Rozwarstwienie aorty nie jest stanem, który pojawia się bez wyraźnej przyczyny. Najczęściej spowodowane jest nadciśnieniem tętniczym oraz zaawansowaną miażdżycą, jednak może również wystąpić jako skutek urazu klatki piersiowej – ryzyko rozwarstwienia aorty dotyczy m.in. kierowców, którzy podczas wypadku, z dużą siłą, uderzyli klatką piersiową o kierownicę.
Rozwarstwienie aorty może być również związane z niektórymi schorzeniami genetycznymi – zwiększonym ryzykiem rozwarstwienia aorty obarczeni są chorzy cierpiący na wrodzone choroby tkanki łącznej m.in. zespół Marfana i zespół Ehlersa-Danlosa. Warto dowiedzieć się więcej na temat czynników ryzyka oraz objawów, które wywołuje rozwarstwienie aorty.
Czym jest rozwarstwienie aorty?
Zgodnie z definicją – z rozwarstwieniem aorty mamy do czynienia, gdy wewnętrzna warstwa ściany aorty oddziela się od jej pozostałej części. Krążąca w organizmie krew dostaje się wówczas pomiędzy warstwy ściany aorty, co powoduje jej dalsze rozwarstwienie oraz niedokrwienie narządów zaopatrywanych przez chorą aortę. Częściej do rozwarstwienia dochodzi w aorcie piersiowej. Rzadziej diagnozowane jest natomiast rozwarstwienie aorty brzusznej.
Rozwarstwienie może dotyczyć aorty wstępującej oraz aorty zstępującej. Na skutek rozwarstwienia aorty może dojść do krwotoku wewnętrznego i niewydolności krążenia, a także może powstać tętniak aorty.
Typy rozwarstwienia aorty
Wyróżniamy dwa typy rozwarstwienia aorty – rozwarstwienie aorty typu A i rozwarstwienie aorty typu B. Rozwarstwienie aorty typu A to rozwarstwienie w obrębie aorty wstępującej. Rozwarstwienie aorty typu B nie obejmuje aorty wstępującej.
Klasyfikacja rozwarstwienia aorty ze względu na czas trwania choroby uwzględnia:
- trwające do 14 dni ostre rozwarstwienie aorty (ostry zespół aortalny),
- trwające od 15 do 90 dni podostre rozwarstwienie aorty,
- trwające powyżej 90 dni przewlekłe rozwarstwienie aorty.
Rozwarstwienie aorty – przyczyny i czynniki ryzyka
Najczęstsze przyczyny rozwarstwienia aorty to nadciśnienie tętnicze, któremu towarzyszy miażdżyca oraz tępy uraz w obrębie klatki piersiowej.
Ryzyko rozwarstwienia aorty zwiększa się wraz z wiekiem. Częstość występowania rozwarstwienia aorty to 2-6 na 100 000 osób rocznie. Choroba częściej diagnozowana jest u mężczyzn po 60. roku życia.
Ryzyko rozwarstwienia aorty zwiększają również niektóre schorzenia genetyczne np. zespół Marfana i zespół Ehlersa-Danlosa, zespół Turnera, wrodzona wada serca np. dwupłatkowa zastawka aorty i zwężenie aorty.
Inne czynniki ryzyka, które sprzyjają rozwarstwieniu aorty to m.in. niektóre schorzenia naczyń krwionośnych, zażywanie kokainy, kiła, palenie tytoniu oraz ciąża i przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie serca.
Objawy rozwarstwienia aorty
Objawy rozwarstwienia aorty mogą przypominać zawał serca. Związane z rozwarstwieniem aorty dolegliwości pojawiają się nagle. Zaliczamy do nich m.in.:
- silny ból w klatce piersiowej o charakterze kłującym lub rozrywającym; ból w klatce piersiowej nasila się w pozycji leżącej – promieniuje z okolicy mostka do łopatek,
- uczucie lęku,
- zlewne poty,
- problemy z oddychaniem,
- słaby puls,
- utratę przytomności.
Ból związany z rozwarstwieniem aorty może promieniować do ramienia, lewej ręki, brzucha, bioder, a także do szyi i żuchwy.
Rozwarstwienie aorty – diagnostyka
Na etapie diagnostyki trzeba wykluczyć m.in. zawał serca. Lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, wykonuje aortografię i zleca inne badania np. badania krwi, EKG i RTG klatki piersiowej. W celu potwierdzenia diagnozy wykonywana jest tomografia komputerowa z kontrastem lub rezonans magnetyczny.
Leczenie rozwarstwienia aorty wstępującej i zstępującej
Rozwarstwienie aorty wstępującej i zstępującej wymagają natychmiastowego rozpoczęcia leczenia. Bardzo ważne jest, aby leczenie zostało rozpoczęte, zanim dojdzie do pęknięcia aorty, które obarczone jest około 50% ryzykiem zgonu.
W przypadku rozwarstwienia aorty wstępującej niezbędne jest leczenie chirurgiczne.
Rozwarstwienie aorty zstępującej może być leczone również zachowawczo, czyli z zastosowaniem farmaceutyków. Dobór metody leczenia zależny jest od indywidualnego stanu chorego. Operacja może odbyć się w klasyczny sposób (operacja otwarta) lub może zostać przeprowadzona metodą małoinwazyjną.
Czytaj też:
Ta wyjątkowo zjadliwa cząsteczka odpowiada za zawały serca. Można ją oznaczyć z krwiCzytaj też:
Ważne zmiany w leczeniu kardiologicznym od stycznia 2024. Prof. Mitkowski: To byłoby mistrzostwo świata