Każdy powinien wykonać takie badanie przynajmniej raz w roku, choćby dla własnego spokoju – żeby mieć pewność, że wszystko jest w porządku. 28 maja obchodzimy Światowy Dzień Walki z Nowotworami Krwi. To doskonała okazja, aby przypomnieć o profilaktyce i diagnostyce tych chorób, a przede wszystkim, aby zachęcić do morfologii. Nasze zdrowie jest w naszych rękach.
Co to są nowotwory krwi?
Nowotwory krwi to grupa chorób, które rozwijają się w krwi lub szpiku kostnym. W szpiku wytwarzane są komórki macierzyste, które dają początek czerwonym krwinkom, leukocytom i płytkom krwi. Każda z tych komórek jest zdolna do przeprowadzania procesów życiowych – wzrostu, rozmnażania, przemiany materii. Każda z nich ma też określony czas życia, a jej śmierć jest z góry zaprogramowana. Czasem proces naturalnej śmierci jest zaburzony, co oznacza, że powstają nieprawidłowe komórki, które namnażają się i wchodzą do krwioobiegu. To komórki nowotworowe. Gdy jest ich bardzo dużo w układzie krwionośnym – wypierają zdrowe komórki, a wtedy krew nie spełnia swoich podstawowych funkcji.
O tym, czy w krwi są odpowiednie ilości wszystkich komórek – krwinek czerwonych, leukocytów i płytek krwi – mówi morfologia. Trzeba ją wykonywać regularnie, przynajmniej raz w roku. Wtedy można łatwo i szybko wykryć nieprawidłowości. Nowotwory krwi rozwijają się wiele lat i na początku nie dają żadnych objawów, dlatego bardzo ważne są regularne badania. Poza tym nowotwory krwi różnią się od pozostałych tym, że nie jesteśmy w stanie wykryć guza. Komórki nowotworowe nie gromadzą się w jakimś narządzie, tworząc guz, tylko krążą wraz z krwią po całym organizmie. Tylko zmiany w wynikach morfologii mogą wskazać na to, że dzieje się coś niepokojącego.
U kogo najczęściej występują nowotwory krwi?
Do niedawna uważano, że nowotwory krwi dotyczą tylko osób po 60. roku życia. Niestety coraz częściej są one diagnozowane u osób w wieku 20-40 lat, a nawet u dzieci. Epidemiologia jest różna w zależności od rodzaju nowotworu – ostre nowotwory występują w każdym wieku, przewlekłe częściej u osób starszych.
Co powinno zaniepokoić?
Objawy nowotworów krwi są bardzo niespecyficzne i mogą być mylone z innymi chorobami, a czasem są zupełnie ignorowane. Objawy mogą być różne w zależności od zaawansowania choroby. Najczęściej są to:
- zmęczenie, ogólne osłabienie
- utrata masy ciała, utrata apetytu
- bóle głowy, bóle brzucha
- nadmierna potliwość
- objawy ze strony narządów wewnętrznych – np. kołatanie serca, duszność.
- powiększone węzły chłonne
Najbardziej typowym objawem nowotworów krwi są nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych. Dlatego kluczowe jest regularne wykonywanie morfologii – przynajmniej raz w roku. To pozwala wcześnie wykryć chorobę, co z kolei przekłada się na rokowania i możliwość wyleczenia.
Czytaj też:
Prof. Giannopoulos: Liczy się czas i skuteczność pierwszego leczenia