Co 30 sekund jedna osoba na świecie dowiaduje się, że ma nowotwór krwi. To jedno badanie może uratować ci życie

Co 30 sekund jedna osoba na świecie dowiaduje się, że ma nowotwór krwi. To jedno badanie może uratować ci życie

Dodano: 
Krew w próbówkach, zdjęcie ilustracyjne
Krew w próbówkach, zdjęcie ilustracyjne Źródło: Fotolia / kwanchaift
28 maja obchodzimy Światowy Dzień Walki z Nowotworami Krwi. To dobra okazja, by porozmawiać o statystkach, a te są naprawdę porażające: co 30 sekund jedna osoba na świecie dowiaduje się, że ma nowotwór krwi. Każdego roku 6 tys. osób. Liczba chorych w ciągu ostatnich kilkunastu lat wzrosła dwukrotnie, dziś w Polsce z nowotworami hematologicznymi zmaga się ponad 100 tys. osób. Jakie objawy daje rak krwi? Bo przecież trudno oczekiwać, że... coś będzie nas bolało.

– Krew nie boli, nie alarmuje, nie daje jasnych sygnałów ostrzegawczych. Światowy Dzień Walki z Nowotworami Krwi to dobra okazja, aby przypomnieć, że jedno proste badanie – morfologia krwi obwodowej, może uratować życie – mówi Aleksandra Rudnicka, rzecznik Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.

Dlatego też podstawowe badania krwi powinniśmy wykonywać regularnie, a nie tylko wtedy, gdy coś nam dolega. Im wcześniej zostanie wykryta poważna choroba krwi lub szpiku kostnego, tym lepsze rokowania i skuteczniejsze leczenie.

Kampania „Odpowiedź masz we krwi”

Co musisz wiedzieć na temat chorób krwi i szpiku – 5 najważniejszych faktów

Fakt 1: Powstają, gdy zawodzi szpik kostny

Większość nowotworów krwi ma źródło w szpiku kostnym, który odpowiada za produkcję krwi. To właśnie w szpiku kostnym komórki macierzyste dojrzewają i rozwijają się w trzy elementy morfotyczne: krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (limfocyty) oraz płytki krwi (trombocyty). W większości przypadków nowotworów krwi dochodzi do niekontrolowanego namnażania się nieprawidłowych komórek, które uniemożliwiają krwi pełnienie wielu funkcji, jak np. zwalczanie zakażeń czy zapobieganie krwawieniom. Najczęściej spotykane nowotwory krwi to: białaczki, chłoniaki oraz szpiczaki.

Fakt 2: Mogą dotknąć każdego

Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) w ciągu ostatnich trzech dekad liczba nowych zachorowań na nowotwory układu krwiotwórczego i chłonnego wzrosła ponad 2-krotnie. Prognozy demograficzne i epidemiologiczne nie są optymistyczne – ze względu na starzejące się społeczeństwo w Polsce będzie przybywać pacjentów hematologicznych. Choroby krwi i szpiku, wbrew powszechnym skojarzeniom, nie dotyczą jednak tylko osób starszych. Przez wiele lat mielofibroza, najrzadszy lecz wyjątkowo agresywny nowotwór mieloproliferacyjny, kojarzona była właśnie z podeszłym wiekiem. Tymczasem do rozwoju choroby może dojść również u osób młodszych. U ok. 10% pacjentów choroba jest rozpoznawana poniżej 45. roku życia. Na nowotwory krwi i szpiku chorują również najmłodsi. Każdego roku w Polsce stwierdza się ok. 1100-1200 nowych zachorowań na nowotwory wśród dzieci do 17. roku życia. Najczęstszym nowotworem wieku dziecięcego w Polsce są nowotwory układu krwiotwórczego – białaczki, które stanowią ok. 26% wszystkich nowotworów dziecięcych.

Fakt 3: Są podstępne

Zmęczenie, utrata masy ciała, nocne poty, gorączka – brzmi jak symptomy grypy czy przeziębienia? Niekoniecznie. To mogą być objawy chorób krwi i szpiku, w tym m.in. mielofibrozy. Ostra białaczka szpikowa (accute myeloid leukemia – AML) początkowo również nie daje specyficznych objawów, powodując trudno poddające się leczeniu zakażenia, siniaki czy krwawienia z nosa lub dziąseł. Z kolei mastocytoza – kolejny nowotwór mieloproliferacyjny – może przebiegać bezobjawowo lub manifestować się zmęczeniem, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi czy biegunką. Przez to, że objawy chorób krwi i szpiku są niespecyficzne, bywają latami ignorowane.

– Żyjemy ciągle w biegu – praca, dom, rodzina. Coraz mniej czasu mamy dla siebie, a przez to – dla swojego zdrowia. Komu z nas, gdy ma gorączkę czy poci się w nocy, zapala się czerwona lampka: to może być coś poważnego… Większość z nas pomyśli – to tylko przeziębienie, za kilka dni przejdzie. Takie dni, jak Światowy Dzień Walki z Nowotworami Krwi to dobra okazja aby przypomnieć, jakie sygnały wysyłane przez nasz organizm mogą być pierwszymi objawami chorób krwi i szpiku. Nie możemy ich ignorować, lecz – jeśli utrzymują się przez dłuższy czas – skonsultować z lekarzem rodzinnym – mówi Katarzyna Lisowska ze Stowarzyszenia HEMATOONKOLOGICZNI.

Fakt 4: Ich diagnostykę wspiera proste badanie krwi

Proste, trwające kilka minut, badanie krwi może uratować życie. Morfologia krwi obwodowej – badanie sprawdzające skład krwi – wspiera diagnostykę chorób krwi i szpiku. Nieprawidłowe poziomy leukocytów, erytrocytów i trombocytów dla lekarza pierwszego kontaktu stanowią sygnał, że z naszym zdrowiem może dziać się coś złego. W oparciu o wynik badania oraz wywiad z pacjentem (m.in. pod kątem objawów), lekarz rodzinny może postawić pierwsze podejrzenie choroby nowotworowej, a w wielu wypadkach może także bardzo precyzyjnie ukierunkować dalszą diagnostykę. Wśród chorób hematologicznych są też takie, które początkowo nie dają objawów – np. w przypadku przewlekłej białaczki limfocytowej ok. 30% chorych w chwili rozpoznania nie ma żadnych objawów choroby i zgłasza się do lekarza wyłącznie z powodu limfocytozy wykrytej w morfologii krwi obwodowej zleconej jako rutynowe badanie kontrolne.

– Paradoksalnie badanie, które nie boli, zajmuje kilka minut i jest powszechnie dostępne, jest przez nas niedoceniane. Nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele o stanie naszego zdrowia mówi morfologia krwi obwodowej. Być może dlatego tak rzadko ją wykonujemy. A gdybyśmy pamiętali, aby przynajmniej raz w roku udać się do lekarza rodzinnego i poprosić o skierowanie na to badanie, moglibyśmy wykryć wiele chorób na wczesnym etapie – dodaje Jan Salamonik, wiceprezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, Partnera Społecznego kampanii „Odpowiedź masz we krwi”.

Fakt 5: Wcześnie wykryte, mogą być skuteczne leczone

Choroby hematologiczne to ciężkie schorzenia, które często bezpośrednio zagrażają życiu. Nieleczone ostre białaczki szpikowe powodują śmierć chorego w ciągu kilku tygodni. Również mielofibroza jest chorobą o ciężkim przebiegu, która może znacząco wpłynąć na skrócenie życia4. Dzięki stałemu postępowi medycyny i codziennej pracy lekarzy hematologów, sukcesywnie poprawia się długość i jakość życia chorych zmagających się z chorobami krwi. Jak podkreśla Aleksandra Rudnicka – Od kilku lat obserwujemy pozytywne zmiany w dostępie polskich pacjentów hematologicznych do właściwych terapii, które często ratują nie tylko ich zdrowie, ale i życie. Wciąż jednak jest wiele do zrobienia. Na aktualnej liście potrzeb terapeutycznych pacjentów hematoonkologicznych jest 5 leków i 3 zmiany w programach lekowych. Czekamy na refundację, czekamy na zmiany.

Kampania „Odpowiedź masz we krwi”Czytaj też:
Domowy test na raka jelita grubego. Kto powinien go wykonać?

Źródło: Informacje prasowe