Badanie przeprowadzone przez zespół naukowców z University of Exeter w Wielkiej Brytanii i Royal Horticultural Society, brytyjskiej organizacji charytatywnej, wykazało, że dostęp do prywatnego ogrodu poprawia zdrowie i samopoczucie ludzi, jeśli aktywnie z niego korzystają. Nowe badanie rzuca światło na wartość prywatnych oraz publicznych obszarów zieleni. Rodzi także pytania o sprawiedliwość dostępu do tych przestrzeni.
Czytaj też:
Dlaczego warto sięgać po rabarbar? 6 właściwości prozdrowotnych
Zielone przestrzenie
Związek między terenami zielonymi – otwartymi obszarami, na których rosną rośliny – a korzyściami zdrowotnymi jest dobrze udokumentowany.
Na przykład, ostatnia metaanaliza w czasopiśmie Environmental Research wykazała, że obecność zielonej przestrzeni wiąże się z licznymi korzyściami zdrowotnymi w badaniach interwencyjnych i obserwacyjnych, co sugeruje „korzystny wpływ zielonej przestrzeni na szeroki zakres wyników zdrowotnych.
Jednak mniej badań koncentruje się na roli dostępu do ogrodów i korzystania z nich dla zdrowia i dobrego samopoczucia ludzi.
Dr Siân de Bell z Uniwersytetu Medycznego w Exeter i główny autor niniejszego badania mówi, że „rosnący zbiór dowodów wskazuje na korzyści zdrowotne i te w kwestiach samopoczucia wynikające z dostępu do terenów zielonych. Nasze badanie jest jednym z największych do tej pory, które dotyczy korzyści z ogrodów i ogrodnictwa”.
– Nasze odkrycia sugerują, że chociaż dostęp do przestrzeni takiej jak ogród lub podwórko, jest ważny, korzystanie z tej przestrzeni jest tym, co naprawdę prowadzi do korzyści dla zdrowia i dobrego samopoczucia.
Prawie 8000 uczestników
Aby przeprowadzić badanie, dr de Bell i jej zespół wykorzystali dane z ogólnokrajowego badania. W badaniu wzięła udział reprezentatywna próba prawie 8000 uczestników z całej Anglii.
Wyszkoleni ankieterzy regularnie spotykali się z uczestnikami w domu i zadawali im szereg pytań na temat ich dostępu do przestrzeni zewnętrznej i korzystania z niej oraz ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia.
Analizując dane, zespół uwzględnił czynniki, które mogą odnosić się do zdrowia, dobrego samopoczucia i dostępu do ogrodu. Obejmowały one płeć, status społeczno-ekonomiczny, status zatrudnienia, stan cywilny, obecność dzieci w gospodarstwie domowym, posiadanie domu i posiadanie psa.
Ważne są prywatne ogrody
Zespół odkrył, że dostęp do prywatnej przestrzeni zewnętrznej – ogrodu, patio lub balkonu – wiązał się z poprawą zdrowia i samopoczucia.
Istotnym czynnikiem było jednak to, czy i jak ludzie korzystali z prywatnego ogrodu. Naukowcy odkryli, że ludzie, którzy zarówno odpoczywali w ogrodzie, jak i zajmowali się ogrodnictwem, poprawili zdrowie i samopoczucie w porównaniu z tymi, którzy nie korzystali z przestrzeni.
Co ciekawe, rodzaj ogrodu, do którego ludzie mieli dostęp, odegrał znaczącą rolę w korzyściach dla zdrowia i dobrego samopoczucia, które uzyskali dzięki korzystaniu z ogrodu. Dostęp do prywatnej przestrzeni na zewnątrz poprawił zdrowie i samopoczucie bardziej niż dostęp do przestrzeni wspólnej.
Zespół spekuluje, że może tak być, ponieważ w prywatnej przestrzeni istnieje mniejsze prawdopodobieństwo konfliktu z ludźmi, którzy mogą chcieć korzystać z tego obszaru w inny sposób. Dostęp do prywatnej przestrzeni pozwala osobie stworzyć ją w sposób, który najbardziej jej odpowiada. I odwrotnie, wspólny ogród, który spółdzielnia prowadzi na przykład dla bloku, może nie dać użytkownikom ogrodu pozwolenia na dokonywanie jakichkolwiek zmian.
Jak zauważają autorzy, badanie było ograniczone, ponieważ dane, które wykorzystano, nie były wystarczająco szczegółowe, aby autorzy mogli w pełni zrozumieć, dlaczego ludzie zyskują zdrowie i dobre samopoczucie z powodu posiadania prywatnego ogrodu.
Na przykład może się zdarzyć, że ogrody komunalne przynoszą podobne korzyści, jeśli dana osoba ma większą kontrolę nad tworzeniem jej części lub jeśli może przyczynić się do wspólnych decyzji dotyczących zarządzania nim. Dane te nie były jednak dostępne dla naukowców.
Czytaj też:
Jak przygotować ogród na wiosnę? Profesjonalne porady
Równość dostępu?
Autorzy zwracają również uwagę, że ze względu na małą liczebność próby nie mogli szczegółowo przyjrzeć się czynnikom demograficznym, które mogą mieć wpływ na dostęp do prywatnych ogrodów. Informacje te są ważne, aby zrozumieć czynniki, które mogą uniemożliwić ludziom dostęp do prywatnych ogrodów lub korzystanie z nich.
Na przykład badanie wykazało, że mniej młodych ludzi miało dostęp do ogrodu i że osoby o najniższym statusie społeczno-ekonomicznym miały największe szanse na brak dostępu do ogrodu. Osoby, które wynajmowały mieszkanie, rzadziej miały również dostęp do prywatnego ogrodu i najmniej chętnie korzystałyby z ogrodu, jeśli go miały.
Jak zauważa dr Rebecca Lovell, również z Uniwersytetu Medycznego w Exeter i kierownik projektu: „Nasze nowe dowody wskazują, że ogrody mogą odgrywać rolę zasobów zdrowia publicznego i że musimy zapewnić, aby korzyści z nich pozyskiwane były jednakowo dostępne”.
Czytaj też:
Praca w ogrodzie skuteczna jak ćwiczenia na siłowni?