Zdrada jest problemem wielu związków. W badaniach nad niewiernością zbadano wiele aspektów tego doświadczenia, w tym częstotliwość jego występowania, cechy relacji, które mogą prowadzić do zdradzania, oraz cechy tych, którzy są bardziej skłonni do zdrady.
Ale do tego momentu badania w dużej mierze ignorowały osobę niezaangażowaną w dopuszczenie się zdrady, ale oszukaną. Chociaż niewierność partnera z pewnością nie jest ich winą, zrozumienie wielu potencjalnych czynników związanych ze zdradą jest ważne, ponieważ badania mówią jasno: nieuczciwość szkodzi relacjom. Im więcej dowiadujemy się o czynnikach jej występowania, tym większe są nasze szanse na zminimalizowanie rozpowszechnienia i wpływu niewierności.
Czytaj też:
Choroby serca a zaburzenia erekcji – jaki jest związek?
Kto zdradza... i dlaczego?
W niedawno opublikowanym badaniu z 2020 r. Meghna Mahambrey z Ohio State University stara się odpowiedzieć na pytanie: „kto jest zdradzany w związkach?” W szczególności była ciekawa, które aspekty osobowości danej osoby mogą uczynić ją bardziej podatną na niewierność partnera lub małżonka.
Uczestnicy badania pochodzili z dużej reprezentatywnej próby na szczeblu krajowym. Analizy objęły 1577 uczestników, z których 898 pozostawało w związku małżeńskim, w średnim/późnym wieku dorosłym, z którymi przeprowadzono wywiad telefoniczny i ankietę. W całej próbie 19% zgłosiło zdradę w pewnym momencie trwania związku.
Autorka badania zebrała informacje o osobowości, pytając uczestników, jak dobrze ich cechy osobowości zostały opisane zgodnie z tzw. Wielką Piątką:
- Otwartość (np. żądny przygód, ciekawy, inteligentny)
- Sumienność (np. odpowiedzialny, pracowity, zorganizowany)
- Ekstrawersja (np. przyjacielski, towarzyski, rozmowny)
- Ugodowość (np. opiekuńczy, łagodny, współczujący)
- Neurotyzm (np. zmienny nastrojowo, nerwowy, pełen niepokoju).
Aby ocenić zdradę, wymienili także szereg doświadczeń życiowych i poprosili uczestników, aby sprawdzili, które miały u nich zastosowanie, w tym „małżonek/partner dopuścił się niewierności (małżeńskiej)”.
Oczywiście wiele rzeczy przyczynia się do oszukiwania w związku poza osobowością. W swoich modelach badaczka uwzględniła takie czynniki, jak wiek, wykształcenie, płeć, rasa/pochodzenie etniczne i religijność. Stwierdziła, że w całej próbie ci, którzy byli mniej sumienni (tj. mniej ostrożni, mniej pracowici i mniej zorganizowani) byli bardziej narażeni na zdradę przez partnera.
Kiedy przeprowadziła podobne analizy na podgrupie osób pozostających w związku małżeńskim, znalazła ten sam wzór sumienności, ale także odkryła, że ludzie, którzy byli bardziej ugodowi (tj. bardziej ciepli i pomocni), mogli z większym prawdopodobieństwem zostać zdradzeni.
Czytaj też:
Jak choroby serca mogą wpłynąć na życie seksualne?
Co oznaczają te wyniki?
Po pierwsze, czego nie oznaczają: to nie jest usprawiedliwienie zdradzającego ani obwinianie ofiary. Znalezienie korelacji między niektórymi cechami osobowości a niewiernością partnera nie świadczy o tym, że jesteś winien zdrady. Partner zdradzający to ten, który naruszył zaufanie w związku i zdrada jest tylko jego winą.
Chociaż bycie ugodowym jest ogólnie pożądaną cechą, w kontekście oszukiwania możliwe jest, że posiadanie bardziej ugodowego partnera ośmieliło zdrajcę i poczuł, że jego wykroczenia łatwiej byłoby wybaczyć. Niski poziom sumienności może również powodować problemy. Jak wyjaśnia badaczka, „posiadanie niegodnego zaufania, niedojrzałego lub leniwego partnera może zwiększać poziom stresu i potęgować konflikty podczas radzenia sobie z codziennymi obowiązkami, takimi jak płacenie rachunków, wykonywanie prac domowych, praca zawodowa, osobiste zobowiązania i tak dalej”. Nic z tego nie usprawiedliwia oszukiwania, ale inne badania nie pokazują, że gdy uczestnicy opisali swojego partnera jako ugodowego i mało sumiennego, zgłaszali niższą satysfakcję z małżeństwa (Shackelford i in., 2008).
Wiemy również, że osoby ugodowe i mało sumienne częściej oszukują (Schmitt, 2004). Logiczne jest, że te same cechy również odgrywają rolę w przypadku partnera niezdradzającego. Ludzie, którzy zostali oszukani w związku, dzielą cechy również z ludźmi, którzy najmniej chętnie oszukują w związku. Badanie to wykazało, że ludzie, którzy byli bardzo sumienni i empatyczni, ale nieotwarci, zwykle nie dopuszczali się zdrad (Apostolou i Panayiotou, 2019). Podsumowując, badania te pokazują znaczenie sumienności i ugodowości w dynamice relacji.
Należy zauważyć, że wyniki niniejszego badania dotyczą tylko uczestników, którzy wiedzieli, że ich partner zdradza. Ogólny wskaźnik zdrad w wysokości 19% jest prawdopodobnie niedoszacowany. Należy również zauważyć, że niewierność nie została dostatecznie określona, więc badacze oparli się na własnej definicji uczestników, która może obejmować szereg zachowań od niewierności emocjonalnej po stosunek seksualny.
Ponadto, sumienność z pewnością nie może zagwarantować, że twój partner nie będzie cię oszukiwać, ale większe poczucie odpowiedzialności, samodyscypliny i pomocy może przynieść korzyści twojemu związkowi.
Czytaj też:
„Diagnoza obciążona ogromną stygmatyzacją”. Seksuolog Michał Sawicki mówi o problemach osób z HIV