Jelita są domem dla bilionów bakterii, a także drożdży i wirusów, które żyją między nimi. Te mikroorganizmy łącznie nazywane są mikrobiomem jelitowym. Chociaż każdy mikrobiom ma pewne podobne cechy, jak mówi dr Will Bulsiewicz, gastroenterolog i uznany na całym świecie ekspert w dziedzinie zdrowia jelit, „jesteś jedyny w swoim rodzaju z mikrobiomem jelitowym tak wyjątkowym, jak odcisk palca”.
Choroba jelit – objawy
Kiedy bakterie, drożdże i wirusy żyjące w jelitach są w równowadze, reszta ciała również jest w harmonii. Jednak gdy bakterie nie funkcjonują tak, jak powinny, może to prowadzić do choroby jelita (zwanej również dysbiozą jelitową), co negatywnie wpływa na resztę twojego ciała. Oto kilka znaków, na które należy zwrócić uwagę:
1. Gazy i wzdęcia
Gaz jest wytwarzany jako normalna część procesu trawienia i fermentacji w jelitach, jednak niektóre szczepy bakterii jelitowych w naturalny sposób wytwarzają więcej gazu niż inne. Jeśli masz więcej „złych” szczepów wytwarzających gazy, może to prowadzić do nadmiernej fermentacji, zatrzymywania gazów w jelitach i wzdęć.
2. Biegunka
Luźny stolec dotyka każdego w pewnym momencie, ale przewlekła lub ostra biegunka może być oznaką przerostu bakterii, lub infekcji Clostridioides difficile. Ten rodzaj bakterii żyje w jelitach w niewielkich ilościach, ale może powodować problemy, gdy się mnoży. Biegunka może również pogorszyć zdrowie jelit, wypychając dobre bakterie i przyczyniając się do jeszcze większej dysbiozy jelitowej.
3. Zaparcia
Chociaż naukowcy nie są w stanie wskazać pojedynczej przyczyny zaparć, jeden przegląd naukowy wskazuje, że funkcjonalne zaparcia i zespół jelita drażliwego z zaparciami są związane z zaburzeniem równowagi jelit. Osoby cierpiące na zaparcia mają zazwyczaj niższy poziom niektórych rodzajów bakterii w próbkach kału. Dlatego często suplementacja szczepem probiotycznym może poprawić trawienie.
4. Zaburzenia nastroju
Twój mikrobiom odgrywa istotną rolę w twoim zdrowiu psychicznym i sposobie reagowania na stres. Chociaż dokładne mechanizmy nie są całkowicie jasne, istnieją dowody na to, że pewne hormony wytwarzane w jelitach – zwane łącznie peptydami jelitowymi – kontrolują sygnalizację między jelitami a mózgiem (i odwrotnie). Jeśli równowaga hormonalna zostanie naruszona, może przyczynić się do niepokoju i innych zaburzeń nastroju.
5. Słaba koncentracja
Twoje jelita wytwarzają neuroprzekaźniki, które są bezpośrednio związane z nastrojem, myślami i innymi zdolnościami poznawczymi, takimi jak koncentracja. Badania pokazują, że dysbioza jelit może negatywnie wpływać na uczenie się i pamięć oraz przyczyniać się do reakcji zapalnych w mózgu.
6. Zapalenie skóry i trądzik
Miejscowe produkty do pielęgnacji skóry są często zalecane w przypadku egzemy, łuszczycy, trądziku i innych zapalnych problemów skórnych, ale w wielu przypadkach winne są niezdrowe jelita. Są w bezpośredniej komunikacji ze skórą poprzez tak zwaną oś jelito-skóra, co odgrywa ważną rolę w homeostazie skóry. Twoja skóra ma również własny mikrobiom, a bakterie w jelitach bezpośrednio wpływają na równowagę bakterii na skórze. Brak równowagi w skórze powoduje trądzik, atopowe zapalenie skóry i łuszczycę.
9. Chroniczne zmęczenie
Badania pokazują, że osoby z zespołem chronicznego zmęczenia mają nieprawidłowy poziom niektórych rodzajów bakterii jelitowych. Związek między niezdrowym jelitem a chronicznym zmęczeniem jest silny. Jedno z badań oszacowało, że 80 procent osób z przewlekłym zmęczeniem można zdiagnozować po prostu patrząc na ich bakterie jelitowe. Niezdrowe jelita mogą również negatywnie wpływać na rytm dobowy, co może zakłócać sen i powodować uczucie nadmiernego zmęczenia w ciągu dnia.
8. Choroby autoimmunologiczne
Mikrobiom jelitowy bezpośrednio wpływa na układ odpornościowy. Kiedy jelita są zdrowe, układ odpornościowy też działa poprawnie. Ale kiedy sytuacja jest niezrównoważona, może to prowadzić do zaburzeń odporności, takich jak choroby autoimmunologiczne. Badania powiązały niezdrowe jelita z kilkoma chorobami autoimmunologicznymi, w tym reumatoidalnym zapaleniem stawów, cukrzycą typu 1, stwardnieniem rozsianym i autoimmunologiczną chorobą wątroby.
Co powoduje problemy z jelitami?
Czynniki, które mogą przyczyniać się do problemów z jelitami, obejmują:
- Złą dietę (przetworzona żywność, cukier)
- Chroniczny stres
- Częste stosowanie antybiotyków
- Leki
- Nietolerancje pokarmowe
- Słaby sen
- Alkohol
Czytaj też:
Te zmiany skórne mogą zwiastować chorobę jelit. Masz je na ciele?