Zapalenie nerek – objawy, przyczyny, rodzaje i leczenie

Zapalenie nerek może mieć różne podłoże. Stan zapalny może objąć jedną lub obie nerki, wywołując bardzo dokuczliwe objawy oraz pogarszając ogólny stan zdrowia. W niektórych przypadkach zapalenie nerek jest stanem zagrażającym zdrowiu i życiu np. w przypadku pacjentów cierpiących na różne choroby ogólnoustrojowe i seniorów.

Choć zapalenie nerek kojarzymy z nieprzyjemnym parciem na pęcherz oraz pieczeniem podczas oddawania moczu, to choroba ta wywołuje także inne objawy oraz zaburza funkcjonowanie organizmu, co ma związek z pełnionymi przez nerki funkcjami. Stan zapalny w obrębie różnych struktur nerek może mieć ostry lub przewlekły charakter.

Choroby nerek o podłożu zapalnym

Wyróżniamy wiele jednostek chorobowych, które dotyczą nerek i wiążą się z rozwojem stanu zapalnego, który staje się przyczyną występowania uciążliwych objawów oraz zaburzeń związanych m.in. z oddawaniem moczu. Wśród wszystkich chorób zapalnych nerek najczęściej diagnozowane jest odmiedniczkowe zapalenie nerek, kłębuszkowe zapalenie nerek oraz śródmiąższowe zapalenie nerek. Choroby te mają inne podłoże. Warto dowiedzieć się więcej na temat chorób zapalnych nerek oraz towarzyszących im objawów i zagrożeń. Wiedza dotycząca możliwych objawów zapalenia nerek, które początkowo nie muszą być bardzo nasilone, może okazać się bardzo przydatna, skłaniając nas do szybkiej wizyty u lekarza.

Warto pamiętać, że wszystkie objawy chorobowe, które pojawiają się ze strony układu moczowego oraz innych układów i narządów ludzkiego organizmu powinny być jak najszybciej konsultowane z lekarzem, bo szybka diagnostyka ma ogromne znaczenie dla powodzenia leczenia stosunkowo łagodnych, jak i bardzo niebezpiecznych chorób.

Ważne! Jeżeli w naszej bliskiej rodzinie były zdiagnozowane choroby nerek, to powinniśmy zwrócić baczną uwagę na nasz stan zdrowia, systematycznie wykonując badanie moczu, bo duża grupa chorób nefrologicznych występuje rodzinnie. Nieleczona zapalenie nerek oraz inne choroby w obrębie tego narządu mogą doprowadzić do niewydolności nerek, która jest stanem zagrożenia życia. W niektórych przypadkach jedynym ratunkiem dla pacjenta jest transplantacja nerki, jednak zanim dojdzie do wykonania przeszczepu np. od blisko spokrewnionego krewnego, konieczne jest zastąpienie pracy nerek sztuczną nerką, czyli urządzeniem, które filtruje krew.

Jakie funkcje w organizmie pełnią nerki?

Nerki to bardzo ważny narząd układu moczowego, który znajduje się w przestrzeni zaotrzewnowej jamy brzusznej. Nerki są narządem parzystym, który położony jest po obu stronach ciała w okolicy kręgosłupa lędźwiowego. Dolegliwości bólowe w przebiegu chorób nerek mogą być mylone z bólem kręgosłupa lędźwiowego, który związany jest z np. pracą siedzącą.

W obrębie nerek odbywa się produkcja moczu, który następnie dzięki drogom moczowym i cewce moczowej jest usuwany na zewnątrz organizmu. W moczu znajdują się szkodliwe, zbędne produkty przemiany materii, które zatruwają nasz organizm. Co więcej, dzięki nerkom możliwe jest utrzymanie równowagi wodno-elektrolitowej i homeostazy organizmu, która pozwala na jego prawidłowe funkcjonowanie. Ważną funkcją nerek jest także regulacja objętości płynów ustrojowych i utrzymywanie na właściwym poziomie ciśnienia tętniczego krwi. Często jednym z pierwszych objawów chorób nerek jest pojawiające się nagle podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.

Jak zbudowane są nerki?

Nerki to narząd miąższowy, który zbudowany jest z nefronów. W budowie każdego nefronu wyróżniamy kłębuszek nerkowy i kanalik nerkowy. Człowiek może funkcjonować tylko z jedną nerką, dlatego w przypadku niewydolności tego narządu może zostać wykonany przeszczep od żyjącego dawcy.

Budowa nerek jest bardzo skomplikowana, uwzględniając korę nerki, rdzeń nerki, piramidę nerkową, kielich nerki, miedniczkę nerkową oraz moczowód i naczynia krwionośne, dzięki którym do nerki dopływa zanieczyszczona krew oraz odprowadzana jest krew oczyszczona.

Zapalenie nerek – przyczyny

Nerki mogą zacząć chorować z różnych powodów. Do częstych przyczyn zapalenia nerek zaliczamy m.in.:

• schorzenia o podłożu autoimmunologicznym, które związane są z błędną reakcją układu immunologicznego przeciwko zdrowym komórkom;
• zakażenia bakteryjne m.in. bakterią kałową E. coli;
• nieleczone infekcje intymne i choroby weneryczne;
• przerost prostaty;
• przyjmowanie niektórych leków oraz zatrucia toksynami.

Zapalenia nerek mogą także wywoływać niektóre choroby metaboliczne, zakażenia ogólnoustrojowe oraz choroby o podłożu nowotworowym.

Rodzaje zapalenia nerek

Do chorób nerek, które mają podłoże zapalne, zaliczamy m.in.:

• ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek i wtórne kłębuszkowe zapalenie nerek,
• ostre śródmiąższowe zapalenie nerek i przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek,
• ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek.

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, ostre śródmiąższowe zapalenie nerek i ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek to choroby, które rozpoczynają się nagle, są łatwe do wykrycia, bo powodują uciążliwe dolegliwości oraz przemijają po zastosowaniu odpowiednio dobranego leczenia.

Przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek, przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek i przewlekłe odmiedniczkowe zapalne nerek to schorzenia, w których przebiegu stan zapalny utrzymuje się przez długi czas, co jest poważnym zagrożeniem dla organizmu. W przypadku przewlekłych chorób zapalnych nerek często pojawia się niewydolność nerek, która jest wskazaniem do dializowania pacjenta.

Rodzaj zapalenia nerek zależy od struktur objętych stanem zapalnym. Redukowanie uciążliwych dolegliwości domowymi sposobami oraz tłumienie bólu np. za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych nie jest dobrym rozwiązaniem, bo może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, utrudniając skuteczne leczenie zapalenia nerek. Objawy zapalenia nerek i innych chorób układu moczowego wymagają konsultacji lekarskiej oraz wykonania badań diagnostycznych!

Najczęstsze objawy zapalenia nerek to ból w okolicy lędźwi, który promieniuje od boków ciała w kierunku kręgosłupa, zaburzenia podczas oddawania moczu, zmiana koloru, barwy i zapachu moczu, obrzęki kończyn dolnych, a także objawy ogólnoustrojowe np. nawracające stany podgorączkowe i gorączka. Objawom zapalenia nerek i innych chorób nerek może również towarzyszyć podwyższone ciśnienie tętnicze.

Warto zwrócić uwagę, czy objawy związane z nerkami nie pojawiają się po przebytym zakażeniu pęcherza moczowego lub infekcji intymnej, bo mogą być powikłaniem leczonych na własną rękę chorób.

Objawy zapalenia nerek

Kłębuszkowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek i śródmiąższowe zapalenie nerek mogą wywoływać podobne objawy, choć proces zapalny ma odmienne podłoże.

Kłębuszkowe zapalenie nerek – objawy

Jakie objawy wywołuje kłębuszkowe zapalenie nerek? Kłębuszkowe zapalenie nerek rozwija się w obrębie kłębuszków nerkowych, powodując m.in. nadciśnienie tętnicze, ból pleców w okolicy kręgosłupa lędźwiowego, zmiany w wyglądzie moczu oraz jego składzie chemicznym, skąpomocz. Objawem kłębuszkowych zapaleń nerek jest także ogólne złe samopoczucie – ból głowy oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego np. wymioty.

Proces zapalny w obrębie kłębuszków nerkowych może mieć podłoże autoimmunologiczne. Może być także związany z wtórnym zakażeniem układu moczowego.

Objawy zapalenia w miąższu nerek

Objawy śródmiąższowego zapalenia nerek to także ból w okolicy kręgosłupa lędźwiowego i skąpomocz, jednak w tym przypadku często pojawia się również gorączka lub stan podgorączkowy i uciążliwy ból w obrębie stawów. Śródmiąższowe zapalenie nerek może rozwinąć się na skutek długotrwałego przyjmowania niektórych leków np. z grupy antybiotyków.

Objawy występujące w odmiedniczkowym zapaleniu nerek

Objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek są nieco inne. W przypadku stanu zapalenia miedniczek nerkowych pojawia się pieczenie podczas oddawania moczu, ból pęcherza moczowego, częstomocz, ból w okolicy kręgosłupa lędźwiowego, a także mogą występować objawy grypopodobne, czyli dreszcze, gorączka i uczucie ogólnego rozbicia. W przypadku przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek proces chorobowy może mieć bezobjawowy lub skąpoobjawowy przebieg. Przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek są m.in. zakażenia bakteryjne.

Zapalenie nerek może spowodować niewydolność nerek oraz inne poważne problemy zdrowotne. Objawy niewydolności nerek to m.in.:

• nasilające się obrzęki kończyn i twarzy,
• częstomocz,
• krwiomocz,
• nasilająca się senność,
• ból podczas oddawania moczu,
• nadciśnienie tętnicze.

Bagatelizowanie powyższych objawów może doprowadzić do schyłkowej niewydolności nerek, czyli mocznicy.

Leczenie zapalenia nerek

Leczenie zapalenia nerek rozpoczynane jest po wykonaniu badań diagnostycznych. Jednym z najważniejszych badań jest posiew moczu, który pomaga zdiagnozować przyczynę stanu zapalnego. Na etapie diagnostyki chorób nerek wykonuje się również np. badanie krwi i badanie USG. W zależności od rodzaju zapalenia nerek dobierane jest odpowiednie leczenie farmakologiczne z zastosowaniem np. antybiotyków, leków przeciwbólowych oraz preparatów nawadniających organizm.

Czytaj też:
Zaburzenia metaboliczne – rodzaje, choroby metaboliczne i ich leczenie