Kaszak to łagodna zmiana skórna, która powstaje najczęściej w okolicy gruczołów łojowych i mieszków włosowych. Mimo że nie wygląda estetycznie, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Co trzeba wiedzieć o kaszakach?
Czym jest kaszak?
Kaszak to niewielki guzek, który powstaje na skutek zaburzeń pracy gruczołu łojowego. Wypełnia się łojem, tworząc zbitą grudkę o charakterze torbieli. Kaszaki najczęściej pojawiają się u osób po 30. roku życia i częściej powstają u mężczyzn niż u kobiet. Bardzo rzadko zdarzają się u dzieci, choć z badań wynika, że mogą tworzyć się jeszcze w okresie ciąży.
Kaszaki najczęściej pojawiają się na twarzy, szyi, głowie, plecach, za uszami.
Przyczyny powstawania guzków
Kaszaki tworzą się na skutek nieprawidłowej gospodarki hormonalnej. Gdy gruczoł łojowy ulega zatkaniu, powstaje grudka, w której gromadzi się nadmiar sebum, łój oraz zrogowaciały naskórek. Guzek ten nie daje dolegliwości bólowych, a skóra wokół niego nie jest zaczerwieniona. Może stanowić wyłącznie defekt kosmetyczny.
Wśród innych przyczyn powstawania kaszaków wymienia się:
- zapalenie mieszków włosowych
- stany zapalne skóry, w tym trądzik
- urazy skóry (np. od uciskającego ubrania, biżuterii itp.)
- nieodpowiednia higiena
- nieodpowiednia pielęgnacja skóry
- wirus HPV
Guzki a tłuste kosmetyki
U niektórych osób torbiele mogą pojawić się na skutek stosowania niewłaściwych kosmetyków. Przy cerze mieszanej bądź tłustej kremy i esencje zawierające tłuste oleje (np. jojoba, z pestek malin, ze słodkich migdałów, z pestek dyni, moreli) mogą zadziałać komodogennie, zatykając ujścia gruczołów łojowych. Dochodzi w ten sposób do powstania zaskórników, a w przypadku zaburzonej gospodarki hormonalnej może również dojść do powstania kaszaków.
Torbiele a opalanie
Do powstania łagodnych zmian skórnych może również dojść na skutek uszkodzenia skóry przed nadmierną ekspozycję na promienie słoneczne. Gdy skóra jest wystawiona na działanie słońca, osłabieniu ulega jej bariera ochronna. Powstają mikrouszkodzenia w barierze hydrolipidowej naskórka, które mogą doprowadzić do rozwoju stanów zapalnych oraz zmian skórnych.
Jak rozpoznać kaszak?
Kaszak wygląda jak guzek. Może być zarówno bardzo twardy, jak i miękki. Najczęściej jest w kolorze skóry, choć może przybierać też barwę białą albo żółtą. Czasem na jego powierzchni można zobaczyć ciemny punkt, który pokazuje miejsce zatkania gruczołów łojowych.
Zmiana skórna nie powoduje dolegliwości bólowych. Ból może pojawić się, gdy kaszak nadkazi się bakteryjnie. Wtedy skóra ulega zaczerwienieniu, może być ściągnięta i ocieplona.
Kiedy udać się do lekarza?
Kaszak warto skonsultować z dermatologiem, który oceni, czy zmiana skórna rzeczywiście jest niegroźna. Lekarz sprawdzi, czy guzek nie jest nerwowłókniakiem, tłuszczakiem czy ropniem – innymi zmianami skórnymi, które mogą mieć łagodny charakter lub być zmianami nowotworowymi (jak nerwowłókniak czy tłuszczak).
Jeśli guzek bardzo nam przeszkadza, lekarz sprawdzi, czy można ją w bezpieczny sposób usunąć. Usunięcie odbywa się chirurgicznie – chirurg w znieczuleniu miejscowym wycina zmianę i zakłada szwy. Po usunięciu zmiany skórnej najczęściej pozostaje niewielka blizna.
Czy można usunąć kaszaki w domu?
Wiele osób próbuje pozbyć się kaszaków, wyciskając zmiany skórne tak jak wyciska się pryszcze. Nie należy tego robić, ponieważ w ten sposób można narazić się na rozwój infekcji. W czasie wyciskania łatwo nadkazić skórę, co może doprowadzić do powstania stanu zapalnego. Efektem takiego zabiegu mogą być gorszy wygląd guzka oraz konieczność stosowania antybiotyków.
Zmian skórnych nie należy ruszać również z tego powodu, że bez konsultacji lekarskiej nie wiemy, czym one właściwie są. Może nam się wydawać, że torbiel jest kaszakiem, ale o tym, czy rzeczywiście tak jest, powinien nas poinformować dermatolog.
Po konsultacji z lekarzem można natomiast sięgnąć po apteczne maści, które mają za zadanie zmiękczyć zmiany i rozpuścić łój. Poleca się także regularne przeprowadzanie domowych peelingów, które złuszczają zrogowaciały naskórek i zapobiegają powstawaniu kaszaków.
Czytaj też:
To nie pieprzyk, a włókniak – łagodna zmiana nowotworowa. Jak je odróżnić?Czytaj też:
Czyrak – co to jest? Przyczyny, objawy i sposoby leczeniaCzytaj też:
Zapalenie mieszków włosowych po depilacji i goleniu. Jak sobie z nim poradzić?