Czy mówienie do siebie jest oznaką choroby psychicznej?

Chociaż ludzie często kojarzą „rozmowę wewnętrzną” z problemami związanymi ze zdrowiem psychicznym, lekarze uważają to zjawisko za normalne – i to w każdym wieku. Zdaniem naukowców w pewnych okolicznościach może to być nawet korzystne.

W jakich sytuacjach ludzie mówią do samych siebie?

Mówienie do siebie nie musi być objawem choroby, ale najczęściej świadczy o silnym wzburzeniu. Czasem mówienie do siebie pomaga opanować złość lub silny smutek. U niektórych osób mówienie do samego siebie i wyrażanie swoich myśli pomaga im skupić się na wykonywanym zadaniu. Jeśli takie zachowania i mówienie na głos występują sporadycznie, nie należy się nimi martwić. Mówienie do siebie może być nawet zdrowe, ponieważ pozwala pozbyć się niepotrzebnego napięcia i rozładować stres.

Problem pojawia się, jeśli mówienie do siebie towarzyszy nam przez cały dzień. W takiej sytuacji mogą pojawić się wątpliwości na temat zdrowia psychicznego. Problem jest tym silniejszy, jeśli danej osobie wydaje się, że słyszy czyjeś słowa i zaczyna rozmawiać z kimś, kto nie istnieje. W takiej sytuacji należy udać się do psychiatry, ponieważ rozmawianie na głos z ludźmi, którzy są wytworem naszej wyobraźni, jest oznaką zaburzeń psychicznych.

Gdy dziecko mówi do siebie na głos

Małe dzieci bardzo często w czasie zabawy mówią do siebie na głos. W ich sytuacji jest to proces w pełni fizjologiczny, związany z rozwojem mowy. Dzieci wypowiadają na głos swoje myśli, co pozwala im skupić się na danej czynności i ją dokończyć. Nie jest to oznaką choroby, jest to etap, z którego z czasem dzieci wyrastają.

Czy mówienie do siebie jest normalne?

Naukowcy od dawna zajmują się tematem rozmów z samym sobą. W latach 80. XIX wieku naukowców szczególnie interesowało to, co ludzie mówią do siebie, dlaczego mówią do siebie i jakie są cele tego mówienia.

Badania definiują mówienie do siebie jako werbalną ekspresję wewnętrznego stanu lub przekonania, co oznacza, że czynność ta pozwala wyrazić wewnętrzne uczucia, niewypowiedziane nigdzie indziej myśli i przekonania dotyczące danych sytuacji poprzez uzewnętrznienie ich w procesie mowy do samego siebie.

Nawet dzieci często rozmawiają ze sobą i nie powinno to być powodem do niepokoju dla rodziców. Jest to sposób na rozwijanie języka, a także stymulację i poprawę wydajności podczas wykonywania zadań. Ten nawyk mówienia może trwać też w okresie dorosłości i generalnie nie stanowi problemu.

Czy mówienie do siebie jest zdrowe?

Rozmowa z samym sobą może mieć kilka zalet. Nie powoduje znaczącego zagrożenia dla zdrowia, chyba że osoba doświadcza również innych objawów choroby psychicznej, takich jak halucynacje.

Podczas wykonywania zadania z zestawem instrukcji, rozmowa ze sobą może poprawić poziom kontroli nad tym, co osoba robi, wpływa też korzystnie na koncentrację i wydajność. Może również poprawić umiejętności rozwiązywania problemów.

W badaniu z 2012 roku sprawdzono, jak rozmowa ze sobą wpływa na wykonywanie zadania takiego jak szukanie przedmiotów wzrokiem. Odkrycia sugerują, że rozmowa z samym sobą podczas szukania konkretnego przedmiotu, takiego jak zgubiona część garderoby lub komplet kluczy, lub próba znalezienia produktu w sklepie spożywczym, może pomóc szybciej znaleźć te rzeczy.

Badania sugerują również, że mówienie do siebie podczas uprawiania sportu może przynosić korzyści, w zależności od tego, jak dana osoba mówi do siebie i co powie. Na przykład mówienie do siebie w sposób motywacyjny lub instruktażowy może poprawić wydajność. Jednakże, chociaż rozmowa z sobą samym o negatywnym wydźwięku może zwiększyć motywację w sporcie, może też z drugiej strony nie przyczynić się do poprawy wyników.

Rodzaje rozmów z samym sobą

Istnieją trzy kategorie rozmów wewnętrznych, które różnią się w zależności m.in. od tonu głosu. Są to:

• Pozytywna rozmowa z samym sobą. Zachęca do działania i wzmacnia pozytywne przekonania o sobie. Taka rozmowa w pozytywnym tonie może zmniejszyć niepokój oraz poprawić koncentrację i skupienie.
• Negatywna rozmowa z samym sobą. Zwykle obejmuje krytyczny i zniechęcający dialog.
• Neutralna rozmowa z samym sobą. Ten rodzaj mówienia do siebie nie jest znacząco pozytywny ani negatywny. Ludzie mogą jej używać do wydawania sobie instrukcji, zamiast do pobudzania emocji czy przekonań.

Przyczyny mówienia do siebie

Istnieje kilka powodów, dla których ktoś może rozmawiać ze sobą. Najpopularniejszym jest regulowanie emocji. Rozmowa z samym sobą może pomóc w regulacji i przetwarzaniu emocji. Na przykład, jeśli ktoś mówi, że jest zdenerwowany lub zły, może mu to pomóc poprzez kierowanie uwagi na regulację nerwów lub złości, ma to także wpływ na kontrolowanie emocji poprzez zastanawianie się nad tym, jak zareagować na własne uczucia w danym momencie.

Inną przyczyną jest zmniejszanie niepokoju. Badanie z 2014 roku sugeruje, że osoby zmagające się z lękiem, w tym fobią społecznym, mogą odnieść korzyści z rozmowy z samymi sobą. Naukowcy odkryli, że osoby odnoszące się do siebie w trzeciej osobie mogą zdystansować się od swoich niepokojących uczuć i wewnętrznych procesów, regulować i analizować te emocje, aby zmniejszyć niepokój. Mówienie do siebie może również zmniejszyć niepokój po stresujących wydarzeniach.

Jak przestać mówić do siebie?

Jeśli rozmawianie z samym sobą przeszkadza ci w codziennym życiu, istnieją sposoby na ograniczenie tego zachowania.

Zapisywanie rozmów ze sobą w dzienniku może pomóc przenieść myśli z umysłu na papier (zamiast przekazywania ich samemu sobie ustnie), uporządkować procesy myślowe oraz poradzić sobie ze stresem i lękiem.

Prowadzenie dziennika może pomóc w określeniu codziennych sytuacji, które powodują, że rozmawiasz ze sobą. Dziennik pozwoli ci także stać się bardziej świadomym tego, co mogłoby powtórzyć ten problem w przyszłości.

Kiedy szukać pomocy?

Wiele osób zauważa, że mówienie do siebie ma wpływ na ich zdrowie psychiczne, jeśli mówią negatywnie i krytykują siebie.

W takich sytuacjach należy wybrać się do psychiatry lub psychologa, aby znaleźć sposoby na poprawę poczucia własnej wartości i poprawę relacji z samym sobą.

Mówienie do siebie a schizofrenia

Jeśli dana osoba rozmawia ze sobą w przypadku halucynacji, powinna zwrócić się o pomoc do lekarza. Takie zestawienie zachowań może wskazywać na chorobę psychiczną, taką jak schizofrenia.

Osoba ze schizofrenią może doświadczać zmian w swoim zachowaniu i myślach, takich jak halucynacje lub urojenia. Urojenia powodują, że osoba widzi, słyszy, smakuje lub czuje rzeczy, które nie są częścią otaczającego ją świata i są obecne tylko w jej umyśle.

Słyszenie głosów i reagowanie na nie jest powszechnym objawem schizofrenii. Te głosy i wrażenia wydają się realne osobie, która ich doświadcza. Lekarze twierdzą, że mózg reaguje na te głosy w taki sam sposób, jakby prowadził rozmowę z prawdziwą osobą.

Osoby ze schizofrenią mogą również wycofywać się ze świata, tracąc zainteresowanie codziennymi kontaktami z przyjaciółmi i rodziną oraz mieć trudności z wyrażaniem emocji.

Czytaj też:
„Bardzo ważne jest wsparcie bliskich osób”. O leczeniu schizofrenii opowiedziała dr Magdalena WiędłochaCzytaj też:
Piętno schizofreników. Psychiatra: Większość z nich normalnie funkcjonuje w społeczeństwie