Czym jest asertywność? Sprawdź, jak się jej nauczyć

Wiele się mówi na temat asertywności, ale nie zawsze wiadomo, co ona oznacza w praktyce. Czy bycie asertywnym to bycie przekonanym o tym, że nasze zdanie jest ważniejsze od zdania innych osób? Nie, ponieważ asertywność nie ma nic wspólnego z egocentryzmem. Warto dowiedzieć się więcej na temat asertywności i spróbować wcielić ją w życie, bo to cecha bardzo pożądana i ułatwiająca funkcjonowanie wśród ludzi.

Czym jest asertywność?

Asertywność to pewność, że poglądy, które reprezentujemy, są słuszne. To przekonanie o własnej wartości wynikające z wysokiej samooceny, a także silnego kręgosłupa moralnego. Osoby asertywne nie ulegają łatwo wpływom innych ludzi, potrafią wyrazić własne zdanie i nie cofają się, gdy okazuje się ono różne od zdania innych osób w grupie. Co więcej, takie osoby często imponują znajomym czy kolegom, ponieważ są silne i mają wyraźnie zaznaczone poglądy.

Z czego wynika asertywność?

O ile charakter jest wrodzony, o tyle asertywność to cecha nabyta. Uczymy się jej całe życie i bardzo wiele zależy od tego, jak jesteśmy traktowani w dzieciństwie. Jeśli rodzice szanują nasze zdanie i pozwalają nam je wyrażać, zamiast je tłumić, łatwiej nam wyrosnąć na osobę przekonaną o poczuciu własnej wartości. Ma to ogromne znaczenie – rodzice, szanując nasze zdanie, okazują szacunek nam jako odrębnym od nich osobom. Dzięki temu my sami siebie szanujemy, a stąd wynika wiele problemów z samoakceptacją czy niskim mniemaniem o sobie.

Czy asertywności można się nauczyć?

Asertywność jest nabyta, dlatego można ją w sobie wypracować. Wymaga to jednak dużej pracy nad sobą i przyjrzenia się, z czego wynikają nasze zachowania. Jeśli często ulegamy wpływom innych osób albo boimy się, że nasze zdanie będzie mniej interesujące od tego, co mówią znajomi, warto się zastanowić, dlaczego tak się zachowujemy. Być może w przeszłości zostaliśmy zranieni albo źle potraktowani, wyśmiani na tle grupy lub nauczeni w domu, że nie mamy prawa głosu. Jest wiele przyczyn takich zachowań w dorosłym życiu, a uświadomienie sobie, z czego one wynikają, może pomóc nam nad nimi pracować.

Cechy osoby asertywnej

Osoba asertywna, czyli pewna siebie, to osoba, która:

• nie boi się wyrażać własnego zdania
• nie boi się mieć odrębnych poglądów od grupy
• nie boi się odmawiać innym ludziom, np. szefowi, który obciąża ją kolejnym zadaniem do wykonania
• nie boi się być stanowczym
• szanuje swoje emocje
• szanuje swoje potrzeby
• jeśli czuje, że coś jest ponad jej siły, to zwyczajnie o tym mówi
• nie ulega presji znajomych czy przełożonego
• nie poddaje się panice
• zachowuje trzeźwy osąd nawet w trudnej sytuacji
• potrafi przyznać się do błędu
• potrafi przeprosić za swój błąd

Jak nauczyć się asertywności?

Aby nauczyć się wyrażać własne zdanie i szanować swoje potrzeby, warto zwyczajnie to... ćwiczyć. Jak to zrobić? Pomocne może okazać się skorzystanie z poradników czy treningów asertywności, ale najlepszym treningiem jest ćwiczenie asertywności w praktyce.

Gdy więc po raz kolejny szef zleci ci zbyt dużo pracy, której nie dasz rady zrobić (albo której w ogóle nie powinnaś wykonywać, bo nie należy to do twoich obowiązków), nie uśmiechaj się grzecznie i potulnie, tylko wyraź swoje zdanie. Nie rób tego w sposób agresywny ani niegrzeczny – rzeczowo wyjaśnij, dlaczego tego nie zrobisz i dlaczego uważasz, że nie powinnaś otrzymywać takich poleceń. Jeśli przedstawisz jasne i logiczne argumenty, a dodatkowo będziesz pewny siebie i przekonany o słuszności swojego zdania, przełożony na pewno weźmie to pod uwagę.

Warto też ćwiczyć asertywność na co dzień. Jeśli znajomi proponują spotkanie, ale najchętniej u nas, a my nie mamy siły ani ochoty, by przyjmować gości, powiedzmy im szczerze, że wolelibyśmy się spotkać na mieście albo przełożyć to spotkanie na czas, w którym będziemy mieli mniej pracy, a więcej siły na życie towarzyskie. Gdy siostra po raz kolejny chce nam podrzucić dzieci na cały weekend, a w ostatnim czasie opiekowaliśmy się nimi bardzo często, odmówmy. W takiej sytuacji nie powinna się obrazić – każdy ma prawo do własnego życia, a opiekowanie się siostrzeńcami nie jest obowiązkiem, ale dobrą wolą.

Takie ćwiczenia w codziennym życiu mogą pomóc nam nauczyć się asertywności. Warto jednak pamiętać, by nie atakować bliskich osób swoim zdaniem i nie traktować tego jako oręża przeciwko nim. Asertywność to umiejętność kulturalnego stawiania granic i szanowania siebie oraz swojego zdania – tak należy o tym myśleć i właśnie takiego stosunku do asertywności oczekiwać od innych osób.

Czym jest asertywność w skrócie?

Asertywność

Asertywność to umiejętność nabyta, uczymy się jej przez całe życie. To szacunek do samego siebie i jasność na temat tego, kim jesteśmy i jakimi zasadami kierujemy się w życiu.

Asertywność to umiejętność odmawiania

 To także umiejętność stawiania granic z poszanowaniem siebie i innych. Osoba asertywna potrafi odmówić bliskim czy przełożonym w pracy, jeśli czuje, że czegoś nie chce lub nie może zrobić.

Asertywność to umiejętność wypowiadania własnego zdania

Asertywność to także umiejętność przedstawiania własnych opinii i poglądów innym osobom. Osoby asertywne nie boją się wyrazić własnego zdania, nawet gdy odbiega ono od opinii grupy. 

Asertywność to nie egocentryzm

Nie oznacza to jednak, że osoba asertywna jest egocentrykiem. Asertywność to szacunek – do siebie i do innych. Jeśli więc osoba asertywna odmawia komuś zrobienia czegoś, robi to w sposób kulturalny i grzeczny, szanując zdanie innych osób i nie uważając, że ich poglądy są gorsze. Czytaj też:
Altruizm – na czym polega? Cechy charakterystyczne