Katar – rodzaje, leczenie. Co oznacza katar żółty i zielony?

Katar jest oznaką infekcji. Może pojawić się w wyniku przeziębienia, ale i oznaczać poważniejsze choroby zatok, a także zapalenie oskrzeli. Nieżyt nosa nierzadko pojawia się również w wyniku alergii. Jakie są najczęstsze przyczyny kataru i jak go leczyć?

Przyczyny i objawy kataru

Katar pojawia się wtedy, gdy układ odpornościowy chroni się przed infekcją. Nieżyt nosa wywołany jest stanem zapalnym śluzówki i towarzyszą mu takie objawy jak świąd nosa, częste kichanie, niedrożność. Mogą wystąpić również problemy z węchem. Katar objawia się zatkanym nosem i wyciekającą z niego lub zalegającą w nim wydzieliną.

Pojawienie się kataru może oznaczać wiele rzeczy. Najczęściej katar wywołują wirusy, które powodują osłabienie układu odpornościowego. Katar często jest objawem przeziębienia, oznacza pierwsze stadium infekcji.

Jeśli przezroczysty i jasny katar zmienia swoją konsystencję na gęstszą, a kolor na zielony lub żółty, może oznaczać, że doszło do nadkażenia bakteryjnego. Taki katar często pojawia się przy zapaleniu zatok, towarzyszą mu ból głowy, uczucie przebywania pod wodą, niedrożność nosa i niemożność wydmuchania go. Aby usunąć wydzielinę z nosa, należy ją rozrzedzić, stosując inhalacje, a często także płukanie zatok.

Katar - charakterystyka

Katar to infekcja układu oddechowego, która może oznaczać przeziębienie i choroby wirusowe, ale może także wynikać z poważniejszych chorób układu oddechowego i oznaczać zapalenie zatok przynosowych. Wystąpieniem samego kataru nie należy się martwić. Warto wdrożyć domowe sposoby leczenia kataru, do których zaliczają się nawadnianie, ciepłe napary z imbiru, soku malinowego czy cytryny, inhalacje roztworami soli fizjologicznej. Przyjęło się mówić, że katar nieleczony trwa tydzień, a leczony siedem dni - zazwyczaj po tym czasie po prostu mija samoistnie.

Jeśli jednak katar zmienia kolor z przezroczystego na zielony, pojawiają się inne objawy infekcji takie jak stan podgorączkowy lub gorączka, bóle głowy, bóle zatok, zatkany nos, zaburzenia węchu, może to stanowić objaw chorych zatok i oznaczać poważniejszą infekcję dróg oddechowych. W takiej sytuacji ściekający po tylnej ścianie gardła katar może wywołać również ból gardła, chrypkę, problemy z przełykaniem pokarmów. Może wystąpić również kaszel, który jest odruchem obronnym dróg oddechowych przed spływającą wydzieliną. Warto zapisać się na konsultację do lekarza, który osłucha pacjenta i sprawdzi, czy nie doszło do zapalenia oskrzeli i stanów zapalnych górnych dróg oddechowych.

Katar może oznaczać również problemy z funkcjonowaniem układu odpornościowego i alergię.

Katar alergiczny i katar sienny

Katar nie zawsze musi być oznaką infekcji. Biały i przezroczysty cieknący katar często jest objawem alergii. W takiej sytuacji wydzielinie nie towarzyszą typowe objawy przeziębienia takie jak kaszel czy bóle głowy i bóle mięśni.

Przewlekły katar nazywany jest katarem siennym. Objawia się bezbarwną i wodnistą wydzieliną z nosa, uczuciem świądu i zaczerwienieniem. Wodnista wydzielina, czyli katar sienny jest wskazaniem do wykonania testów alergicznych, które pomogą określić przyczynę alergii. Na katar stosuje się spraye, które pomagają udrożnić nos, zmniejszają ilość wydzieliny, a także obrzęk błony śluzowej nosa. Przyczyną kataru alergicznego mogą być roztocza, kurz domowy, sierść zwierząt, ale i pyłki drzew czy krzewów.

Spływanie wydzieliny może doprowadzić do kaszlu, który także jest związany z alergią. Wiele rodziców przy katarze i kaszlu u dzieci obawia się, że maluch cierpi na zapalenie oskrzeli. Tymczasem objawy te mogą pojawić się przy alergii, dlatego zawsze należy udać się do pediatry, który osłucha dziecko i sprawdzi

Czemu podczas przeziębienia występuje katar?

Kaszel i chrypka pojawiające się w wyniku kataru często są objawem przeziębienia. Wirusy atakujące błonę śluzową nosa doprowadzają do jej obrzęku, produkowania nadmiernej ilości wydzieliny, która następnie spływa po ścianie gardła do dróg oddechowych. Kaszel jest odruchem obronnym, który ma uchronić drogi oddechowe przed zaleganiem w nich wydzieliny.

Przeziębienie nie jest groźną chorobą, ale wymaga jej wyleżenia i zastosowania domowych sposobów na katar i kaszel. Ciepłe napary, nawadnianie, inhalacje z ziół (majeranku, tymianku), inhalacje z soli fizjologicznej, ciepłe kąpiele z dodatkiem olejku sosnowego mogą pomóc upłynnić wydzielinę i przyspieszyć wydalanie wirusa z organizmu.

Katar - ile trwa?

Katar spowodowany przeziębieniem najczęściej trwa 7 dni. U małych dzieci może trwać dłużej, nawet do 2 tygodni. Jest to naturalne i nie należy się tym martwić, choć leczenie nieżytu nosa warto przyspieszyć, stosując inhalacje i wodę morską, która sprzyja upłynnianiu wydzieliny.

Jeśli katar trwa dłużej, jest gęsty, ropny lub ma nieprzyjemny zapach, warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub bezpośrednio do laryngologa.

Katar u niemowlaka

Katar u niemowlaka może być wywołany infekcją, ale również ząbkowaniem czy alergią pokarmową. Nie należy go lekceważyć, bo może dość szybko przerodzić się w poważniejszą chorobą.

Niemowlę nie jest w stanie wydmuchać nosa, dlatego to do rodziców należy oczyszczanie go za pomocą gruszki. Warto maluszka inhalować solą fizjologiczną, a po inhalacji dokładnie oklepać plecy, by pomóc dziecku odkrztusić zalegającą wydzielinę. U dzieci, które ukończyły 1. rok życia, można stosować maść majerankową, która pomaga udrożnić nos i ułatwia oddychanie.

Maluchom, które mają katar, warto pomóc. Dobrze jest zmienić pozycję do karmienia, na taką, by dziecku było łatwiej oddychać. Lepiej zatem nie karmić piersią na leżąco, ale w pozycji siedzącej, tak, by główka malucha była wyżej niż reszta ciała.

Pomocne jest również podniesienie nóg łóżeczka z tej strony, gdzie znajduje się główka dziecka tak, by znajdowała się ona wyżej. Ułatwia to oddychanie i sprzyja spływaniu wydzieliny. W sklepach z artykułami niemowlęcymi można również znaleźć specjalne kliny, które wkłada się pod materac.

Niemowląt nie należy smarować maściami rozgrzewającymi. W aptekach jednak znajdziemy preparaty, które pomogą przetrwać katar u dzieci. To między innymi specjalne krople do nosa, ale też plasterki ułatwiające oddychanie.

Zielony i żółty katar

Kolor kataru wiele mówi o przyczynie infekcji. Jeśli katar jest zielony i gęsty, może oznaczać zapalenie zatok przynosowych. Katar przezroczysty i wodnisty to najczęściej katar alergiczny. Żółty katar z kolei może oznaczać może oznaczać nadkażenie bakteryjne. W takiej sytuacji często występuje nieprzyjemny zapach. Żółty katar może także pojawiać się przy grypie i innych chorobach wirusowych.

Katar zatokowy

Katar zatokowy to wydzielina, która powstaje w wyniku infekcji. Zalega w zatokach, powodując ból głowy, nasilający się przy schylaniu. Ból często nie mija po zażyciu tabletek przeciwbólowych, uniemożliwia też normalne funkcjonowanie. Jest silny, występuje z przodu czoła (tam, gdzie są zatoki), może mieć charakter promieniujący.

Infekcji zatok towarzyszy uczucie zatkania nosa, a czasem także uszu. Chory czuje się, jakby był zanurzony pod wodą. Ze względu na zalegającą w obrębie zatok wydzielinę ciężko mu oddychać. Ma ona zielony lub żółty kolor, jest gęsta, lepka i trudno pozbyć się jej z zatok. Aby to zrobić, należy najpierw ją upłynnić. Pomocne w leczeniu kataru zatokowego mogą okazać się inhalacje z soli fizjologicznej lub ziół, a także płukanie zatok.

Jeśli zapalenia zatok mają charakter nawracający, warto udać się do laryngologa, który zaleci wykonanie rtg zatok przynosowych i przepisze odpowiednie leki (często sterydy). Leczenie zapalenia zatok polega też na profilaktyce. Warto chronić je przed infekcjami, nie wychodzić na zewnątrz z mokrą głową, zawsze pamiętać o noszeniu czapki. To pomaga uchronić się przed kolejnymi infekcjami.

Płukanie zatok

Na zapalenie zatok i związany z tym katar zatokowy świetnie pomaga płukanie zatok. Irygacje udrażniają nos, zmniejszają obrzęk i stan zapalny. Łagodzą ból głowy, pomagają upłynnić wydzielinę i oczyścić drogi nosowe.

Do irygacji najlepiej wykorzystywać roztwory soli fizjologicznej, które kupimy w aptece razem z irygatorem. To plastikowa butelka zakończona otworem, którą należy przystawić do nosa i energicznym ruchem wprowadzić płyn do jednej dziurki. Głowa powinna być lekko pochylona, a usta otwarte. Płyn powinien wypłukać nos, zatoki i wypłynąć drugą dziurką. Zabieg ten powtarzamy kilkakrotnie

Ważne jest jednak, by irygacji zatok nie przeprowadzać przed snem. Po płukaniu zatok przez ok. 2 godziny nie należy przyjmować pozycji leżącej. Irygacji nie poleca się również w stanach zapalnych uszu i w przypadku całkowitego zablokowania nosa.

Sprawdzone i skuteczne sposoby na nieżyt nosa

Aby pozbyć się kataru i kaszlu warto sięgnąć po domowy arsenał środków, które poprawiają nasze samopoczucie i pomagają skrócić czas trwania infekcji. Bardzo ważne jest odpowiednie nawadnianie organizmu. Należy pić przynajmniej 2 litry wody dziennie, a jeśli przychodzi nam to z trudem, warto sięgać po ciepłą wodę z dodatkiem cytryny czy soku malinowego. To może pomóc nam częściej pić. Dobrze sprawdzają się imbir, miód czy sok z czarnego bzu, które stymulują układ odpornościowy do walki z wirusami.

W czasie kataru warto robić również inhalacje parowe np. z majeranku czy kilku kropli olejku sosnowego bądź eukaliptusowego. Pomagają one udrożnić nos i upłynnić wydzielinę. Olejek eukaliptusowy ma też właściwości bakteriobójcze, dlatego może zapobiec nadkażeniu bakteryjnemu. Olejki eteryczne warto wcześniej rozpuścić w innym oleju bazowym, a także pamiętać o tym, by nie stosować ich u dzieci. Bezpieczna dla dzieci jest za to sól fizjologiczna, która również pomaga rozrzedzić wydzielinę. Jednocześnie sól nawilża gardło, pomaga zatem zapobiec chrypce i suchości w gardle wywołanej spływającą wydzieliną.

Świetną metodą na katar jest również robienie kąpieli ziołowych lub kąpieli z dodatkiem soli. Olejki eteryczne i sól oczyszczają drogi oddechowe, usprawniają oddychanie. Ciepła woda pomaga także pozbyć się wirusów i rozgrzewa organizm, dzięki czemu system odpornościowy mocniej aktywuje się do walki z drobnoustrojami.

5 sposobów na zielony katar

Aby upłynnić wydzielinę i pozbyć się kataru zatokowego, można skorzystać również z domowych sposobów. Należą do nich:

1. Inhalacje parowe z ziół

Inhalacje z wykorzystaniem majeranku, tymianku pozwalają udrożnić nos i ułatwić oddychanie. Ciepła para rozrzedza wydzielinę, ułatwiając oczyszczanie nosa. W trakcie inhalacji, pod wpływem gorących oparów powietrza, może nasilić się ból głowy. Jest to jednak chwilowe i po zakończeniu inhalacji powinno minąć.

2. Inhalacje z olejków

Do inhalacji parowej można wykorzystać kilka kropli olejku eukaliptusowego czy sosnowego, które ułatwią oddychanie. Nie należy jednak z nimi przesadzać i nie wolno olejków stosować u małych dzieci.

3. Okłady z soli

Starym babcinym sposobem są ciepłe okłady na zatoki. Aby je zrobić, należy rozgrzać na suchej patelni sól, a następnie owinąć ją w bawełnianą lub lnianą ściereczkę. Taki okład przykładamy do czoła w okolicy zatok. Masujemy nim skórę, rozgrzewając zatoki i upłynniając wydzielinę.

4. Gałgan z czosnku

To metoda, która skutecznie pomaga pozbyć się infekcji górnych dróg oddechowych. Polega na drobnym posiekaniu 2-3 ząbków czosnku i owinięciu ich w gazę. Taki gałganek możemy skropić olejkiem eterycznym, by zmniejszyć zapach czosnku. Wieszamy go w sypialni w odległości 2-3 metrów od łóżka. To wystarczająca odległość – czosnek i tak będzie czuć w całym pomieszczeniu.

Po rozdrobnieniu z czosnku uwalnia się allicyna, opary zwalczające bakterie i działające jak naturalny antybiotyk. Pomagają pozbyć się kataru.

5. Płukanie wodą morską

Skutecznym sposobem jest również płukanie nosa wodą morską. Pozwala to udrożnić nos, nawilżyć śluzówkę, zmniejszyć obrzęk. W czasie kataru można nawet 5 razy dziennie płukać nos wodą morską, również przed snem.

Leki na zapalenie zatok

Na zapalenie zatok nie stosuje się antybiotyków. Najlepiej pozbyć się problemu dokładnie oczyszczając zatoki z kataru za pomocą domowych sposobów. Gdy one nie przynoszą efektów, a zapalenia mają charakter nawracający, warto udać się do lekarza. Może on przepisać steryd w sprayu, który szybko zwalczy stan zapalny. Nie należy jednak stosować go zbyt często.

Katar po infekcji

Warto też rozróżnić polekowy nieżyt nosa. Katar może pojawić się na skutek zbyt długiego stosowania produktów zmniejszających obrzęk błony śluzowej nosa. Produkty wziewne i krople mogą doprowadzić do trwałego uszkodzenia śluzówki, dlatego nie należy stosować ich dłużej niż 5 dni.

Powikłania po katarze

Nieleczony katar, zwłaszcza u dzieci, może doprowadzić do rozwoju chorób układu oddechowego, m.in. zapalenia oskrzeli. Z tego względu maluchy należy zawsze pokazać pediatrze, który oceni, czy katar jest wynikiem przeziębienia czy też wymaga poważniejszego leczenia.

U osób dorosłych przewlekły katar może oznaczać alergie, ale też polipy i inne choroby zatok. Należy go skonsultować z laryngologiem.