Gdy dzieje się coś niedobrego z naszym zdrowiem – naturalną reakcją jest wtedy decyzja o pójściu do lekarza specjalisty. Do większości z nich pacjent musi jednak otrzymać wcześniej skierowanie, czyli dokument umożliwiający dalsze leczenie. Nie dotyczy to jednak wszystkich specjalistów. Warto wiedzieć, do których z nich można wybrać się bez niego. W przypadku konieczności posiadania skierowania – może je wystawić lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, czyli: internista, pediatra, lekarz medycyny rodzinnej, ale również lekarze innych specjalizacji.
Do jakiego lekarza można pójść bez skierowania?
Specjalistyczne świadczenia w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia udzielane są na podstawie odpowiedniego skierowania. Są jednak od tego wyjątki. Żeby skorzystać z konsultacji lekarskiej, skierowanie nie jest potrzebne do następujących specjalistów:
- psychiatry,
- ginekologa i położnika,
- onkologa,
- wenerologa,
-
dentysty.
Należy też pamiętać o tym, że skierowanie nie jest wymagane też w sytuacjach nagłych i zagrażających życiu. Wtedy taki pacjent w trybie nagłym przyjmowany jest do szpitala lub na szpitalny oddział ratunkowy.
Czy do psychologa jest potrzebne skierowanie?
W związku ze zmianami wprowadzonymi podczas pandemii COVID-19, już od dłuższego czasu dorosłe osoby w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia mogą pójść na wizytę bez skierowania również do psychologa. Choć początkowo to udogodnienie miało być zniesione wraz z zakończeniem stanu zagrożenia epidemicznego, to zostanie z nami już na stałe. Dodatkowo dzieci i młodzież w zakresie leczenia psychologicznego, psychiatrycznego i środowiskowego również nie potrzebują skierowania od lekarza rodzinnego. Skierowanie nie jest wymagane także:
- do lekarza psychiatry w trybie ambulatoryjnym, w tym także do jednego z centrów zdrowia psychicznego;
- w celu leczenia uzależnienia, jeśli pacjent zgłasza się do z powodu uzależnienia lub współuzależnienia;
- do szpitala psychiatrycznego oraz na oddział psychiatryczny, w ramach centrum zdrowia psychicznego, w trybie nagłym, po decyzji lekarza, który dyżuruje na izbie przyjęć.
W jakich sytuacjach skierowanie do lekarza nie jest wymagane?
Poza wizytą u konkretnych specjalistów, skierowanie do lekarza nie jest też wymagane w przypadku konkretnych grup społecznych. Dotyczy to między innymi osób chorych na gruźlicę oraz osób zakażonych wirusem HIV. Z takiego udogodnienia mogą korzystać też osoby posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Bez skierowania do specjalisty dostaną się również osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Możliwość ta obejmuje także osoby do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
Jeżeli pacjent chce skorzystać z uprawnienia do zwolnienia z konieczności posiadania skierowania do lekarza specjalisty – podczas rejestracji powinien okazać odpowiedni dokument uprawniający go do tego.
Skierowanie do specjalisty a uzależnienie
Specjalne skierowanie nie jest też potrzebne do specjalisty w zakresie leczenia uzależnień. Dotyczy to osób, które zgłaszają się właśnie z powodu uzależnienia. Taka zmiana weszła w życie dopiero kilka lat temu, jednak dzięki niej możliwe jest szybsze zgłaszanie się pacjentów do poradni leczenia uzależnień. Wcześniej konieczność posiadania skierowania znacznie utrudniała ten proces. Takie uprawnienia mają też osoby zgłaszające się z powodu współuzależnienia – są to:
- osoby spokrewnione lub niespokrewnione z osobą uzależnioną,
- wspólnie z nią zamieszkujące i gospodarujące oraz osoby, których stan psychiczny powstał na skutek pozostawania w związku emocjonalnym z osobą uzależnioną.
Kto jeszcze dostanie się do specjalisty bez skierowania?
Do specjalistów bez skierowania dostaną się także następujące grupy pacjentów:
- inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci oraz osoby represjonowane,
- cywilne niewidome ofiary działań wojennych,
- uprawnieni żołnierze lub pracownicy, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa,
- weterani poszkodowani, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa,
- działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych,
- osoby deportowane do pracy przymusowej oraz osadzone w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Czytaj też:
Osoby starsze będą objęte kompleksową opieką zdrowotną. Prezydent skierował do Sejmu projekt ustawyCzytaj też:
Czy zwolnienie lekarskie chroni pracownika przed utratą pracy? Nie w każdym przypadku