Leukocyty – czym są? Rodzaje i normy, co oznaczają leukocyty w moczu?

Leukocyty, białe krwinki, których poziom wzrasta, gdy w organizmie toczy się proces zapalny. Zbyt wysoki poziom leukocytów oznacza chorobę, zbyt niski – leukopenię. Co trzeba wiedzieć o leukocytach i jakie wyniki powinny wzbudzić nasze zaniepokojenie?

Czym są leukocyty?

Leukocyty inaczej nazywane są białymi krwinkami. Są to ciałka krwi produkowane w szpiku kostnym. Jeśli organizm zaczyna produkować ich za dużo lub za mało – oznacza to, że walczy z jakąś infekcją.

Leukocyty odgrywają w organizmie istotną rolę, chroniąc układ immunologiczny przed różnego rodzaju zakażeniami oraz chorobami cywilizacyjnymi. Ich badanie jest stosunkowo proste i pozwala szybko określić, czy pacjent na coś choruje. Leukocyty można oznaczyć zarówno we krwi, jak i w moczu. Badania krwi wykonuje się w każdym punkcie pobrań, można je zrobić zarówno na NFZ (jeśli lekarz wystawi nam skierowanie), jak i odpłatnie.

Rodzaje leukocytów

Leukocyty dzielą się na:

1. granulocyty
2. limfocyty
3. monocyty

Granulocyty

Granulocyty z kolei dzielą się na granulocyty obojętnochłonne (neutrofile), granulocyty zasadochłonne (bazofile) oraz granulocyty kwasochłonne (eozynofile). Eozynofile pozwalają zapobiegać reakcjom zapalnym w organizmie, a neutrofile pełnią ważną rolę z organizmie, chroniąc go przed namnażaniem się chorobotwórczych drobnoustrojów.

Limfocyty

Limfocyty to komórki układu immunologicznego, które pomagają zwalczać drobnoustroje takie jak bakterie oraz grzyby. Dzięki temu skutecznie chronią organizm przed infekcjami i mobilizują do pracy układ odpornościowy. Bronią także przed rozwojem chorób cywilizacyjnych czy nowotworowych.

Niekorzystnie na organizm może działać zarówno zbyt mała, jak i zbyt duża liczba limfocytów. Ta pierwsza nazywana jest limfopenią, stanem, w którym organizm wytwarza za mało komórek odpornościowych. Ta druga limfocytozą, sytuacją, w której komórek tych jest zbyt dużo.

Monocyty

Monocyty to kolejne krwinki, które biorą udział w pracy układu immunologicznego. Pomagają zwalczać szkodliwe mikroorganizmy i przyczyniają się do prawidłowej pracy układu odpornościowego.

Wskazania do badania leukocytów

Poziom leukocytów zazwyczaj jest sprawdzany w czasie rutynowej morfologii. W przypadku częstych i nawracających infekcji wykonujemy badania liczby leukocytów, by sprawdzić, jaki jest ich poziom. Istnieją też wskazania do wykonania celowanego badania. Są nimi:

• nawracające zakażenia układu moczowego
  
• częste infekcje
• ostre i nawracające zakażenia
• uczulenia

Badanie leukocytów

Poziom leukocytów określa się z krwi. Morfologię najlepiej wykonać na czczo, krem pobiera się z żyły łokciowej. Pacjent nie musi specjalnie przygotowywać się do badania. Wyniki dostępne są z reguły tego samego lub kolejnego dnia.

Poziom leukocytów w moczu można oznaczyć także przy rutynowym badaniu moczu. W czasie oddawania moczu do próbki moczu warto pamiętać o tym, by był to poranny mocz. Nie należy wcześniej jeść ani pić.

Kiedy wykonuje się badania?

Poziom białych krwinek najczęściej sprawdza się przy rutynowej morfologii. Wskazaniem do badania są również częste i nawracające choroby czy zakażenia oraz alergie. Reakcje alergiczne mogą spowodować wzrost produkcji leukocytów.

Normy

Normy leukocytów zależą od wieku i stanu zdrowia. Najczęściej jednak oscylują w granicach 4-10 tysięcy/μl i są dokładnie oznaczone na wynikach morfologii. Niektóre laboratoria mają własne normy, dlatego wynik badania należy zawsze skonsultować z lekarzem.

U niektórych osób poziom leukocytów może być wyższy i nie oznacza to choroby. Dotyczy to m.in. kobiet w ciąży, których morfologia różni się od wyników osoby niespodziewającej się dziecka.

Leukocyty w moczu – co oznaczają i dlaczego je badamy?

Obecność leukocytów w moczu oznacza albo zakażenie układu moczowego (także przewlekłe zakażenie układu moczowego), albo błędnie wykonane badanie. Jeśli w moczu występują leukocyty, konieczne jest przeprowadzenie leczenie, ponieważ oznacza to zakażenie błony śluzowej dróg moczowych.

Leukocyty mogą sygnalizować także kłębuszkowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek lub śródmiąższowe zapalenie nerek. Przy podejrzeniu chorób nerek, poziom leukocytów sprawdzany jest w dobowej zbiórce moczu.

Które parametry z badania ogólnego moczu powinny zwrócić moją uwagę?

Badanie moczu powinno być zawsze skonsultowane z lekarzem specjalistą. Po odebraniu wyników warto jednak zwrócić uwagę na to, czy nie odnaleziono w moczu glukozy, białka lub leukocytów. Oznacza to infekcję układu moczowego lub inne choroby, które wymagają dokładniejszej diagnostyki.

Co oznacza brak leukocytów w moczu?

Niski poziom leukocytów w moczu oznacza, że w organizmie nie toczy się proces zapalny. Przyjmuje się, że leukocyty w moczu zawsze są sygnałem infekcji dróg moczowych. Niskim poziomem leukocytów w moczu nie należy się martwić, bo jest to dobra wiadomość. Zaniepokojenie może budzić niski poziom leukocytów we krwi. W takiej sytuacji może on być sygnałem infekcji, niedoboru witamin, chorób autoimmunologicznych czy nowotworów.

Jak się przygotować do badania leukocytów?

Badanie moczu lub badanie krwi, w czasie którego zostaje oceniony poziom leukocytów, wykonuje się rano, na czczo. Nie należy wcześniej jeść ani pić niczego oprócz wody. Oprócz tego niepotrzebne są żadne dodatkowe przygotowania.

Przy pobraniu moczu do badania należy pobrać go z tzw. środkowego strumienia. Pierwszy mocz jest zwykle zbyt mocno skoncentrowany.

Jakie choroby może sygnalizować poziom leukocytów?

Poziom leukocytów może wskazywać na:

• stany zapalne w organizmie
• stany zapalne szpiku kostnego
• nadczynność tarczycy
  
• infekcje pęcherza moczowego
• zwłóknienie szpiku
• reumatoidalne zapalenie stawów
• zapalenie przydatków
• toczeń rumieniowaty układowy
• zapalenie wyrostka robaczkowego
• kamica nerkowa
  

Podwyższone leukocyty, czyli leukocytoza

Gdy w organizmie jest zbyt dużo leukocytów, mówi się o leukocytozie. Może to oznaczać nadmierny rozrost neutrofili i wynikać z poważnych chorób albo ze stosowanego leczenia. Do leukocytozy może dojść w wyniku stosowania sterydów albo chorób bakteryjnych o ostrym przebiegu.

Leukocytoza może także dotyczyć zbyt dużego stężenia eozynofili. Najczęściej spowodowany jest on obecnością w organizmie pasożytów, reakcjami alergicznymi, chorobami o podłożu alergicznym (np. astmą).

Wysoki poziom bazofili i limfocytów z kolei najczęściej związany jest z białaczką albo z chorobami wirusowymi.

Nadmiar leukocytów a ciąża

Zbyt duży poziom leukocytów we krwi często występuje u kobiet w ciąży. W tej sytuacji jest on zjawiskiem fizjologicznym, ponieważ system odpornościowy u kobiet spodziewających się dziecka pracuje ze zdwojoną mocą.

Zbyt wysoki poziom leukocytów w moczu może jednak oznaczać stan zapalny układu moczowego. W ciąży jest to szczególnie groźne i wymaga antybiotykoterapii. Nie należy tego lekceważyć, ponieważ infekcje dróg moczowych mogą być groźne dla rozwijającego się płodu.

Leukopenia

Leukopenia to choroba, gdy poziom leukocytów w organizmie wynosi poniżej 4000/μl. Może powstawać na skutek chorób o podłożu wirusowym albo na skutek terapii nowotworowej (naświetlań czy chemioterapii). Do mniejszej liczby leukocytów może przyczyniać się także zakażenie wirusem HIV.

Czytaj też:
Ból nerek po alkoholu. Jak leczyć i dlaczego alkohol szkodzi na nerki?Czytaj też:
Masz tych 6 objawów? Mogą świadczyć o hemolizie