w jego obrębie mogą powodować nudności, wymioty, a także krwiomocz. Powyższe objawy są wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu, bo mogą wskazywać na poważne infekcje oraz inne schorzenia, które wymagają leczenia.
Zdarza się, że parcie na pęcherz nie jest związane z chorobą, ale np. zmianami hormonalnymi w okresie menopauzy. Kobiety w okresie okołomenopauzalnym często mają problem z nietrzymaniem moczu, który staje się przyczyną kompleksów oraz utrudnia cieszenie się życiem. Nietrzymanie moczu utrudnia także normalne funkcjonowanie mężczyznom w okresie andropauzy. Nie trzeba wstydzić się problemu nietrzymania moczu! Istnieje wiele sposobów, aby zmniejszyć ryzyko związane z popuszczaniem moczu m.in. podczas wysiłku i braku możliwości skorzystania z toalety np. ćwiczenia mięśni Kegla.
Parcie na mocz przy cewniku
Parcie na pęcherz przy cewniku najczęściej związane jest z podrażnieniem błony śluzowej pęcherza lub cewki moczowej przez cewnik, zakażenie dróg moczowych lub nieprawidłowe ułożenie cewnika. Parcie na mocz przy cewniku można złagodzić m.in. przez zmianę pozycji ciała, a także zmianę rozmiaru rurki lub materiału, z którego został wykonany cewnik. Jeśli parcie na mocz przy cewniku jest silne, częste lub utrzymuje się dłużej niż kilka dni, należy skonsultować się z lekarzem.
Parcie na mocz po furaginie
Parcie na mocz po furaginie może wskazywać na nawrót infekcji, a także stanowi jeden z częstych skutków ubocznych stosowania tego leku o działaniu przeciwbakteryjnym. Zdarza się, że parcie na mocz po furaginie ma związek z rozwojem infekcji intymnej, która spowodowana jest zaburzeniami naturalnej flory bakteryjnej. Silne parcie na pęcherz po furaginie powinno skłonić do konsultacji z lekarzem.
Jednoczesne parcie na mocz i stolec
Parcie na pęcherz i stolec może być związane z różnymi zaburzeniami np. na tle nerwowym, chorobami układu moczowego, a także chorobami jelit. Występowanie jednoczesnego parcia na pęcherz i stolec, a także popuszczanie moczu oraz popuszczanie stolca to objawy, które powinny skłonić do wizyty u lekarza i wykonania badań diagnostycznych.
Pieczenie pochwy i parcie na mocz
Pieczenie pochwy i parcie na pęcherz to objawy, które mogą wskazywać na infekcję intymną np. o podłożu bakteryjnym lub grzybiczym, a także infekcję układu moczowego – kobieca budowa anatomiczna sprzyja przenikaniu bakterii m.in. z sąsiadującego z cewką moczową odbytu do pochwy, a następnie do pęcherza moczowego. Świąd, pieczenie, upławy oraz inne dolegliwości w obrębie sromu i pochwy mają przyczyny ginekologiczne i są wskazaniem do konsultacji z lekarzem specjalistą.
Parcie na pęcherz – jakie badania wykonać?
U pacjentów, u których występuje silne parcie na pęcherz, lekarz zleca m.in.:
- badanie ogólne moczu,
- posiew moczu,
- badanie urodynamiczne,
- badanie USG jamy brzusznej,
- wziernikowanie pęcherza moczowego.
W zależności od przyczyny parcia na pęcherz dobierane jest odpowiednie leczenie.
Czytaj też:
USG jamy brzusznej – na czym polega, kiedy warto je wykonać i jak się przygotować?Czytaj też:
„Zobaczyłem krew w moczu”. Maratończyk o objawach raka pęcherza moczowego
Źródła:
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2006
- Michał Myśliwiec, Wielka Interna Nefrologia – wydanie II, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, 2017
- Kimberly B. Fortner, Linda M. Szymanski, Harold E. Fox, Edward E. Wallach, Podręcznik ginekologii i położnictwa. Hopkins, Wydawnictwo MediPage, 2012
- Jadwiga Górnicka, Choroby układu moczowego, AWM Agencja Wydawnicza, 2017