Oglądanie sztuki podczas zwiedzania galerii i muzeów może mieć silny wpływ na nastrój, stres i samopoczucie jednostki. Ale to samo dotyczy oglądania sztuki w przestrzeni cyfrowej? Odpowiedzi na to pytanie szukali naukowcy pracujący pod kierunkiem MacKenzie Trupp i Matthew Pelowskiego, autorów publikacji, która ukazała się we Frontiers in Psychology. Badacze sprawdzili, czy angażowanie się w sztukę online również ma taki efekt. Ich konkluzja: krótka, trzyminutowa wizyta na internetowej wystawie sztuki lub kultury również wykazuje znaczący pozytywny wpływ na samopoczucie.
Cyfrowe muzea i galerie to efekt pandemii
W pierwszej fali pandemii COVID–19 instytucje sztuki i kultury szybko przeniosły się z budynków stacjonarnych do Internetu. Po raz pierwszy w centrum uwagi opinii publicznej znalazły się cyfrowe muzea i internetowe galerie sztuki. Miało to dwa skutki: po pierwsze, dostęp do dzieł sztuki i kultury można było uzyskać z kanap ludzi na całym świecie. Po drugie, sztuka miała możliwość dotarcia do znacznie szerszej publiczności niż dotychczas.
W ciągu ostatniej dekady uczeni przeprowadzili liczne badania naukowe wykazujące, że sztuka może mieć pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie. Nie wiadomo było jednak, czy te efekty można odczuć również w Internecie.
W nowym badaniu dr MacKenzie Trupp i Matthew Pelowski z grupy badawczej Arts and Research on Transformation of Individuals and Society oraz ich koledzy z Wydziału Psychologii i Instytutu Psycholingwistyki im. Maxa Plancka przyjrzeli się, jak sztuka internetowa wpływa na ludzi. Uczestnicy badania odwiedzali wystawy sztuki dostępne za pośrednictwem smartfonów, tabletów i komputerów. Przed i po wizycie mierzono ich stan psychiczny i samopoczucie, aby określić, w jakim stopniu oglądanie sztuki może być dla nich korzystne.
Sztuka pomoże pacjentom w szpitalach i poczekalniach?
Wyniki pokazały, że nawet bardzo krótkie oglądanie może mieć widoczne skutki, prowadząc do obniżenia negatywnego nastroju, niepokoju i samotności, a także do wyższego subiektywnego samopoczucia. Wyniki te były porównywalne z innymi działaniami, takimi jak doświadczenia natury i wizyty w stacjonarnych galeriach sztuki. Zespół badawczy odkrył, że im bardziej ludzie uznają daną sztukę za wartościową i piękną i im więcej pozytywnych odczuć mieli podczas jej oglądania i tym większe daje to korzyści.
Jak podkreślają autorzy publikacji, wyniki te pokazują, że krótkie oglądanie sztuki online może poprawić i wspierać dobre samopoczucie. Ponadto zwracają uwagę na interwencje artystyczne – zalecenie, które można wdrożyć w różnych miejscach lub dostosować do indywidualnych odbiorców. Otwiera to nowe możliwości dalszych badań i zastosowań sztuki w takich przestrzeniach, jak poczekalnie, szpitale i obszary wiejskie gdzie dostęp do sztuki jest ograniczony.
Czytaj też:
Cierpisz na bezsenność? Zamiast tabletek wypróbuj terapię