We wnętrzu czaszki mogą utworzyć się różne zmiany o podłożu nowotworowym. Zaliczamy do nich łagodne guzy o powolnym wzroście oraz agresywne, cechujące się szybkim wzrostem i powodujące nacieki nowotwory złośliwe. Rak mózgu może mieć charakter pierwotny, co oznacza, że guz powstaje z komórek ośrodkowego układu nerwowego lub mieć związek z przerzutami z innych narządów i układów. Wszystkie zmiany w mózgu stanowią zagrożenie dla zdrowia, bo uciskają na ważne struktury mózgowia. W przypadku guzów kąta mostowo-móżdżkowego zagrożenie dla zdrowia jest szczególnie duże, bo zmiany w tym rejonie mózgu mogą zaburzać funkcjonowanie pnia mózgu, móżdżku oraz wielu nerwów.
1. Guz kata mostowo-móżdżkowego – co warto wiedzieć?
Guz kąta mostowo-móżdżkowego to guz, który jest zlokalizowany w kacie mostowo-móżdżkowym, czyli rejonie mózgu, który znajduje się pomiędzy półkulą móżdżku, pniem mózgu i piramidą kości skalistej. Kąt mostowo-móżdżkowy to symetrycznie ułożona przestrzeń, która znajduje się po obu stronach głowy, w tylnej jamie czaszki. Terminem „guz kąta mostowo-móżdżkowego” określane są wszystkie zmiany, które powstają w kącie mostowo-móżdżkowym. Do najczęściej powstających w tym obszarze mózgu patologicznych zmian zaliczany jest m.in. nerwiak nerwu słuchowego (osłoniak nerwu przedsionkowo-ślimakowego, guz nerwu VIII). Inne zmiany, które rzadziej powstają w kącie mostowo-móżdżkowym to np. oponiak, potworniak, perlak, naczyniak i tłuszczak.
Utworzenie się guza nowotworowego o charakterze pierwotnym lub guza przerzutowego w obrębie kąta mostowo-móżdżkowego może doprowadzić do uszkodzenia ważnych struktur ośrodkowego układu nerwowego m.in. pnia mózgu i móżdżku. Zagrożeniem dla chorego jest także uszkodzenie przez rosnący guz przebiegających w kącie mostowo-móżdżkowym nerwów, do których zaliczamy m.in. nerw błędny, nerw trójdzielny i nerw twarzowy. Nerwy przebiegające w kącie mostowo-móżdżkowym są odpowiedzialne za przebieg ważnych czynności życiowych, dlatego objawy wskazujące na guza mózgu są wskazaniem do natychmiastowej konsultacji z lekarzem. Pierwsze kroki należy skierować do lekarza pierwszego kontaktu, który na podstawie zebranego wywiadu, zleci wykonanie badań obrazowych oraz konsultację ze specjalistą.
2. Najczęściej diagnozowane guzy kąta mostowo-móżdżkowego
Najczęstszym guzem, który tworzy się w obrębie kąta mostowo-móżdżkowego, jest osłoniak nerwu przedsionkowo-ślimakowego, czyli nerwiak nerwu słuchowego. Ten łagodny nowotwór ośrodkowego układu nerwowego może być guzem jednostronnym lub obustronnym. Większość przypadków nabytego nerwiaka nerwu słuchowego to guzy jednostronne; nerwiak obustronny wskazuje na schorzenie o podłożu genetycznym.
Nerwiak nerwu słuchowego wywodzi się z osłonki nerwu przedsionkowo-ślimakowego. Guz ten zwykle cechuje się powolnym wzrostem, jednak ze względu na lokalizację, sprawia poważne problemy na etapie leczenia. Bliskość bardzo ważnych struktur ośrodkowego układu nerwowego może utrudniać przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Chirurgiczne usunięcie nerwiaków poprzedza wykonanie badań obrazowych, które pozwalają na określenie wielkości guza, a także jego dokładnego położenia.
Osłoniak nerwu przedsionkowo-ślimakowego najczęściej diagnozowany jest u osób, które ukończyły 30. rok życia. Guz ten wywołuje objawy, które bywają ignorowane i przypisywane innym schorzeniom.
3. Nerwiak nerwu słuchowego – objawy
Do spektrum objawów klinicznych, które wywołuje nerwiak nerwu słuchowego, zaliczamy m.in.:
-
nasilające się zaburzenia słuchu np. szumy uszne,
-
zaburzenia równowagi,
-
przewlekły ból głowy,
-
zawroty głowy.
Wraz ze wzrostem guza objawy choroby zaczynają się nasilać. Postępujący proces chorobowy może doprowadzić do niedosłuchu. Inne objawy, które wywołuje rosnący osłoniak nerwu przedsionkowo-ślimakowego to m.in. drętwienie i mrowienie twarzy oraz problemy z przełykaniem.
Powyższe objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza. Wszystkie objawy neurologiczne, do których zaliczamy zaburzenia w funkcjonowaniu zmysłów, ból i zawroty głowy, a także nieprzyjemne parestezje (uczucie drętwienia i mrowienia różnych części ciała), mogą wskazywać na schorzenia ośrodkowego układu nerwowego, dlatego nie należy ich bagatelizować.
Wcześnie wykryte guzy śródczaszkowe, a także inne choroby układu nerwowego mogą być skutecznie leczone. Rokowania pacjentów poprawia wczesne wykrycie schorzenia. Warto pamiętać, że w obrębie kąta mostowo-móżdżkowego mogą utworzyć się nie tylko pierwotne zmiany nowotworowe, ale także przerzuty z innych narządów i układów organizmu, które wskazują na zaawansowane stadium choroby.
4. Jak wykrywane są guzy kąta mostowo-móżdżkowego?
Podstawą diagnostyki wszystkich guzów śródczaszkowych oraz innych zmian w obrębie trudno dostępnych rejonów ludzkiego organizmu są nowoczesne badania obrazowe. Na etapie diagnostyki guzów śródczaszkowych wykonywany jest m.in. rezonans magnetyczny. Po rozpoznaniu nerwiaka nerwu słuchowego lekarz podejmuje decyzję odnośnie do postępowania terapeutycznego. Jest ono uzależnione m.in. od wielkości guza, wieku i ogólnego stanu chorego.
Guz kąta mostowo-móżdżkowego może zostać usunięty podczas tradycyjnej operacji neurochirurgicznej, a także dzięki nowoczesnej metodzie Gamma Knife. W niektórych przypadkach operacja nie jest konieczna – jeżeli guz nie jest duży i nie wywołuje objawów, to poddawany jest obserwacji, która uwzględnia systematyczną kontrolę tempa jego wzrostu.
5. Podsumowanie
Najczęściej diagnozowanym guzem kąta mostowo-móżdżkowego jest osłoniak nerwu przedsionkowo-ślimakowego, czyli nerwiak nerwu słuchowego. Ten łagodny nowotwór ośrodkowego układu nerwowego zwykle diagnozowany jest pomiędzy trzecią i szóstą dekadą życia. Na guz w obrębie kąta mostowo-móżdżkowego mogą wskazywać m.in. zaburzenia słuchu, zawroty głowy oraz parestezje twarzy.
Ważne! Wszystkie guzy mózgu stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, nawet jeżeli są to guzy łagodne. Guz kąta mostowo-móżdżkowego może powodować ucisk na struktury mózgowia, prowadząc do uszkodzenia pnia mózgu, móżdżku i ważnych nerwów, dlatego wskazujące na zmiany w mózgu objawy, zawsze wymagają pilnej konsultacji lekarskiej.
Czytaj też:
Jak czuje się człowiek po wyleczeniu glejaka mózgu?Czytaj też:
Chrzęstniak śródkostny – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie