Domowe sposoby na afty: płukanie jamy ustnej, pasta z sody

Afta na podniebieniu, języku, policzkach bądź w innej części jamy ustnej to nieprzyjemna dolegliwość, która powoduje ból i utrudnia spożywanie pokarmów. Czym są afty i co trzeba o nich wiedzieć?

Czym są afty?

Afty to bolesne nadżerki, owrzodzenia powstające na błonie śluzowej jamy ustnej, które mogą mieć różną wielkość i kształt, mogą też wywołać powiększenie okolicznych węzłów chłonnych albo ból gardła. Często pojawiają się po wewnętrznej stronie policzków lub na podniebieniu miękkim. Zazwyczaj są wypukłe i mają okrągły kształt. Istnieje kilka rodzajów aft:

• afty małe
• afty duże
• afty dziecięce (mylone z pleśniawkami)
• afty, które przypominają opryszczkę

Afty występują najczęściej w jamie ustnej, ale mogą pojawić się też w okolicach ust. Nadżerki mogą wystąpić na skutek tymczasowego osłabienia odporności (np. po infekcjach wirusowych), niedoborów żywieniowych czy nieodpowiedniej diety. Należy jednak wyraźnie rozróżnić afty nawracające od aft jednorazowych.

Jeśli owrzodzenia pojawiają się bardzo często, może to oznaczać poważny problem zdrowotny, np. spowodowany zaburzeniami autoimmunologicznymi. Takich nawracających aft nie należy lekceważyć, ale udać się do lekarza, by przeprowadzić niezbędną diagnostykę. Może się okazać, że afty są powiązane z chorobami układu pokarmowego, np. refluksem czy chorobą Leśniowskiego-Crohna.

Jak wyglądają afty?

Afty to okrągłe nadżerki, niekiedy pokryte białym nalotem występujące na błonie śluzowej jamy ustnej (na podniebieniu miękkim). Przypominają trochę ropne krosty zlokalizowane w jamie ustnej. Wywołują one stan zapalny, są bolesne, utrudniają przeżuwanie posiłków. Leczenie aft jest konieczne, by złagodzić ból i zmniejszyć nieprzyjemne dolegliwości. Niekiedy afty są tak bolesne, że ciężko jest otworzyć jamę ustną. W takiej sytuacji trzeba szybko rozpocząć leczenie.

Gdzie mogą tworzyć się afty?

Afty występują zazwyczaj w jamie ustnej, na błonie śluzowej lub na ustach. Często są związane z niewłaściwą higieną jamy ustnej lub niedoborami żywieniowymi. Mogą również sygnalizować poważne problemy ze zdrowiem jak np. choroby autoimmunologiczne.

Co prowadzi do powstawania aft?

Afty to nadżerki, które pojawiają się najczęściej w wyniku niewłaściwej higieny, choroby zębów,alergii, uszkodzeń mechanicznych lub spożywania niektórych potraw. Trwają obecnie badania, które mają potwierdzić, czy występowanie aft jest powiązane z niskim poziomem kwasu foliowego w organizmie. Niedobory witamin mogą jednak przyczyniać się do powstawania aft.

Do pojawiania się bolesnych nadżerek przyczynia się także niewłaściwa dieta, w której brakuje składników odżywczych. Zbyt duża ilość cukru, węglowodanów prostych czy skrobi w diecie może zaburzyć pH jamy ustnej i doprowadzić do powstawania aft. Niekiedy przyczyny są prozaiczne, a afty powstają na skutek używania zbyt twardej szczoteczki do zębów lub niedokładnego oczyszczania jamy ustnej. Noszenie aparatu ortodontycznego także może doprowadzić do pojawiania się bolesnych owrzodzeń.

Przyczyny powstawania aft

Do przyczyn powstawania aft zalicza się:

• czynniki genetyczne
• niewłaściwą higienę jamy ustnej
• spożywanie posiłków wysoko przetworzonych
• spożywanie dużej ilości słodyczy
• niedobory witamin
• niedobory składników odżywczych
• niedobór żelaza
• niedobór witamin z grupy B
• jedzenie nieumytych owoców
• alergie
• choroby (np. choroba refluksowa)
• zakażenie paciorkowcem
• zakażenie wirusem opryszczki

Inne przyczyny powstawania aft w jamie ustnej

Niekiedy afty powstają na skutek problemów trawiennych, m.in. nietolerancji glutenu. Celiakia może powodować nawracające i uporczywe afty, a także wywoływać stany zapalne jamy ustnej.

Afty mogą być związane również z zaburzeniami nerwicowymi. Zgrzytanie zębami w nocy (tzw. bruksizm) to nie jedyny objaw napięć i stresu, związany z jamą ustną. Czasem zaburzenia nerwicowe mogą doprowadzić do problemów trawiennych czy aktywowania utajonych alergii, a to z kolei może wywołać afty. Do pojawiania się aft w jamie ustnej może przyczynić się również długotrwały stres.

Niekiedy do powstawania aft przyczyniają się zaburzenia autoimmunologiczne albo zaburzenia hormonalne. Zmniejszająca się ilość estrogenów w czasie menopauzy również może przyczyniać się do powstawania aft.

Leczenie aft

Jak leczyć afty? Jest konieczne, mimo że owrzodzenia znikają po pewnych czasie samoistnie. Stosowanie płukanek, witamin czy maści może jednak znacznie przyspieszyć proces gojenia i złagodzić ból spowodowany aftami. W leczeniu nadżerek ulgę przynosi płukanie jamy ustnej i wzbogacenie diety w produkty bogate w witaminy z grupy B oraz kwas foliowy. Pomocne może okazać się także sięgnięcie po żele, które mają działanie antybakteryjne, napoje aloesowe czy olejek goździkowy. Dobrze jest zrezygnować z gorących napojów, a w trakcie szczotkowania zębów i higieny jamy ustnej zwracać uwagę na to, by nie pojawił się żaden uraz mechaniczny.

Jak pozbyć się afty?

Aby nie groziło nam aftowe zapalenie jamy ustnej, powinniśmy dbać o higienę jamy ustnej. Jeśli już powstanie afta, dobrze sprawdzą się ziołowe płukanki jamy ustnej, np. z szałwii, które zadziałają przeciwzapalnie. Warto też suplementować witaminy z grupy B, a także sięgnąć po apteczne żele, które pomogą przyspieszyć leczenie aft.

Domowe sposoby na afty

Niestety, afty goją się samoczynnie dopiero w ciągu 1-4 tygodni. Dlatego, jeśli bolesna zmiana jest uciążliwa, warto pozbyć się jej, stosując naturalne metody. Domowe sposoby na afty są bezpieczne i skutecznie pomagają w złagodzeniu objawów małych aft. Jeśli zmiany są duże i mnogie, a do tego pojawiają się częściej niż raz w roku, mogą wymagać specjalistycznej diagnostyki i leczenia, dlatego konieczna jest wizyta u specjalisty.

Domowe sposoby na afty to przede wszystkim metody, które pomogą odkazić zmianę w jamie ustnej. Można to zrobić np. przy pomocy sody oczyszczonej, która w połączeniu z proszkiem do pieczenia i odrobiną wody umożliwi stworzenie gęstej masy, którą warto posmarować aftę.

Innym sposobem na odkażenie jest użycie wody utlenionej lub poprzez nałożenie czystą ręką bądź wacikiem odrobiny oleju kokosowego (ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne). Dobrym środkiem, przynoszącym ukojenie jest także miód, którym wystarczy posmarować aftę 2-3 razy dziennie. Ponadto, obojętnie, czy afty są na podniebieniu, języku, policzkach bądź w innym miejscu w jamie ustnej, to warto stosować także płukanki. Wystarczy rozpuścić pół łyżeczki soli w szklance ciepłej wody i takim roztworem płukać jamę ustną. Warto także stosować płukanki z wody różanej, które wyraźnie zmniejszają zapalenie. Do płukania sprawdzą się także napary ziołowe np. z rumianku, szałwii, liści malin lub czerwonej koniczyny.

Co jeszcze pomoże na afty na podniebieniu i w innych częściach jamy ustnej?

Innym domowym sposobem na afty jest przyłożenie na 5-10 minut zaparzonej torebki herbaty np. rumiankowej, która dzięki swoim właściwościom skutecznie zmniejszy ból. Ulgę przynosi także ssanie kostki lodu, która nie tylko łagodzi ból, ale także zapobiega namnażaniu drobnoustrojów.

Do domowych sposobów na afty zalicza się także zrobiony samodzielnie spray. Aby go wykonać, konieczne są składniki takie jak: 10 kropli olejku eukaliptusowego i 8 kropli olejku miętowego, które należy połączyć z 2 łyżkami oliwy z oliwek lub oleju z pestek winogron. Tak sporządzoną miksturę wystarczy przelać do buteleczki i pryskać od czasu do czasu aftę. Tego typu domowy spray znieczula i działa przeciwzapalnie.

Aby nie podrażniać aft, należy w tym czasie zrezygnować z ostrych, kwaśnych, słonych i gorących potraw. Warto z kolei wprowadzić do diety jogurty, drożdże oraz produkty wzmacniające odporność (czosnek, cebula, fasola itp.).

Co możesz zrobić?

• sięgnij po aloes – aloes pomaga zmniejszyć afty!
• nałóż żel o działaniu miejscowym
• sięgnij po kwas foliowy
• do codziennego jadłospisu wprowadź produkty bogate w witaminy z grupy B

Afty u dzieci – jak się ich pozbyć?

Afty na podniebieniu, języku, policzkach oraz w innych częściach jamy ustnej pojawiają się także u dzieci, najczęściej po przebytej infekcji. Z kolei afty u niemowląt mogą pojawiać się w okresie ząbkowania – zmiany powstają na skutek uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Tego rodzaju zmiany są niewielkie, jednak dla najmłodszych stanowią jeszcze większy dyskomfort niż dla dorosłych. Zatem, aby złagodzić ból, warto zastosować miejscowe preparaty w formie maści lub żelu. Sprawdzą się także domowe sposoby na afty u dzieci, takie jak np. płukanka z rumianku lub posmarowanie zmiany olejem kokosowym bądź miodem (u dzieci powyżej 1 roku życia).

Afty u dzieci mogą być też związane z wkładaniem brudnych przedmiotów do buzi (małe dzieci wszystko wkładają do ust) oraz ze zbyt wysokim poziomem cukru w diecie. Aby pozbyć się aft, warto zmienić dietę na zbilansowaną, bogatą w warzywa i owoce, a także zrezygnować ze spożywania dużych ilości produktów mącznych, bogatych w cukier i skrobię.

Domowe sposoby na afty u dzieci

Afty na szczęście nie są zaraźliwe, ale należy je zwalczać, bo są nieprzyjemne. Aftowe zapalenie jamy ustnej może rozwinąć się na skutek osłabienia organizmu, ale również zakażenia wirusem opryszczki. Do powstawania aft przyczyniają się również obgryzanie paznokci, a także nadwrażliwości pokarmowe.

Aby pozbyć się aft u dziecka i złagodzić nieprzyjemne objawy, warto rozpocząć płukanie jamy ustnej szałwią lub rumiankiem. Działają one łagodząco i przeciwbakteryjnie, łagodzą ból i wspomagają gojenie ran. Można również przygotować pastę z sodą oczyszczoną, którą należy nanosić na ranę. Aby ją przygotować, wystarczy 1 łyżeczkę sody połączyć z 3 łyżkami wody. Soda oczyszczona pomaga leczyć małe owrzodzenia pojawiające się w jamie ustnej.

Dobrze jest także zmienić dietę na płynną, która nie będzie drażnić owrzodzeń i ran w jamie ustnej. Niewskazane są produkty kwaśne czy soki, które mogą powodować nieprzyjemne dolegliwości. Odpowiednie leczenie aft może zmniejszyć ból i ułatwić przeżuwanie pokarmów, co zwykle najmocniej złości małe dzieci.

Jeśli leczenie afty nie przynosi skutku, należy sięgnąć po preparaty apteczne. Są to głównie żele i maści, które nanosimy na owrzodzenia, by stworzyć na nich ochronną powłokę i przez to zmniejszyć ból.