Selen jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym pozyskiwanym z diety (tj. ryb, mięsa i zbóż), co do którego stwierdzono, że wpływa na nasilenie wielu chorób wirusowych u zwierząt i ludzi. Na przykład wykazano, że status selenu u osób z HIV jest ważnym czynnikiem w progresji wirusa do AIDS i śmierci z powodu choroby. Wiadomo, że w Chinach występują populacje, które mają zarówno najniższy, jak i najwyższy poziom selenu na świecie, z powodu różnic geograficznych w glebie, które wpływają na ilość pierwiastka śladowego dostającego się do łańcucha pokarmowego.
Margaret Rayman, profesor medycyny żywieniowej na University of Surrey, powiedziała; „Biorąc pod uwagę historię infekcji wirusowych związanych z niedoborem selenu, zastanawialiśmy się, czy pojawienie się COVID-19 w Chinach może być powiązane z pasem niedoboru selenu, który biegnie z północnego wschodu na południowy zachód kraju”.
Niedobór selenu a COVID-19
Badając dane z prowincji i gmin z ponad 200 przypadkami i miast z ponad 40 przypadkami, naukowcy odkryli, że populacje o wysokim poziomie selenu szybciej stają na nogi się po zakażeniu. Na przykład w mieście Enshi w prowincji Hubei, która ma najwyższe spożycie selenu w Chinach, wskaźnik wyleczeń (odsetek pacjentów z COVID-19 deklarowanych jako „wyleczonych”) był prawie trzykrotnie wyższy niż średnia dla wszystkich pozostałych miast w prowincji Hubei. Natomiast w prowincji Heilongjiang, gdzie spożycie selenu należy do najniższych na świecie, śmiertelność z COVID-19 była prawie pięciokrotnie wyższa niż średnia dla wszystkich innych prowincji poza Hubei.
Co ciekawe, naukowcy odkryli, że wskaźnik wyleczenia COVID-19 był istotnie powiązany ze statusem selenu, mierzonym ilością selenu we włosach, w 17 miastach poza Hubei.
„Istnieje znaczący związek między statusem selenu a wskaźnikiem wyleczenia COVID-19, jednak ważne jest, aby nie przeceniać tego odkrycia; nie byliśmy w stanie pracować z danymi na poziomie indywidualnym i nie byliśmy w stanie uwzględnić innych możliwych czynników, takich jak jako wiek i choroba podstawowa” – podkreślają badacze.
Selen – funkcje
Selen zaliczany jest do mikroelementów, czyli pierwiastków, które w naszym organizmie występują w niewielkich ilościach. Chociaż potrzebujemy bardzo mało selenu, pełni on wiele istotnych funkcji. Dlatego tak ważne jest niedopuszczenie do jego niedoboru. Główne zadania selenu to:
-
metabolizm hormonów tarczycy,
-
synteza DNA,
-
wspieranie układu immunologicznego,
-
zapobieganie depresji,
- wsparcie układu sercowo-naczyniowego,
- walka z wolnymi rodnikami (przede wszystkim chroni czerwone krwinki przed ich toksycznym działaniem).
Selen – niedobór
Niedobór selenu może wystąpić, jeśli nie dostarczamy naszemu organizmowi odpowiedniej porcji selenu każdego dnia. Stan ten może wywoływać szereg objawów. Najczęstsze z nich to:
-
niepłodność u mężczyzn i kobiet,
-
słabe mięśnie,
-
zmęczenie,
-
mgła mózgowa,
-
wypadanie włosów,
-
osłabiony układ odpornościowy.
Długotrwały niedobór selenu może prowadzić do poważnych chorób, takich jak:
-
choroba Keshan,
-
choroba Kaszina-Beka.
Niedobór selenu nie jest wyłącznie wynikiem prowadzenia ubogiej diety. Do czynników ryzyka zalicza się:
-
chorobę Crohna,
-
zaburzenia wchłaniania,
-
obniżenie odporności z powodu HIV/AIDS,
-
dializy,
-
zaburzenia pracy trzustki,
-
mukowiscydozę.
Niedobór selenu może być trudny do zdiagnozowania przez lekarzy. W niektórych przypadkach lekarz może zmierzyć stężenie peroksydazy glutationowej. Jest to enzym, który wymaga działania selenu. Jeśli poziom jest niski, w organizmie może nie znajdować się wystarczająca ilości selenu.
Selen – nadmiar
Ponieważ selen występuje w naszym organizmie w niewielkich ilościach, trzeba też uważać, by nie doszło do jego przedawkowaniach. W większych ilościach selen może doprowadzić do bardzo poważnych zaburzeń. Nie bez powodu niegdyś sądzono, że jest toksyczny dla ludzkiego organizmu. Dlatego też samodzielne suplementowanie tego pierwiastka nie jest wskazane.
Selen – dieta
Produkty, w których znajduje się bardzo dużo selenu, to m.in.:
-
łosoś,
-
orzechy (szczególnie brazylijskie),
-
tuńczyk,
-
podroby (np. nerki),
- nasiona.