Stres oksydacyjny – mówiąc w skrócie – to brak równowagi wolnych rodników i przeciwutleniaczy w organizmie, co może prowadzić do uszkodzenia komórek i tkanek. Stres oksydacyjny występuje naturalnie i odgrywa rolę w procesie starzenia. Wiele dowodów naukowych sugeruje, że długotrwały stres oksydacyjny przyczynia się do rozwoju w szeregu chorób przewlekłych. Takie stany obejmują raka, cukrzycę i choroby serca.
Czym jest stres oksydacyjny i co mu sprzyja?
Komórki organizmu wytwarzają wolne rodniki podczas normalnych procesów metabolicznych. Teoretycznie nasz organizm potrafi sam zwalczać ich nadmiar dzięki antyoksydantom, znajdującym się np. w owocach i warzywach. Jednak produkcja wolnych rodników może znacznie się zwiększać, gdy jesteśmy zestresowani czy prowadzimy niezdrowy styl życia. Ponadto naturalna odpowiedź immunologiczna organizmu może tymczasowo wywołać stres oksydacyjny – powoduje łagodne zapalenie, które ustępuje po tym, jak układ odpornościowy zwalcza infekcję lub naprawia uraz.
Wolne rodniki powstają jako produkty uboczne tego procesu metabolicznego. Substancje zewnętrzne, takie jak dym papierosowy, smog, pestycydy i ozon, mogą również powodować powstawanie wolnych rodników w organizmie.
Czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko długotrwałego stresu oksydacyjnego, obejmują:
-
otyłość,
-
diety o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru i przetworzonej żywności,
-
narażenie na promieniowanie,
-
palenie papierosów lub innych wyrobów tytoniowych,
-
spożycie alkoholu,
-
niektóre leki,
-
zanieczyszczenie środowiska,
-
narażenie na pestycydy lub chemikalia przemysłowe.
Dobroczynne działanie antyoksydantów
Z wolnymi rodnikami walczą antyoksydanty (przeciwutleniacze) – to substancje, które neutralizują lub usuwają wolne rodniki, przekazując elektron. Neutralizujące działanie przeciwutleniaczy pomaga chronić organizm przed stresem oksydacyjnym. Przykłady przeciwutleniaczy obejmują witaminy A, C i E. Co ciekawe, nasz organizm też potrafi wyprodukować przeciwutleniacze, jednak to właśnie dieta jest tutaj elementem kluczowym dla zminimalizowania stresu oksydacyjnego.
Długotrwały stres oksydacyjny – niebezpieczne skutki
Przede wszystkim uszkadza on komórki, białka i DNA organizmu. Może to przyczyniać się do starzenia się i może odgrywać ważną rolę w rozwoju szeregu warunków, sprzyjających chorobom.
Przewlekły stan zapalny spowodowany stresem oksydacyjnym może prowadzić do wielu stanów, w tym cukrzycy, chorób układu krążenia i zapalenia stawów.
Skutki stresu oksydacyjnego mogą przyczyniać się do wielu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona.
Stres oksydacyjny przyspiesza procesy starzenia się skóry, co zdecydowanie wpływa na wygląd cery.
Zmiana stylu życia może pomóc zmniejszyć stres oksydacyjny. Należy dążyć do utrzymania zdrowej masy ciała, regularnej aktywności fizycznej, unikania zanieczyszczeń.
Czytaj też:
Za nadwagę i otyłość zawsze odpowiada za duża ilość kalorii w diecie?