Ryzyko wystąpienia depresji u kobiet określane jest na 20-25 proc., a u mężczyzn na 7-12 proc., chociaż według niektórych badaczy jest ono podobne u obu płci, tylko choroba nie zawsze jest diagnozowana. U kobiet ryzyko depresji rośnie z wiekiem, największe jest po 50. roku życia, natomiast u mężczyzn utrzymuje się na podobnym poziomie przez całe życie (lekki wzrost w wieku 30-39 lat).
Męska płeć – bardziej wrażliwa
Okazuje się, że w przypadku depresji u panów istotnym czynnikiem ryzyka jest wrażliwość na trudności życiowe, szczególnie, jeśli związane są z praca zawodową, która stanowi ważną sferę życia mężczyzny. Istotna jest także sytuacja osobista, gdyż ryzyko depresji jest wyższe u samotnych mężczyzn (w porównaniu do samotnych kobiet) a także u tych, którzy doświadczyli przemocy domowej w dzieciństwie.
Depresja może pojawić się po traumatycznych przeżyciach, takich jak śmierć kogoś bliskiego, utrata pracy, poważna choroba. Warto jednak podkreślić, że nie zawsze smutek odczuwany po tego typu wydarzeniach jest chorobą. Jeżeli po okresie żałoby przez długi czas nie potrafimy wrócić do codziennego funkcjonowania, to może być sygnał ostrzegawczy.
Na ryzyko wystąpienia depresji mają także wpływ kulturowe oczekiwania wobec panów – siły, zaradności, zdolności do walki. Mężczyźnie uznawanym powszechnie za przedstawiciela silniejszej płci trudniej jest przyznać się, że coś mu dolega, w dodatku, gdy dotyczy to psychiki.
Mężczyznom trudniej niż kobietom przychodzi wyrażanie emocji, w tym smutku i przygnębienia. Rzadziej dbają o swoje zdrowie niż kobiety i są mniej wyczuleni na zmiany w swoim samopoczuciu. Mniej chętnie niż kobiety w razie problemów szukają pomocy.. Nastawieni są bowiem na realizację zadań i preferują rozwiązywanie problemów w samotności.
To wszystko powoduje, że objawy depresji u mężczyzn są często niezauważane, lekceważone i maskowane.
Objawy męskiej depresji
O ile u kobiet depresja wywołuje głównie smutek i przygnębienie, u panów może się przejawiać również wybuchami złości, wzmożoną drażliwością, a nawet atakami agresji. Mogą się pojawić: nadużywanie alkoholu, substancji psychoaktywnych czy uprawianie sportów ekstremalnych.
Inne symptomy depresji to problemy ze snem, brak apetytu, niepokój, zmęczenie, spowolnienie psychoruchowe i utrata zainteresowań. Można obserwować objawy somatyczne takie jak dolegliwości bólowe (głowy, mięśni, brzucha), osłabienie siły mięśniowej, choroby układu pokarmowego czy układu sercowo-naczyniowego.
Mężczyźni, częściej niż kobiety, podejmują pod wpływem depresji skuteczne próby samobójcze, wybierają też do tego metody dające większą pewność skuteczności.
Gdzie szukać pomocy?
Ponieważ symptomy depresji u mężczyzn nie są tak jednoznaczne, mogą być mylnie interpretowane. Warto jednak zwrócić uwagę, czy nie pojawią się takie objawy jak nadmierna irytacja, przygnębienie, poczucie braku sensu życia.
Także bliscy, zwłaszcza kobiety, które są wyczulone na zmiany nastroju osób w swoim otoczeniu, powinni zwracać uwagę na takie symptomy i w sytuacji, gdy trwają one długo, zachęcać panów do szukania specjalistycznej pomocy.
Depresja nie jest wstydem i może dotyczyć każdego, także silnego i pewnego siebie mężczyzny. Szukanie pomocy to dowód dojrzałości, a nie słabości.
Leczeniem depresji zajmuje się psychiatra, ale pomocy można szukać również u lekarza rodzinnego.
Pomoc w przypadku wystąpienia objawów depresji można znaleźć także w centrach zdrowia psychicznego (czp.org.pl). Pomoc jest bezpłatna, dostępna bez skierowania.
Po stwierdzeniu depresji najczęściej proponowane jest leczenie ambulatoryjne. Połączenie farmakoterapii i psychoterapii daje wysoką skuteczność leczenia. Jednak najcięższe przypadki choroby wymagają hospitalizacji.
Telefony wsparcia
Wspierając osoby, które nie radzą sobie w trudnych sytuacjach i szukają pomocy, Ministerstwo Zdrowia uruchomiło specjalne telefony, pod którymi dyżurują specjaliści.
Dla dorosłych w kryzysie emocjonalnym przeznaczony jest bezpłatny kryzysowy telefon zaufania (numer: 116 123) czynny przez 7 dni w tygodniu w godzinach od 14.00 do 22.00 bezpłatny telefon wsparcia (numer 800 108 108) czynny od poniedziałku do niedzieli (z wyjątkiem dni świątecznych) w godzinach od 14.00 do 20.00.
Pomocny może być także telefon zaufania dla osób starszych (numer: 22 635 09 54), czynny w poniedziałek, środę i czwartek w godzinach od 17.00 do 20.00.
Źródła:
- Monika E. Talarowska,, Ewa Gromniak-Haniecka,, Józefina Rawska,, Piotr Gałecki, Depresja mężczyzny – przyczyny, objawy, diagnoza, Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2018, 98-103
- https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/jak-pomoc-sobie-i-innym-w-depresji
Konsultacja merytoryczna:
Jakub Muliński, mgr psychologii, Mind Health Centrum Zdrowia Psychicznego
Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Zdrowia