Badanie przeprowadzone przez naukowców w Stanach Zjednoczonych i Indiach wykazało, że drożdże probiotyczne pochodzące z pożywienia są w stanie zmniejszyć szkodliwość, a nawet zapobiegać infekcjom przez kilka rodzajów odpowiedzialnych grzybów w przypadku zakażeń zagrażających życiu u hospitalizowanych oraz osób z upośledzeniem odporności, w tym Candida auris opornego na wiele leków, która została niedawno wymieniona jako zagrożenie przez amerykańskie Centers for Disease Control w raporcie o zagrożeniach związanych z opornością na antybiotyki z 2019 r.
Czytaj też:
Probiotyki i prebiotyki działają inaczej na dziewczęta, a inaczej na chłopców?
Ratunek przy upośledzeniach odporności?
Podczas gdy Candida albicans jest główną przyczyną zakażeń grzybiczych nabytych w szpitalu, badanie koncentruje się na wielu innych gatunkach, które są coraz bardziej niepokojące, ponieważ mogą powodować podobne infekcje i ponieważ wiele z tych szczepów rozwija odporność na dostępne leki przeciwgrzybicze.
Reeta Rao, profesor biologii i biotechnologii oraz prodziekan studiów podyplomowych w Worcester Polytechnic Institute (WPI) i jeden z głównych autorów badania, wyjaśniła: „Na przykład Candida auris może powodować ciężkie, często śmiertelne infekcje w szpitalach, bo pacjenci często nie reagują wcale na powszechnie stosowane leki przeciwgrzybicze, przez co infekcje są prawie niemożliwe do leczenia”.
U pacjentów z upośledzoną odpornością lub nawet zdrowych osób z wszczepionymi wyrobami medycznymi Candida może przenikać do tkanki podśluzówkowej przewodu pokarmowego i docierać do narządów wewnętrznych, gdzie może powodować zagrażające życiu zakażenia ogólnoustrojowe. Lekooporność drobnoustrojów wynika częściowo z ich zdolności do przylegania do powierzchni i tworzenia biofilmów. „Biofilm to złożony ekosystem, który może stać się fizyczną barierą przed lekami” – powiedziała Rao. „Biofilmy mogą tworzyć się na urządzeniach medycznych, cewnikach, a nawet soczewkach kontaktowych. Mogą również penetrować tkankę nabłonkową w organizmie, prowadząc do różnych infekcji, w tym śmiertelnych infekcji krwi, które możemy zaobserwować w zakażeniach Candida auris”.
Nawet gdy działają, leki przeciwgrzybicze często mają poważne skutki uboczne. Komórki grzybowe są podobne do komórek eukariotycznych, które tworzą ludzkie ciała, więc leki mogą atakować i uszkadzać tkanki, które mają chronić. „Doprowadziło to do rosnącego uznania potrzeby alternatywnych terapii” – powiedziała Rao. „Zdecydowaliśmy się przyjrzeć drożdżom probiotycznym pozyskiwanym z żywności, które mogą stanowić bezpieczną i opłacalną metodę kontrolowania Candida”.
Czytaj też:
Choroba jelit, o której mało kto wie. Czyni duże spustoszenie w organizmie
Możliwość redukcji biofilmów drożdżami z pożywienia?
Okazało się, że zastosowanie drożdży na powierzchniach niebiologicznych zmniejszyło zdolność grzybów innych niż albicans, w tym Candida auris, do przylegania do tych powierzchni nawet o 53 procent. Drożdże zmniejszyły także tworzenie biofilmów nawet o 70 procent. Podobne wyniki uzyskano w przypadku mieszanych kultur zawierających gatunki inne niż albicans. Zastosowanie drożdży pochodzących z pożywienia na tych powierzchniach również zahamowało proces zwany filamentacją u wielu grzybów innych niż albicans. Filamentacja jest mechanizmem stosowanym przez zjadliwe grzyby w celu uniknięcia odpowiedzi immunologicznej organizmu i uważa się, że jest ona ważna dla adhezji i tworzenia biofilmu.
W innym zestawie eksperymentów naukowcy zbadali wpływ obecności drożdży pochodzących z pożywienia na zdolność grzybów innych niż albicans do przylegania do ludzkich komórek nabłonkowych. Okazało się, że drożdże były bardzo skuteczne w zmniejszaniu przyczepności, szczególnie gdy były obecne przed wprowadzeniem drobnoustrojów grzybowych. Aby sprawdzić, czy drożdże będą miały podobny efekt w żywym organizmie, naukowcy zainfekowali Caenorhabditis elegans, nicień, który naśladuje kluczowe aspekty fizjologii jelit człowieka, grzybami innymi niż albicans. Odkryli, że nicienie żyją dłużej, a grzyby odzyskane z zainfekowanych nicieni były mniej aktywne, gdy były traktowane drożdżami pochodzącymi z pożywienia.
Naukowcy wykazali również, że ekstrakty z komórek drożdży były zdolne do hamowania adhezji przez grzyby inne niż albicans, co sugeruje, że efekt może być spowodowany przez wtórne metabolity wytwarzane przez drożdże. „Wraz ze wzrostem liczby śmiertelnych zakażeń Candida auris i innych gatunków grzybów innych niż albicans istnieje pilna potrzeba opracowania bardziej skutecznych i bezpieczniejszych leków, aby zapobiegać i leczyć te trudne choroby” – powiedziała Rao. „To badanie wykazało, że drożdże probiotyczne mogą być alternatywą, której szukaliśmy, i z pewnością uzasadnia to konieczność dalszych badań”.
Czytaj też:
Jak stosować antybiotyki i kiedy mogą zaszkodzić?