Ugryzienie pająka – objawy i leczenie. Które pająki gryzą?

W Polsce nie ma pająków, których ugryzienie zagrażałoby życiu. Nie oznacza to jednak, że nie żyją u nas pająki, które nie gryzą. Żyją, a ich ugryzienie może spowodować obrzęk, zaczerwienienie skóry, ból czy pieczenie. Co trzeba o nich wiedzieć i jak się przed nimi chronić?

Czy pająki gryzą?

Pająki gryzą, ale robią to wtedy, gdy czują się zagrożone. Co ciekawe, niewiele osób wie, że w Polsce żyją pająki jadowite i że większość z nich właśnie taka jest. Jad owadów nie jest jednak zagrożeniem dla życia człowieka, może za to wywołać nieprzyjemne objawy, m.in. zaczerwienienie, świąd czy ból.

Niebezpieczne gatunki pająków

Pająki budzą powszechny strach. Dzieje się tak za sprawą kilku najbardziej znanych gatunków, które za sprawą filmów i popkultury rozbudziły masową wyobraźnię. Należą do nich:

• tarantule
• czarne wdowy
• ptaszniki
• pająki pustelniki

Ich jad jest toksyczny dla człowieka, uszkadza naczynia krwionośne i układ nerwowy. Po ugryzieniu pająka egzotycznego szybko pojawiają się objawy ogólne: bóle głowy, wymioty, bóle mięśni, gorączka, drgawki. Jeśli nie zostanie podane antidotum, ugryzienie pająka może spowodować śmierć.

Pająki egzotyczne są niebezpieczne, ich ugryzienie może doprowadzi do martwicy tkanek. Nic dziwnego, że wiele osób panicznie boi się pająków.

Czy ugryzienie pająka jest groźne?

W Polsce żyje 800 gatunków pająków. Niemal wszystkie (bez kilku) są jadowite, co oznacza, że gdy ugryzą, ich jad może wywołać u nas reakcję niepożądaną lub alergiczną.

Na szczęście żaden z gatunków mieszkających w naszym kraju nie ma jadu, który byłby toksyczny dla człowieka. To oznacza, że możemy odetchnąć z ulgą i... uważać, gdy odwiedzamy miejsca, w których żyje dużo pająków. Bo gdy pajęczaki czują zagrożenie, mogą ugryźć, a to nie należy do przyjemnych wydarzeń.

Jadowite pająki w Polsce

W kraju nad Wisłą trzeba szczególnie uważać na cztery gatunki pająków. Są to:

• kątnik domowy – żyje w naszych domach i może osiągać duże rozmiary (nawet do 9 cm). Jego ugryzienie przypomina ugryzienie meszki i zostawia po sobie czerwony ślad
• krzyżak ogrodowy – najczęściej bytuje w ogrodach, parkach, lasach. Ma do 2 cm wielkości. Ugryzienie krzyżaka przypomina ugryzienie komara, jest niegroźne dla człowieka
• kolczak zbrojny – bytuje w zaroślach, opuszczonych budynkach, na łąkach. Jest niewielki – samice osiągają 1,2 cm wielkości. Jednak trzeba na niego szczególnie uważać, bo to jedyny pająk w Polsce, którego ugryzienie może spowodować zatrucie organizmu. Po ugryzieniu pojawiają się nudności, wymioty, bóle głowy, mięśni, uczucie osłabienia organizmu. Objawy mogą trwać nawet kilkanaście dni, ale nie stwarzają zagrożenia dla życia człowieka. Chory powinien jednak odpoczywać i dać sobie czas na rekonwalescencję
• sieciarz jaskiniowy – bytuje w jaskiniach, ale też piwnicach i innych ciemnych, wilgotnych miejscach. Ma ok. 5 cm wielkości. Jego jad nie jest toksyczny, ale ugryzienie powoduje dotkliwy ból, który bywa porównywany z ukąszeniem szerszenia. Może pojawić się obrzęk i zaczerwienie rany
• tygrzyk paskowany – bliski pająka krzyżaka, który osiąga rozmiar nawet 2,5 cm. Występuje na terenach nasłonecznionych, łąkach i w zaroślach. Jest to pająk jadowity, a po ugryzieniu pająka w miejscu ukąszenia może pojawić się ewentualny obrzęk oraz silne zaczerwienienie. Ugryzienie tygrzyka ma działanie neurotoksyczne i wywołuje objawy podobne po użądleniu osy. U dorosłego człowieka, który nie jest alergikiem, nie powinno jednak spowodować większych dolegliwości oprócz pieczenia i bólu.

Jak wygląda ugryzienie pająka?

Miejsce po ugryzieniu pająka może być zaczerwienione, opuchnięte i tkliwe. Często zostawia charakterystyczny ślad: rozpoznaje się je po dwóch maleńkich wkłuciach, które pająk zostawia na skórze.

W miejscu ugryzienia pająka pojawia się stan zapalny, a także lekki ból. U części osób mogą wystąpić takie objawy, jakie zostawia ukąszenie komara, ale u alergików ugryzienie pająka może wywołać silny ból i stan zapalny. Zdarza się, że na skórze pojawiają się pęcherzyki, które powodują piekący ból oraz świąd.

Ugryzienie pająka może też wywołać objawy grypopodobne powiązane z osłabieniem, bólem głowy, stanem podgorączkowym. W takiej sytuacji należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.

Objawy ugryzienia pająka

Niekiedy ugryzieniu pająka towarzyszą również inne objawy: ból głowy, osłabienie, wymioty, nudności. U alergików może także wystąpić gorączka lub wstrząs anafilaktyczny. Gdy zobaczymy, że chory kaszle i ma problemy z nabraniem powietrza, trzeba wezwać pogotowie. Silne reakcje alergiczne po ugryzieniu pająka mogą być bardzo niebezpieczne.

Domowe sposoby na ugryzienie pająka

U osób, które nie są uczulone na jad pająka, warto wdrożyć domowe leczenie. Najskuteczniejszym sposobem jest zdezynfekowanie rany i zrobienie okładów. Dobrze sprawdza się soda oczyszczona, która łagodzi obrzęk i zmniejsza podrażnienie. Okłady z sody można przykładać w miejscu ukąszenia, by złagodzić ból. Można również wykorzystać cebulę lub kompres chłodzący, który kupimy w każdej aptece.

Po przyłożeniu okładu, warto posmarować miejsce ukąszenie preparatem przeciwhistaminowym na ukąszenia owadów. Pomoże to zmniejszyć zaczerwienienie, świąd i pieczenie.

Konsekwencje ugryzienia pająka

W większości przypadków ugryzienie pająka w Polsce nie powoduje poważnych konsekwencji. Przez kilka dni skóra w miejscu ukąszenia może być zaczerwieniona lub tkliwa, ale po tym czasie objawy powinny ustąpić. U alergików może być inaczej, a ugryzienie pająka może spowodować większe skutki. Jeśli po ugryzieniu pająka pojawia się silny ból, zaczerwienienie lub duszności, należy jak najszybciej zgłosić się na pogotowie.

Kontakt z lekarzem jest też niezbędny, gdy domowe sposoby leczenia ugryzienia pająka nie przynoszą efektów. Gdy pomimo przykładania okładów rana się nie goi, zaognia i widzimy, że pojawiła się w niej ropa, trzeba udać się do lekarza. Może to oznaczać zakażenie bakteryjne, które wymaga antybiotykoterapii.

Jak uniknąć ugryzienia pająka?

Aby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości związanych z ukąszeniem pająka, najlepiej jest unikać pajęczaków. Lepiej nie wchodzić do miejsc, w których może być dużo pająków (np. ciemnych i wilgotnych piwnic), a w przypadku wycieczek do lasu zakładać odzież, która ochroni nas przed ugryzieniami pająków. Gęste zarośla też raczej nie są najlepszym miejscem do spacerów.