Paracetamol to substancja czynna występująca w wielu produktach leczniczych o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Na ogół jest bezpieczna. Istnieje jednak pewna grupa osób, którym może zaszkodzić.
Po czym rozpoznać uczulenie na paracetamol?
Uczulenie na paracetamol może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Pierwszym objawem nadwrażliwości na wskazaną substancję czynną są zmiany skórne. Na ciele pojawia się wysypka lub pokrzywka. Niekiedy można zauważyć również grudki, pęcherzyki, bąble oraz rumień, czyli zaczerwienienie wywołane przez rozszerzające się naczynia krwionośne. Opisanym reakcjom alergicznym towarzyszy obrzęk naczynioruchowy (Quinckego). Tym mianem określa się obrzmienie skóry i głębiej położonych tkanek. Najczęściej dotyczy okolic twarzy (powiek, policzków, warg itp.), ale może wystąpić także w innych częściach ciała, na przykład kończynach. Opuchlizna szybko narasta i prowadzi do zniekształcenia wyglądu. U osób uczulonych na paracetamol można zaobserwować również symptomy, takie jak: nudności, wymioty, bóle i zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, dreszcze, „zimne poty”, trudności w mówieniu, przełykaniu i oddychaniu.
Niekiedy w przebiegu reakcji alergicznej może dojść do zaburzeń w pracy serca, skurczu oskrzeli, spadku ciśnienia tętniczego krwi i utraty przytomności. W skrajnych przypadkach przyjęcie nawet niewielkiej dawki paracetamolu może skończyć się wstrząsem anafilaktycznym, który stanowi poważne zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale również życia pacjenta.
Jak pomóc sobie uczulonej na paracetamol?
W razie wystąpienia niepokojących objawów po spożyciu paracetamolu, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej lub wezwać karetkę pogotowia ratunkowego (zadzwonić pod numer 112 lub 999). Ważne, by podjąć te kroki jak najszybciej od momentu wystąpienia pierwszych symptomów alergii. Zwlekanie może przynieść bardzo negatywne konsekwencje i doprowadzić do zaostrzenia niepożądanych reakcji ze strony organizmu.
Postępowanie w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej na paracetamol polega zwykle na podawaniu pacjentowi środków przeciwhistaminowych. Niekiedy konieczne jest zaaplikowanie adrenaliny (w razie wstrząsu anafilaktycznego). Lekarz powinien również poinformować osobę uczuloną, jakich leków musi unikać i co może bezpiecznie zażywać, by obniżyć temperaturę ciała lub zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Jak zdiagnozować uczulenie na paracetamol?
Chcąc sprawdzić, czy jest się uczulonym na paracetamol, należy wykonać testy alergiczne na obecność specyficznych przeciwciał IgE we krwi. Niekiedy wykonuje się również tak zwaną próbę prowokacji, która polega na podaniu pacjentowi paracetamolu w kontrolowanych warunkach. Dokonuje tego wykwalifikowany i odpowiednio przeszkolony zespół specjalistów. Nie należy przeprowadzać tego rodzaju testów na własną rękę w zaciszu domowym.
Czytaj też:
Oszuści wystawiają recepty na leki psychotropowe, podszywając się pod lekarzyCzytaj też:
Antykoncepcja powoduje tycie, bezpłodność i spadek libido? Ginekolog i położnik obala mity
Źródła:
- J. Gołąb, M. Jakóbisiak, W. Lasek, Immunologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
- M. Krzyżak-Jankowicz, R. Jankowicz, Metamizol i paracetamol – leki podobne, ale nie takie same, „Medycyna Paliatywna w Praktyce” 2015, t. 9, nr 2, s. 59–65
- A. Szczukocka-Zych, Nadwrażliwość na niesteroidowe leki przeciwzapalne u dzieci, „Polish Journal of Allergology” 2019, t. 6, nr 3, s. 84–89