Choroba Hashimoto – odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania

Choroba Hashimoto swoją nazwę wzięła od nazwiska japońskiego lekarza Hakaru Hashimoto, który w 1912 roku opisał 4 przypadki pacjentów na nią cierpiących. Dzisiaj jest ona z jedną z najczęściej diagnozowanych chorób autoimmunologicznych. Co należy o niej wiedzieć? Zapraszamy do zapoznania się z naszym FAQ – odpowiedziami na pytania często zadawane w związku z chorobą Hashimoto.

Choroba Hashimoto: co to jest?

Choroba Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, co oznacza, że w jej przypadku układ immunologiczny (odpornościowy) zaczyna działać autoagresywnie i wytwarzać przeciwdziała przeciwko tarczycy. W przypadku choroby Hashimoto własne białka tarczycowe zostają uznane przez organizm za wrogie, więc zaczyna je niszczyć, na skutek czego dochodzi zaburzenia funkcjonowania jej hormonów, a co za tym idzie – niszczenia gruczołu i w konsekwencji jego niedoczynności. Choroba Hashimoto stanowi główną przyczynę niedoczynności tarczycy, nazywana jest również przewlekłym limfocytowym zapaleniem tarczycy i, jako choroba przewlekła, nie może być wyleczona, jednak leczona – jak najbardziej. Osiem razy częściej hashimoto występuje u kobiet niż u mężczyzn.

Jakie są przyczyny choroby Hashimoto?

Choroba Hashimoto nierzadko więcej niż raz występuje w konkretnej rodzinie, wśród jej przyczyn są więc uwarunkowania genetyczne. Szczególnie narażone na jej pojawienie się są osoby z innymi chorobami autoimmunologicznymi: cukrzycą typu 1, celiakią, reumatoidalnym zapaleniem stawów, łuszczycą, toczniem, niedoczynnością kory nadnerczy, a także bielactwem, u których w najbliższej rodzinie wcześniej zdiagnozowano hashimoto. Czynnikami środowiskowymi, które mogą wpłynąć na rozwinięcie się choroby Hashimoto są: bardzo silny stres, przebycie ciężkiej choroby, infekcje, a także ciąża.

Jakie są objawy choroby Hashimoto?

Niestety, hashimoto nie daje charakterystycznych objawów, a czasem występuje bezobjawowo. Dlatego, aby ją zdiagnozować, potrzebne jest wykonanie konkretnych badań, o których wspomnimy niżej. Objawami, które mogą wystąpić u większości chorych są jednak: przewlekłe zmęczenie, zmiany nastrojów, problemy z zaśnięciem, bolesność mięśni, kłopoty z pamięcią i koncentracją, wskaźnik BMI poza normą – nadwaga lub otyłość, mimo że dana osoba prowadzi zdrowy styl życia, a w przypadku kobiet również zaburzenia miesiączkowania. Hashimoto widać również na zewnątrz: skóra staje się sucha, a włosy wypadają.

Jakie badania wykonuje się przy hashimoto?

Jeśli endokrynolog będzie podejrzewać hashimoto, zleci wykonanie podstawowego badania krwi, w którym ważny będzie wynik stężenia TSH. Jeśli okaże się, że jest zawyżony, może to wskazywać na chorobę Hashimoto. Jednak nawet wynik w normie nie oznacza, że dana osoba na tę chorobę nie cierpi. Konieczna jest dalsza diagnostyka – sprawdzenie stężenia przeciwciał anty- TPO (podwyższone wskazują na hashimoto) oraz wykonanie USG tarczycy – jeśli jest wyraźnie mniejsza i/lub USG wykaże obecność guzków bądź nacieków zapalnych, diagnoza zostanie potwierdzona

Jaką przebiega leczenie choroby Hashimoto?

Leczenie hashimoto to przede wszystkim przyjmowanie syntetycznych hormonów tarczycy – preparatów zawierających lewotyroksynę. Dzięki temu poziom TSH zacznie mieścić się w normie. Dawkę leku lekarz ustala indywidualnie dla konkretnego pacjenta, preparat przyjmuje się regularnie i zawsze na czczo. Działanie preparatu sprawdzane jest na podstawie systematycznie zlecanych badań TSH, a jego dawka ewentualnie modyfikowana. Lekarza zawsze należy poinformować o innych przyjmowanych farmaceutykach.

Jaką dietę stosować przy hashimoto?

Często poruszaną w kontekście choroby Hashimoto kwestią jest dieta. Na jej temat pokutuje wiele mitów, przede wszystkim ten, że osoby z hashimoto nie powinny spożywać produktów zawierających gluten. Tymczasem, jeśli nie mają jednocześnie celiakii, czyli choroby spowodowanej nietolerancją glutenu (a celiakia występuje u około 1  procenta populacji), nie oznacza to, że z produktów go zawierających muszą zrezygnować. Innym popularnym twierdzeniem jest to, że przy hashimoto nie można pić mleka. Tu odpowiedź jest taka sama – jeśli ktoś cierpi na nietolerancję laktozy, to jak najbardziej powinien z niego zrezygnować. Jednak nietolerancja laktozy występuje znacznie częściej niż celiakia, więc jeśli ktoś podejrzewa, że może na nią cierpieć, warto udać się do lekarza. Może ona bowiem niekorzystnie wpływać na leczenie.

Co więc powinny jeść osoby z chorobą Hashimoto? Produkty z pełnego przemiału, pomocne w regulowaniu masy ciała. Zalecane są również te zawierające witaminę B12, biorącą udział w wytwarzaniu erytrocytów i w przemianie węglowodanów, białek i tłuszczów. Źródło witaminy B12 stanowią przede wszystkim ryby i mięso. Dietę warto wzbogacić również o produkty zawierające jod, który bierze udział w produkcji hormonów tarczycy. Najbogatszymi źródłami jodu są: makrela, dorsz i łosoś. Jod znajdziemy także w niektórych wodach mineralnych.

Białko powinno stanowić 15-20 procent diety. Znajduje się ono m. in. w chudym mięsie wołowym i drobiowym, jajkach, a także jogurtach i innych produktach z mleka (oczywiście nie należy ich spożywać przy nietolerancji laktozy). Pomocne będą również kiszonki, ponieważ zawierają probiotyki wzmacniające florę bakteryjną jelit, a to właśnie jelita zawierają około 80 procent wszystkich komórek odpornościowych.

Składnikami, o które swoją dietę powinny uzupełniać osoby z chorobą Hashimoto są również żelazo i cynk. Żelazo znajduje się m. in. w jajkach, pestkach dyni, fasoli, soczewicy, a cynk – w kaszach i pieczywie pełnoziarnistym.

Czy choroba Hashimoto uniemożliwia zajście w ciążę?

Choroba Hashimoto nie sprawia, że kobieta traci szansę na macierzyństwo. Oczywiście przed zajściem w ciążę wyniki muszą zostać uregulowane, by poprawić płodność i zapobiec ewentualnym zaburzeniom rozwoju płodu. To, że matka ma chorobę Hashimoto nie oznacza też, że noworodek z pewnością będzie chorował na niedoczynność tarczycy. Jako że wrodzona niedoczynność tarczycy stanowi zagrożenie dla prawidłowego rozwoju dziecka, noworodki mają wykonywane w szpitalach badania przesiewowe w tym kierunku.