W czasie serii powodzi, które w lipcu nawiedziły zachodnią, środkową i południową Europę zginęło już 205 osób (166 w Niemczech, 36 w Belgii, i po 1 we Włoszech, Austrii i Rumunii, wg danych z 19.07.2021 r.). Liczba ta może znacząco wzrosnąć, bo wielu mieszkańców zalanych terenów nadal uznaje się za zaginionych.
Bezwzględnie ważne jest przestrzeganie w tych miejscach zasad higieny i dokładne mycie rąk pod bieżącą wodą – niestety nie jest to łatwe ze względu na skalę zniszczeń, jakich dokonała fala powodziowa. Woda, która wdarła się zarówno do większych miast, jak i mniejszych miejscowości, nie jest zdatna do picia i nie można jej używać.
Doświadczenia wyniesione z poprzednich powodzi dowodzą, że najczęściej powodzianie cierpią na problemy z przewodem pokarmowym, ale mogą im też grozić dużo poważniejsze choroby zakaźne spowodowane zanieczyszczeniami pochodzącymi z zatrutej wody oraz drobnoustrojami chorobotwórczymi, które się w niej rozwijają.
Oto wykaz najczęstszych chorób zakaźnych odnotowywanych przez służby sanitarne wśród mieszkańców terenów, na których doszło do powodzi i podtopień.
Lista chorób zakaźnych, które mogą wystąpić po powodzi
Leptospiroza – pojawiła się po powodzi we Wrocławiu w 1997 roku
Leptospirozę wywołują krętki wnikające głównie przez błony śluzowe lub uszkodzoną skórę. Okres wylęgania się choroby wynosi od 3 do 20 dni. Powoduje dreszcze, gorączkę, bóle głowy i mięśni (zwłaszcza ud i dolnej części pleców), może prowadzić do uszkodzenia wątroby, nerek i płuc. Czasem doprowadza m.in. do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Śmiertelność z powodu nieleczonej leptospirozy wynosi od 7 do 50 proc. Nie ma na nią szczepionki.
Kampylobakterioza – wywołują ją bakterie Campylobacter, trwa do 10 dni (dłużej u dorosłych), powoduje biegunkę, ból brzucha, gorączkę, nudności i wymioty, a także pojawienie się krwi w stolcu (w Polsce brakuje możliwości rozpoznania laboratoryjnego tego schorzenia).
Kryptospyrodioza – ustępuje po kilku dniach, ale przy słabej odporności może dojść nawet do zgonu, powoduje wymioty, odwodnienie i luźne stolce ze śluzem.
Jerysynioza – czyli tzw. wodnista biegunka może pojawić się od 3 do 7 dni od infekcji, często mylona jest z zapaleniem wyrostka robaczkowego, ponieważ daje podobne objawy.
Biegunki wywołane pałeczką okrężnicy (Escherichia Coli)
Mogą pojawić się od 10 godzin do 3 dni od momentu zakażenia. Powodują kurczowe bóle brzucha, luźne stolce i wymioty. Niektóre szczepy E.Coli mogą być śmiertelnie niebezpieczne (zwłaszcza dla dzieci).
Czerwonka
Okres wylęgania choroby wynosi od kilku godzin do 5 dni. Zwykle objawia się nagłą biegunką, która ustępuje po 4 -7 dniach, ale może powracać przez kolejne miesiące i lata. Wywołuje też nudności i wymioty. Czerwonka może powodować silne epidemie.
Cholera wywołana przez przecinkowce
Pierwsze objawy mogą pojawić się od kilku godzin do 5 dni od momentu zakażenia (zarazki najłatwiej rozmnażają się w ciepłej, zanieczyszczonej wodzie). Choroba powoduje nagłą biegunkę bez bólu brzucha i gorączki, a także silne nudności i wymioty. Ryzyko zgonu osób, którym nie zostanie udzielona pomoc medyczna, wynosi od 10 do nawet 50 proc. Istnieje szczepionka chroniąca przed cholerą (należy przyjąć dwie dawki w odstępie 4 tygodni).
Dur brzuszny i dury rzekome
Rozwija się od 7 do 21 dni. Powoduje ogólne rozbicie, bóle głowy, objawy grypopodobne, gorączkę, zamroczenie, suchość języka, wzdęcia, majaczenie, silną bolesność brzucha lub biegunkę. Dopiero w drugim tygodniu na brzuchu chorych pojawiają się różowawe plamki. Śmiertelność z powodu duru brzusznego wynosi około 10 proc. Na tę chorobę można się zaszczepić.
Brakuje jednak szczepionki na tzw. dury rzekome, które rozwijają się od 6 do 15 dni i zwykle mają nieco łagodniejszy przebieg niż klasyczny dur brzuszny.
Tężec
Na tężec można się zaszczepić (co 10 lat wymagana jest dawka przypominająca). Choroba często atakuje osoby starsze, u których wygasła odporność poszczepienna (pomóc może podanie surowicy znacznie obniżającej ryzyko zgonu z powodu tężca).
Okres wylęgania wynosi od 3 do 21 dni. Zwykle powoduje takie objawy jak ogólne rozbicie, potliwość, mrowienie w miejscu zranienia, wzmożone napięcie mięśni i szczękościsk. Możliwe jest także porażenie całego ciała.
Poliomyelitis (choroba Heinego-Medina wywołana przez wirus Polio)
Dzięki masowym szczepieniom znacznie ograniczono ryzyko tej choroby, której okres wylęgania trwa od 3 do 21 dni. W przypadku niezaszczepionych i nieleczonych osób ryzyko śmiertelności może sięgać nawet 30 proc. (istnieje ryzyko trwałego kalectwa). Polio objawia się gorączką, bólem głowy, wymiotami, ogólnym rozbiciem, bólem karku, osłabieniem mięśni, bolesnymi skurczami, a także niedowładem i porażeniem mięśni.
Salmonellozy odzwierzęce i listerioza
Nie ma na nie szczepionki. Okres wylęgania salmonellozy trwa od 6 godzin do 3 dni. Najbardziej niebezpieczna jest dla niemowląt i osób starszych. Może powodować ból brzucha, biegunkę, wymioty, gorączkę i krwiste stolce.
Listerioza wylęga się zaś od kilku do kilkudziesięciu dni. Przy upośledzonej odporności może nawet doprowadzić do zgonu. Wywołuje gorączkę, silny ból głowy, nudności i wymioty, a także sztywność karku i objawy grypopodobne.
WZW typu A oraz wirusowe zapalenia żołądkowo-jelitowe
Można się zaszczepić na wirusowe zapalenie wątroby typu A (odporność pojawia się około 4 tygodni od pierwszej dawki). Choroba rozwija się od 2 do 7 tygodni (najczęściej atakuje po 4 tygodniach od zakażenia). Wywołuje takie objawy jak niestrawność i ogólne rozbicie, a także symptomy grypy i przeziębienia. Może powodować żółtaczkę, a także powiększenie wątroby i silny świąd skóry.
Zatrucie gronkowcowe
Do infekcji może dojść poprzez zmiany ropne na skórze. Okres wylęgania choroby trwa od 30 minut do 7 godzin od zakażenia gronkowcem. Zwykle zaczyna się od gwałtownych zapaści, obniżenia ciśnienia, biegunek i nudności. Może dochodzić do spadku temperatury ciała lub wysokiej gorączki. Silne wymioty u zainfekowanych grożą odwodnieniem i zaburzeniami krążenia.Czytaj też:
Co to jest "czarny grzyb" i jak go rozpoznać u ozdrowieńców z COVID-19?Czytaj też:
Czym jest wariant delta – co wiemy o najgroźniejszej mutacji koronawirusa?