Narcystyczne zaburzenie osobowości – jeden z kilku rodzajów zaburzeń osobowości – jest stanem psychicznym, w którym ludzie mają nadmierne poczucie własnej ważności, głęboką potrzebę nadmiernej uwagi i podziwu, niespokojne relacje i brak empatii dla innych. Ale za tą maską skrajnej pewności kryje się krucha samoocena, która jest podatna na najmniejszą krytykę.
Narcystyczne zaburzenie osobowości powoduje problemy w wielu dziedzinach życia, takich jak związki, praca, szkoła czy sprawy finansowe. Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości mogą być ogólnie nieszczęśliwe i rozczarowane, gdy nie otrzymują specjalnych przysług lub podziwu, na które ich zdaniem zasługują. Mogą uważać swoje relacje za niespełnione, a innym może nie podobać się przebywanie w ich towarzystwie.
Leczenie narcystycznego zaburzenia osobowości koncentruje się na psychoterapii.
Objawy
Oznaki i objawy narcystycznego zaburzenia osobowości i nasilenie objawów są różne. Osoby z zaburzeniem mogą:
- mieć przesadne poczucie własnej wartości
- mieć poczucie uprawnień i wymagać ciągłego, nadmiernego podziwu
- spodziewać się, że zostaną uznanym za najlepszego, nawet bez osiągnięć, które to uzasadniają
- wyolbrzymiać osiągnięcia i talenty
- zajmować się fantazjami na temat sukcesu, mocy, blasku, piękna lub idealnego partnera
- wierzyć, że są lepsi i mogą spotykać się tylko z równie wyjątkowymi ludźmi
- monopolizować rozmowy i lekceważyć lub spoglądać z góry na ludzi, których postrzegają jako gorszych
- oczekiwać specjalnych przysług i niekwestionowanej zgodności z ich oczekiwaniami
- wykorzystywać innych, aby dostać to, czego chcą
- mieć niezdolność lub niechęć do rozpoznawania potrzeb i uczuć innych
- być zazdrośni o innych i wierzyć, że inni im zazdroszczą
- zachowywać się arogancko lub wyniośle, wyglądając na zarozumiałego, chełpliwego i pretensjonalnego
- domagać się wszystkiego, co najlepsze – na przykład najlepszego samochodu lub biura
Jednocześnie osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości mają problemy z radzeniem sobie ze wszystkim, co postrzegają jako krytykę, i mogą:
- być niecierpliwi, gdy nie otrzymują specjalnego traktowania
- reagować z wściekłością lub pogardą i starać się poniżać drugą osobę, aby sprawiać wrażenie lepszych
- mieć trudności z regulowaniem emocji i zachowań
- doświadczać poważnych problemów, radząc sobie ze stresem i dostosowując się do zmian
- mieć ukryte poczucie niepewności, wstydu, wrażliwości i upokorzenia
Kiedy udać się po pomoc?
Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości mogą nie chcieć myśleć, że coś może być nie tak, więc jest mało prawdopodobne, że będą szukać leczenia. Jeśli szukają leczenia, jest to bardziej prawdopodobne z powodu objawów depresji, używania narkotyków lub alkoholu lub innego problemu ze zdrowiem psychicznym. Jednak postrzegane zniewagi dla poczucia własnej wartości mogą utrudniać akceptację i kontynuację leczenia.
Jeśli rozpoznasz aspekty swojej osobowości, które są wspólne dla narcystycznego zaburzenia osobowości lub czujesz się przytłoczony smutkiem, rozważ skontaktowanie się z zaufanym lekarzem lub specjalistą zdrowia psychicznego. Odpowiednie leczenie może sprawić, że twoje życie będzie bardziej satysfakcjonujące i przyjemne.
Czytaj też:
Cechy narcyza. Kim jest osobowość narcystyczna i jak ją rozpoznać?