Według niektórych szacunków co roku aż 1,5 miliona kobiet doświadcza menopauzy. Chociaż menopauza jest normalną częścią kobiecego życia, towarzyszą jej zmiany fizjologiczne, które mogą powodować dyskomfort. Według Północnoamerykańskiego Towarzystwa Menopauzy uderzenia gorąca są „najczęstszym dyskomfortem związanym z menopauzą”.
Naukowcy uważają, że uderzenia gorąca są wynikiem zmian w podwzgórzu mózgu – obszarze, który pomaga kontrolować temperaturę ciała. Kiedy podwzgórze „zapala się”, wysyła sygnały do naczyń krwionośnych na powierzchni skóry, aby się rozszerzyły i podniosły ciepłotę ciała, ponieważ błędnie „myśli”, że ciało jest zbyt ciepłe. Z powodu tego wpływu na naczynia krwionośne lekarze często nazywają uderzenia gorąca i nocne poty „objawami naczynioruchowymi”.
85 procent kobiet po menopauzie zgłasza występowanie uderzeń gorąca. Co więcej, około 55 procent z nich zaczyna odczuwać uderzenia gorąca, nawet zanim pojawią się jakiekolwiek inne objawy menopauzy lub miesiączki staną się nieregularne. Jednak objawy naczynioruchowe niekoniecznie są nieuniknione. Nowe badania sugerują, że rzucenie palenia i utrzymanie zdrowej wagi może pomóc zmniejszyć te objawy menopauzy. Dr Hsin-Fang Chung z School of Public Health na University of Queensland w St. Lucia w Australii jest głównym autorem nowego artykułu w American Journal of Obstetrics and Gynecology.
Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko
Naukowcy z dr Chung zbadali dane z ośmiu badań dotyczących średnio 21460 kobiet w wieku 50 lat. Uczestniczki pochodziły z Australii, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Japonii. W badaniu przeanalizowano związek między wskaźnikiem masy ciała (BMI) a paleniem oraz ryzykiem objawów naczynioruchowych. Analiza polegała również na sprawdzeniu, czy zależności różnią się w zależności od okresu menopauzy.
Na początku badania prawie 60 proc. kobiet miało objawy naczynioruchowe, takie jak uderzenia gorąca lub nocne poty. Połowa z tych uczestniczek miała nadwagę, w tym 21 proc. otyłość, a 17 proc. paliło papierosy w czasie badania. Ogólnie rzecz biorąc, analiza wykazała, że wyższe BMI i częstsze palenie papierosów przez dłuższy czas były powiązane z „częstszymi lub cięższymi objawami naczynioruchowymi”.
W szczególności „kobiety otyłe mają prawie 60 proc. wyższe ryzyko częstych lub ciężkich [objawów naczynioruchowych], w porównaniu z kobietami o normalnej wadze” – donosi dr Chung. Ponadto „kobiety, które palą, mają ponad 80 proc. wyższe ryzyko częstych lub ciężkich [objawów naczynioruchowych], w porównaniu z kobietami, które nigdy nie paliły”.
Analiza wykazała też, że wyniki rzeczywiście różniły się w zależności od statusu menopauzy. W szczególności „wyższe [BMI] było związane ze zwiększonym ryzykiem objawów naczynioruchowych w okresie przed- i okołomenopauzalnym, ale ze zmniejszonym ryzykiem w okresie pomenopauzalnym”.
Czytaj też:
Uderzenia gorąca to nie tylko objaw menopauzy. Naukowcy sugerują zachowanie czujności!
Dlaczego rzucenie palenia jest ważne?
Dr Chung podaje: „Palenie nasila otyłość i w przypadku otyłych kobiet, które palą podnosi o ponad trzy razy ryzyko częstych lub ciężkich [objawów naczynioruchowych], w porównaniu z kobietami o normalnej wadze, które nigdy nie paliły”. Współautorka Gita Mishra, która jest profesorem epidemiologii cyklu życia w Queensland's School of Public Health, również komentuje wyniki badań i wpływ palenia.
„Ryzyko częstych lub ciężkich [objawów naczynioruchowych] było szczególnie wysokie u kobiet, które paliły więcej niż 20 papierosów dziennie lub paliły przez ponad 30 lat. Może to częściowo wynikać z antyestrogennego działania palenia tytoniu” – wyjaśnia. „Jednak kobiety, które rzuciły palenie przed ukończeniem 40. roku życia, są obarczone podobnym poziomem ryzyka do tych, które nigdy nie paliły” – dodaje prof. Mishra, więc podjęcie zdrowej decyzji o rzuceniu palenia może przynieść ogromne korzyści.
„Te odkrycia zachęcają kobiety w średnim wieku do udziału w programach mających na celu poprawę zdrowia i podkreślają potrzebę rzucenia palenia i przyjęcia strategii kontroli masy ciała przed menopauzą” – mówi prof. Mishra. „Oczekiwanie na przejście do menopauzy lub po menopauzie jest zbyt późne, aby osiągnąć maksymalne korzyści z tych wyników”.
Czytaj też:
Jesteś kobietą w średnim wieku? Naukowcy mają dla ciebie bardzo ważną wskazówkę