Autyzm jest zaburzeniem na tle neurorozwojowym. Wczesne znaki ostrzegawcze pojawiają się zwykle zanim dziecko skończy trzy lata. Jednak pierwsze objawy mogą wystąpić już w 12. lub 18. miesięcu u niektórych dzieci, podczas gdy inne dzieci z autyzmem mogą nie zostać prawidłowo zdiagnozowane aż do drugiej lub trzeciej klasy szkoły podstawowej. Kluczową rolę odgrywają więc rodzice, którzy spędzają z dziećmi najwięcej czasu i najlepiej je znają.
Oto 12 sygnałów, których nie wolno bagatelizować:
Brak kontaktu wzrokowego
To najbardziej charakterystyczny objaw autyzmu. Dziecko nigdy nie patrzy bezpośrednio na rodzica lub robi to przelotnie.
Powtarzanie gestów
Powtarzające się ruchy lub gesty (np. trzepotanie rękami, poruszanie palcami, kołysanie się) mogą być znakami ostrzegawczymi. Zwłaszcza, jeśli dziecko powtarza te lub podobne gesty, gdy jest podekscytowane.
Powtarzanie tych samych zwrotów
Małe dzieci, zmagające się z autyzmem mogą powtarzać tę samą frazę w ten sam sposób, zupełnie tak, jakby śpiewały wers piosenki.
Wrażliwość na bodźce
Dziecko z autyzmem może być rozdrażnione podczas przytulania lub dotykania. Niektóre z nich nie lubią określonych materiałów, przedmiotów, dźwięków i odgłosów - nawet tych normalnych, codziennych, niemożliwych do uniknięcia, jak dźwięk dzwonka czy samochodu.
Czytaj też:
Autyzm – choroba systemu
Oglądanie zabawek
Dokładne oglądanie nowych zabawek z każdej strony jest normalnym zjawiskiem. Zdrowe dziecko szybko jednak przejdzie do zabawy. Natomiast dziecko z autyzmem może godzinami oglądać nowy przedmiot i w ogóle nie zająć się zabawą.
Samotna zabawa
Niektóre dzieci po prostu są nieśmiałe i nie chcą wchodzić w interakcję z rówieśnikami i dorosłymi. Jeżeli takie zachowanie nie mija wraz z wiekiem, należy zgłosić się do lekarza.
Brak udawanych zabaw
Dzieci często wykorzystują różne przedmioty do zabawy, nadając im inne nazwy lub funkcje (np. gąbka do mycia może udawać telefon, a kanapa pociąg). Dzieci zmagające się z autyzmem raczej unikają udawanych zabaw.
Obsesyjne zainteresowanie
W przypadku starszych dzieci może pojawić się obsesyjne zaineteresowanie jakąś dziedziną, zagadnieniem, zjawiskiem czy sportem.
Czytaj też:
Tak ciało ostrzega cię przez zawałem. Masz mało czasu!
Brak reakcji na imię
Dzieci bardzo szybko zaczynają reagować na swoje imię. Jeśli jednak minęło 12 miesięcy od urodzenia, a dziecko sprawia wrażenie, jakby nie słyszało, że się je woła, należy pochylić się nad tym problemem.
Pewne stałe elementy
Dziecko z autyzmem może stale trzymać w ręku jeden, określony przedmiot i nie rozstawać się z nim. Może również ciągle bawić się tymi samymi, konkretnymi zabawkami. Nowe zabawki może traktować z obojętnością.
Zanik umiejętności językowych i społecznych
U niektórych dzieci, zmagających się z autyzmem dochodzi do zaniku lub ograniczenia pewnych umiejętności językowych i społecznych, nawet jeśli wcześniej je wykazywało. Może unikać kontaktu werbalnego i fizycznego.
Brak reakcji na wskazywanie
Dzieci zazwyczaj zaczynają wskazywać przedmioty, mając 14 miesięcy. Jeśli dziecko nie zwraca uwagi na samoloty, psy lub inne ciekawe rzeczy, w głowie rodzica powinna zapalić się czerwona lampka. To samo dotyczy sytuacji, gdy dziecko nie patrzy na przedmioty wskazane przez rodzica czy nie odpowiada machaniem na machanie.
Aby zdiagnozować autyzm, u dziecka musi występować co najmniej kilka objawów. Nigdy nie należy kierować się pojedynczymi sygnałami, ponieważ mogą one świadczyć o osobowiści dziecka, jego temperamencie i zainteresowaniach. Dlatego też u niektórych dzieci właściwa diagnoza zapada dopiero w wieku szkolnym, gdy pojawia się więcej specyficznych objawów. Należy jednak pamiętać, że wczesne rozpoznanie choroby daje lepsze efekty lecznicze i terapeutyczne, dlatego każdy, niepokojący sygnał warto omówić z lekarzem.