Zespół pod kierownictwem naukowców z University of California San Diego School of Medicine donosi, że grupa leków stosowanych w szerokim zakresie schorzeń, od alergii i przeziębień po nadciśnienie i nietrzymanie moczu, może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia pogorszeniafunkcji poznawczych, szczególnie u osób starszych z większym ryzykiem choroby Alzheimera (AD).
Odkrycia zostały opublikowane w internetowym wydaniu Neurology, czasopisma medycznego American Academy of Neurology.
Jak działają leki antycholinergiczne?
Leki antycholinergiczne są szeroko stosowane w dziesiątkach schorzeń, mniejszych i większych. Niektóre z tych leków wymagają recepty, podczas gdy inne można kupić bez recepty. Działają poprzez blokowanie acetylocholiny – rodzaju neuroprzekaźnika lub przekaźnika chemicznego, o którym wiadomo, że ma kluczowe znaczenie dla funkcji pamięci – od wiązania się z receptorami na niektórych komórkach nerwowych. Efektem jest zahamowanie przywspółczulnych impulsów nerwowych, które są zaangażowane w różne mimowolne ruchy mięśni, takie jak te w przewodzie pokarmowym i płucach, oraz funkcje organizmu, takie jak wydzielanie śliny, trawienie i oddawanie moczu.
Naukowcy poinformowali, że uczestnicy badania o normalnych zdolnościach poznawczych, którzy przyjmowali co najmniej jeden lek antycholinergiczny na początku badania, byli o 47% bardziej narażeni na wystąpienie łagodnych zaburzeń poznawczych (MCI), często będących prekursorami demencji, takiej jak AD, podczas gdy byli śledzeni przez okres do około dekadę w porównaniu z uczestnikami, którzy nie brali takich leków.
W badaniu wzięło udział sześćset osiemdziesiąt osiem dorosłych, równo podzielonych według płci, ze średnią wieku 74 lat. Żaden z uczestników nie wykazywał problemów poznawczych ani pamięci na początku badania. Każdy z nich informował, czy przyjmuje leki antycholinergiczne. Jedna trzecia przyjmowała takie leki, średnio 4,7 leków antycholinergicznych na osobę. Uczestnikom poddawano coroczne kompleksowe testy poznawcze przez okres do 10 lat.
Choroba Alzheimera
Naukowcy przyjrzeli się również, czy uczestnicy mieli biomarkery AD w płynie mózgowo-rdzeniowym, takie jak określone typy białek, lub dobrze znany genetyczny czynnik ryzyka choroby Alzheimera. Okazało się, że uczestnicy z biomarkerami AD, którzy przyjmowali leki antycholinergiczne, byli czterokrotnie bardziej narażeni na rozwój MCI niż osoby bez biomarkerów i nie przyjmujące leków.
Autorzy badania zauważyli, że chociaż osoby starsze metabolizują leki antycholinergiczne inaczej niż osoby młodsze, leki antycholinergiczne były przyjmowane na poziomach znacznie wyższych niż najniższa skuteczna dawka zalecana dla osób starszych, przy czym 57 procent przyjmowano w dawce dwukrotnie większej od zalecanej, a 18 procent co najmniej cztery razy zalecana dawka.
Czytaj też:
Utrata słuchu powoduje demencję? Naukowcy na tropie rozwiązania zagadki