Ludzie różnie reagują na stres. Na jednych czynnik ten działa mobilizująco i motywująco, inni pod jego wpływem zamykają się w sobie i nie są w stanie racjonalnie myśleć. Dlaczego tak się dzieje? Naukowcy są zdania, że różne reakcje na stres mogą mieć związek z osobowością. By zweryfikować tę tezę, przeanalizowali ponad 250 różnych badań. Okazało się, że pięć cech odgrywa szczególnie istotną rolę w radzeniu sobie z stresem.
Radzenie sobie ze stresem a cechy osobowości
Psychologowie i specjaliści zwracają szczególną uwagę na kilka cech osobowości, które ułatwiają ich zdaniem radzenie sobie z napięciem. Wymieniają:
- Ekstrawersję – cecha ta przejawia się między innymi w łatwości wyrażania myśli i uczuć oraz nawiązywania relacji z innymi ludźmi oraz silnej potrzebie działania i aktywności. Osoby ekstrawertyczne, jak sugerują autorzy badania, mogą liczyć na większe wsparcie ze strony otoczenia (na przykład ze względu na liczne „kontakty”), co pozwala im złagodzić napięcie. Jednocześnie częściej skupiają się one na pozytywnych aspektach trudnych doświadczeń życiowych (np. przeprowadzka do innego miasta jako szansa na poznanie nowych ludzi, zdobycie lepszej pracy etc.).
- Stabilność emocjonalną – to przeciwieństwo neurotyczności. Osoby z tą cechą są w stanie obiektywnie ocenić daną sytuację i nie interpretują jej jako zagrożenia. Nie przeżywają też nadmiernie przykrych emocji (takich jak złość, gniew czy smutek). Do napotykanych problemów podchodzą ze spokojem i opanowaniem. Szybko wracają do równowagi emocjonalnej po trudnym doświadczeniu. Dlatego są mniej podatne na negatywne działanie stresu.
- Sumienność – osoby z tą cechą mają tendencję do planowania swoich działań z dużym wyprzedzeniem, co pozwala im nie dopuszczać do powstawania wielu stresujących sytuacji lub ograniczyć ich negatywne skutki. Wytrwale dążą do wyznaczonych celów i nie poddają się w obliczu przeciwności losu.
- Otwartość – oznacza dużą tolerancję na nieznane doświadczenia i łatwość przystosowania się do nowych sytuacji. Osoby otwarte są na ogół kreatywne i ciekawe świata. Nie postrzegają bodźców ze środowiska zewnętrznego jako źródeł potencjalnego stresu i zagrożenia, ale szansę na poszerzenie horyzontów,
- Ugodowość – pozytywne nastawienie do świata i ludzi. Nie szukają konfliktów i dążą do kompromisu. Dzięki temu łatwiej nawiązują relacje i, podobnie jak osoby ekstrawertyczne, uzyskują większe wsparcie społeczne, które chroni przed negatywnymi skutkami stresu.
Jak radzić sobie ze stresem?
Stres jest uznawany za jedną z głównych przyczyn powstawania różnego rodzaju chorób i problemów zdrowotnych. Czynnik ten może również przyspieszyć rozwój już istniejących schorzeń. Jak sobie z nim radzić? Warto nauczyć się odpowiedniego zarządzania czasem i delegowania różnych zadań. Pomóc mogą również spotkania z psychologiem lub psychoterapeutą. To istotne zwłaszcza w sytuacji, gdy mamy niską samoocenę lub negatywne przekonania na temat własnej osoby. Dobrze jest również trenować uważność, czyli bycie „tu i teraz”, skupianie się na danej chwili (bez przewidywania co będzie albo co by było, gdyby).
Czytaj też:
Koktajl z daktyli i migdałów uspokaja. Przepis dla zestresowanychCzytaj też:
Polscy studenci z myślami samobójczymi. Co prowadzi do kryzysu?