Kwadrantektomia pozwala oszczędzić pierś. Wskazania do zabiegu

Rak piersi to najczęściej diagnozowany złośliwy nowotwór kobiecy, jednak trzeba wiedzieć, że może także zostać zdiagnozowany u mężczyzny. W obrębie gruczołu piersiowego rozwijają się zmiany nowotworowe, które wywodzą się m.in. z tkanki nabłonkowej. Guz piersi może rosnąć przez długie lata, ujawniając się dopiero w zaawansowanym stadium. Możliwe jest wczesne wykrycie raka piersi podczas wykonywanych systematycznie badań mammograficznych i USG piersi, a także wykonywanego samodzielnie badania piersi.

Profilaktyka raka piersi

Samobadanie piersi to bardzo ważny element profilaktyki raka piersi, o którym wiele kobiet zapomina. Samodzielne sprawdzanie stanu zdrowia piersi nie jest trudne, a pozwala wykryć zmiany, które są na początkowym etapie rozwoju. Wyczuwalny guzek w piersi powinien skłonić do natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Trzeba wiedzieć, że nie każdy guz w piersi to rak, jednak nawet niegroźne zmiany, mogą z czasem przeobrazić się w nowotwór.

Nie należy rezygnować z samobadania piersi oraz badań przesiewowych, a także bagatelizować dolegliwości, które mogą wskazywać na nowotwór piersi. Im wcześniej zostanie wykryty guz, tym większe są szanse na całkowite wyleczenie oraz uniknięcie radykalnego leczenia, które wiąże się z amputacją piersi. Wczesne wykrycie zmian o podłożu nowotworowym jest również bardzo ważne w przypadku innych nowotworów, bo znacząco poprawia rokowania.

Czytaj też:
5 sygnałów, że w twoich piersiach może rozwijać się rak. Nie ignoruj ich

Co warto wiedzieć na temat raka piersi?

Rak piersi stanowi poważny problem na całym świecie, jednak w Polsce z roku na rok zwiększa się zarówno liczba pacjentek, jak i śmiertelność z powodu tego nowotworu. Jedną z przyczyn wysokiej śmiertelności z powodu raka piersi jest unikanie badań profilaktycznych. Samobadanie piersi, badanie USG i mammografia nie są badaniami inwazyjnymi i nie powodują dyskomfortu. Mitem jest, że rak piersi stanowi zagrożenie jedynie dla kobiet, które przeszły menopauzę – choć najczęściej jest diagnozowany u kobiet w średnim i podeszłym wieku, to guz może powstać także znacznie wcześniej, zagrażając zdrowiu i życiu młodych kobiet.

Statystyki raka piersi w Polsce nie napawają optymizmem – każdego dnia około 50 kobiet otrzymuje diagnozę, a około 15 umiera. Rak piersi jest jedną z chorób nowotworowych, które można skutecznie leczyć, jednak najlepsze rokowania dotyczą mało zaawansowanego stadium nowotworu.

U kobiet z rakiem piersi stosowane są różne metody leczenia chirurgicznego. Zaliczamy do nich m.in. operacje oszczędzające piersi, które wykonywane są w Polsce u około 30% pacjentek. W innych krajach operacje oszczędzające piersi wykonywane są u 50-70% pacjentek. To pokazuje, że Polki trafiają do lekarza zbyt późno, co wymusza wybór radykalnego leczenia, którego uzupełnienie stanowią terapie antynowotworowe. Dobór metody leczenia zależny jest m.in. od wielkości guza, wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Lepiej rokują nowotwory złośliwe, które nie doprowadziły do powstania przerzutów.

Czytaj też:
Co ósma kobieta zachoruje. Onkolog: Strach w oczach jest. Ale trzeba się badać

Warto pamiętać, że rak piersi jest chorobą, którą można skutecznie leczyć. Niezależnie od dobranej metody terapeutycznej, istnieją szanse na odzyskanie zdrowia. Konieczność wykonania mastektomii, czyli amputacji piersi, nie powinna skłaniać do rezygnacji z leczenia.

Rak piersi to jeden z nowotworów uwarunkowanych genetycznie. Może występować rodzinnie, dlatego kobiety, w których bliskiej rodzinie, były diagnozowane przypadki tego nowotworu, powinny częściej wykonywać badania. Ryzyko rozwoju guza piersi można określić m.in. na podstawie badań w kierunku posiadania genów, które są odpowiedzialne za rozwój tego nowotworu. Jednym ze sposobów na uniknięcie zachorowania jest coraz częściej wykonywana profilaktyczna mastektomia, której poddają się kobiety obciążone wysokim ryzykiem rozwoju choroby.

Częste objawy raka piersi

U kobiet z rakiem piersi choroba początkowo przebiega bezobjawowo. Na zmiany chorobowe mogą wskazywać:

• wyczuwalne podczas samobadania guzki i zgrubienia,
• zmiana wielkości jednej piersi,
• zmiana kształtu piersi,
• ból, obrzęk i zaczerwienienie skóry,
• wyciek z brodawki sutkowej,
• powstawanie na skórze lub w obrębie brodawki sutkowej niegojących się ran i owrzodzeń.

Na raka piersi mogą również wskazywać powiększone pachowe węzły chłonne.

Metody leczenia raka piersi

Rak piersi, czyli nowotwór złośliwy, to choroba, która leczona jest metodami chirurgicznymi. W leczeniu raka piersi stosowane są zabiegi radykalne oraz zabiegi oszczędzające pierś, a także uzupełniające leczenie chirurgiczne terapie przeciwnowotworowe. Uzupełniające metody leczenia raka piersi to radioterapia, chemioterapia i hormonoterapia.

Czytaj też:
„Chora na raka piersi kobieta jest jak żołnierz”. Dr Dariusz Michalik o walce z rakiem piersi

Na czym polega leczenie radykalne raka piersi?

Radykalne leczenie raka piersi znajduje zastosowanie, gdy proces chorobowy obejmuje dużą część gruczołu piersiowego. Jest konieczne, jeżeli guz ma znaczne rozmiary, doszło do zaatakowania przez nowotwór okolicznych węzłów chłonnych, a także powstania przerzutów odległych. Zaawansowana choroba nie pozwala na wykonanie operacji oszczędzającej pierś, która pozwala na wycięcie niewielkiego guza z marginesem zdrowej tkanki.

Chirurgia doszczętna (mastektomia) polega na wycięciu gruczołu piersiowego i mięśni klatki piersiowej oraz usunięciu węzłów chłonnych. Wykonanie zabiegu szerokiego wycięcia guza zwiększa szansę na całkowite wyleczenie. Uzupełnieniem leczenia jest terapia onkologiczna, która zostaje dobrana m.in. do rodzaju komórek nowotworu, a także ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Po zabiegu zoperowana pierś może zostać zrekonstruowana.

Na czym polega operacja oszczędzająca pierś?

Wykrycie raka piersi w fazie przedklinicznej, czyli na początkowym etapie rozwoju choroby, umożliwia wykonanie operacji oszczędzającej pierś (Breast Conserving Treatment). Pozwala ona na usunięcie jedynie guza z marginesem zdrowej tkanki, a także węzła chłonnego wartowniczego. Leczenie oszczędzające pierś jest stosowane, jeżeli rozmiar guza nowotworowego nie przekracza 2-3 cm. W tym przypadku można nie tylko uniknąć mastektomii, ale także wykonać zabieg przy zachowaniu węzłów chłonnych dołu pachowego.

Wykonanie operacji oszczędzającej pierś nie pozwala na rezygnację z leczenia uzupełniającego, które dobierane jest do indywidualnych potrzeb pacjentki. Leczenie uzupełniające w postaci m.in. radioterapii ma na celu zniszczenie pozostałych komórek nowotworu, które nie zostały wykryte w badaniach obrazowych.

Czytaj też:
Janina Ochojska o swojej walce z nowotworem. „Mam dobrą wiadomość”

Leczenie chirurgiczne, które pozwala uniknąć mastektomii, pomaga przejść przez chorobę z mniejszym bagażem negatywnych doświadczeń. Utrata piersi to dla większości kobiet traumatyczne przeżycie, które ma długofalowe skutki, odbijając się na stanie emocjonalnym oraz samoocenie.

Co więcej, rekonstrukcja piersi po mastektomii, choć ważna dla wielu kobiet, wiąże się z dodatkowym bólem i stanowi obciążenie dla organizmu. Odpowiednio wczesne wykrycie nowotworu pozwala nie tylko oszczędzić pierś, ale także uniknąć operacji, która ma na celu uzupełnienie powstałego po usunięcia guza ubytku. Po zabiegu operowana pierś zazwyczaj wygląda podobnie, jak pierś zdrowa, jednak wiele w tym przypadku zależy m.in. od lokalizacji guza. Specjaliści podkreślają, że sporego odsetka mastektomii można uniknąć, pamiętając o samobadaniu piersi i systematycznym wykonywaniu badań obrazowych, a także konsultując z lekarzem pierwsze objawy, które wskazują na nowotwór.

Stosowane zabiegi oszczędzające pierś u kobiet z nowotworem złośliwym

W leczeniu oszczędzającym pierś stosowane są dwie metody chirurgicznego usunięcia guza. Różnią się one sposobem usunięcia chorej tkanki. Do zabiegów oszczędzających pierś, które stosowane są w leczeniu raka piersi, zaliczamy kwadrantektomię oraz lumpektomię.

Kwadrantektomia, inaczej segmentektomia, polega na chirurgicznym usunięciu guza wraz z jednym z czterech kwadrantów piersi. Zabieg uwzględnia usunięcie guza wraz z 2 cm marginesem zdrowych tkanek. Lumpektomia polega na usunięciu guza wraz z 1 cm marginesem zdrowych tkanek. Decyzję o rodzaju wykonywanego zabiegu oszczędzającego pierś podejmuje lekarz po zapoznaniu się z wynikami badań, które pozwalają dokładnie określić wielkość oraz położenie guza.

Wskazania i przeciwwskazania do kwadrantektomii

Kwadrantektomia może zostać wykonana, gdy pacjentka spełnia określone kryteria, które kwalifikują do zabiegu oszczędzającego pierś. Zaliczamy do nich m.in. średnicę guza, która nie powinna przekraczać 3 cm, brak nacieków skóry i klatki piersiowej, możliwość usunięcia zmiany z odpowiednio dużym marginesem zdrowej tkanki, a także brak przerzutów do węzłów chłonnych.

Oszczędzające leczenie terapeutyczne nie jest możliwe, gdy m.in.:

• guz jest zbyt duży,
• występują przerzuty lub nacieki nowotworowe,
• nie można usunąć zmiany z marginesem zdrowej tkanki,
• występują inne przeciwwskazania do zabiegu.

Kwadrantektomia nie jest wykonywana u kobiet po uprzednim leczeniu oszczędzającym, u których nastąpiła wznowa raka. Wykonanie zabiegu uniemożliwia również ciąża i uprzednio przebyte napromienianie piersi.

Zabieg oszczędzający pierś nie może zostać wykonany w każdym przypadku raka piersi. Jeżeli istnieją przeciwwskazania jego wykonania, to konieczne jest przeprowadzenie zabiegu mastektomii.

Czytaj też:
Onkolog wyjaśnia, kiedy mamy aż... 90 proc. szans na wyleczenie raka piersiCzytaj też:
HER2+, HER3+ – co to jest? Wszystko, co warto wiedzieć o receptorach raka piersi