Plucie krwią nie zawsze wskazuje na poważną chorobę, jednak zawsze wymaga wnikliwej diagnostyki w celu określenia, co jest źródłem krwawienia. Krew w plwocinie może mieć związek z np. obecnością wrzodu w układzie pokarmowym, uszkodzeniem naczynia krwionośnego w obrębie jamy ustnej lub jamy nosowej, a także schorzeniami płuc i oskrzeli. Plucie krwią może być także spowodowane procedurami medycznymi. W niektórych przypadkach odkrztuszanie krwi może być spowodowane przyjmowaniem leków.
Rodzaje krwioplucia
Plucie krwią jest objawem ponad 100 jednostek chorobowych, jednak nie zawsze udaje się ustalić jego przyczynę. Istotną kwestią jest znalezienie źródła krwawienia. W tym celu wykonywane jest m.in. badanie laryngologiczne oraz badanie endoskopowe przełyku.
Wyróżniamy trzy rodzaje krwioplucia prawdziwego (krwioplucia spowodowanego chorobami układu oddechowego), czyli:
- niemasywne krwioplucie – ilość krwistej plwociny lub krwi nie przekracza 20 ml/dobę,
- masywne krwioplucie – ilość krwistej plwociny lub krwi wynosi 20–200 ml/dobę,
- krwotok płucny – ilość krwistej plwociny lub krwi przekracza 200 ml/dobę.
U pacjentów może zostać również zdiagnozowane krwioplucie rzekome, które pochodzi z jamy ustnej, jamy nosowo-gardłowej lub górnego odcinka przewodu pokarmowego. W tym przypadku mamy do czynienia z krwią pochodzącą spoza płuc i oskrzeli. Charakterystycznym objawem krwioplucia rzekomego jest brak kaszlu, a także odkrztuszanie wydzieliny w godzinach porannych – tzw. krwioplucie poranne.
Krwioplucie rzekome obserwowane jest m.in. w przebiegu marskości wątroby. Warto wiedzieć, że obfite odpluwanie plwociny z krwią po wstaniu z łóżka może być również związane z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, które powodują rozstrzenie oskrzeli.
Plucie krwią – najczęstsze przyczyny
Najczęściej u pacjentów występuje krwioplucie niemasywne – ilość wykrztuszanej krwi jest niewielka – w tym przypadku mamy do czynienia z odpluwaniem plwociny zmieszanej z krwią, w której znajdują się niewielkie ilości świeżej lub skrzepłej krwi. Odkrztuszanie niewielkiej ilości krwi nie stanowi zagrożenia życia, jednak powinno zostać jak najszybciej skonsultowane z lekarzem.
Jeżeli dojdzie do krwotoku z dróg oddechowych, którego objawem może być nie tylko masywne krwioplucie, ale także wymiotowanie krwią, to mamy do czynienia z bezpośrednim zagrożeniem życia!
Przeprowadzone analizy dokumentacji medycznej pacjentów, którzy zgłosili się do lekarza z powodu powtarzającego się krwioplucia, wskazują, że najczęstszą przyczyną odkrztuszania krwi oraz podbarwionej krwią plwociny są m.in.:
- rak płaskonabłonkowy płuc, który może początkowo objawiać się jedynie suchym kaszlem,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- rozstrzenie oskrzeli (choroba przewlekła, która często pojawia się już we wczesnym dziecińśtwie).
Do częstych przyczyn krwioplucia zaliczamy również choroby infekcyjne wirusowe i bakteryjne, które wywołują stan zapalny np. zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc. Najczęściej obecna w plwocinie krew pochodzi z naczyń krwionośnych oskrzeli.
Źródło krwawienia może również znajdować się w górnych drogach oddechowych – ściekająca po tylnej ścianie gardła krew może pozorować krwawienie z dolnego odcinka dróg oddechowych, a także krwawienie z przewodu pokarmowego. Zdarza się, że odpluwanie krwi jest spowodowane przez zapalenie zatok przynosowych lub zwykły nieżyt nosa o podłożu wirusowym, który sprzyja nadmiernemu wysuszeniu śluzówki nosa oraz powstawaniu uszkodzeń naczyń krwionośnych.
Inne przyczyny krwioplucia, które dotyczą mniejszej liczby pacjentów to m.in.:
- zatorowość płucna, której oprócz krwioplucia może także towarzyszyć duszność i ból w klatce piersiowej,
- niewydolność serca i inne schorzenia kardiologiczne – w tym przypadku odkrztuszana wydzielina jest pienista i ma różowy kolor,
- nadciśnienie płucne,
- choroby nowotworowe inne niż płaskonabłonkowy rak płuc oraz przerzuty do płuc z innych narządów lub układów,
- mechaniczne, termiczne i chemiczne urazy płuc.
Rzadkie przyczyny krwioplucia
Do rzadkich przyczyn krwioplucia zaliczamy m.in. zakażenia pasożytami, ciało obce w drogach oddechowych, zaburzenia krzepnięcia oraz stosowane leki np. leki przeciwzakrzepowe i kwas acetylosalicylowy, a także uszkodzenia błony śluzowej na skutek stosowania środków odurzających.
Diagnostyka krwioplucia. Jakie badania warto zrobić?
Jeżeli pojawi się krwioplucie, to trzeba niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Na etapie diagnostyki przeprowadzany jest wywiad z pacjentem, a także wykonywane jest badanie fizykalne.
Lekarz pyta o ilość odkrztuszanej wydzieliny, jej rodzaj, a także objawy poprzedzające wystąpienie krwioplucia i objawy towarzyszące odkrztuszaniu plwociny z krwią np. czy przed wystąpieniem krwioplucia występował suchy kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, odkrztuszana była ropna wydzielina, a także występowała gorączka lub pojawiła się utrata masy ciała.
Jeżeli palimy papierosy lub jesteśmy narażeni na działanie szkodliwych zanieczyszczeń np. pyłów metali i oparów chemicznych podczas wykonywanych obowiązków zawodowych, to trzeba poinformować o tym lekarza.
Najczęściej wykonywane badania na etapie poszukiwania przyczyn krwioplucia to m.in.:
- badanie laryngologiczne,
- badanie endoskopowe przewodu pokarmowego.
Czytaj też:
Można mieć gruźlicę i o tym nie wiedzieć. Ta choroba wciąż nas dotyczyCzytaj też:
Podwójny przeszczep płuc to ratunek dla chorych na zaawansowanego raka
Źródła: