Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że choroba Parkinsona w różny sposób dotyka kobiety i mężczyzn. W nowo opublikowanym przeglądzie naukowcy przedstawiają najnowszą wiedzę na temat różnic związanych z płcią i podkreślają znaczenie estrogenów, które odgrywają ważną rolę w różnicach płciowych w chorobie.
Czytaj też:
Mężczyźni chorują częściej. Obawiasz się choroby Parkinsona? Bądź aktywny w łóżku
Choroba Parkinsona wciąż powszechna
Choroba Parkinsona jest powoli postępującym zaburzeniem, które wpływa na ruch, kontrolę mięśni i równowagę. Jest to drugie najczęstsze związane z wiekiem zaburzenie neurodegeneracyjne, dotykające około 3 procent populacji w wieku 65 lat i do 5 procent osób powyżej 85. roku życia. Ryzyko rozwoju choroby jest dwukrotnie wyższe u mężczyzn, ale u kobiet postępuje szybciej i ma niższy wskaźnik przeżycia.
„Staje się coraz bardziej oczywiste, że choroba Parkinsona różni się u kobiet i mężczyzn” – wyjaśnia główny autor Fabio Blandini, dyrektor naukowy IRCCS Mondino Foundation z Instytutu Neurologii we Włoszech. – „Ostatnie wyniki badań sugerują, że płeć wpływa również na czynniki ryzyka choroby i potencjalnie na mechanizmy molekularne zaangażowane w patogenezę choroby”. Różnice występują w aspektach takich, jak:
-
Objawy ruchowe i niemotoryczne
-
Jakość życia
-
Genetyczne i środowiskowe czynniki ryzyka
-
Terapia farmakologiczna objawów ruchowych i niemotorycznych
- Zabiegi chirurgiczne
Czytaj też:
Choroby mózgu – występują znacznie częściej niż się powszechnie uważa
Wpływ płci
Ostatnie badania wykazały, że kobiety i mężczyźni mają wyraźniejsze objawy ruchowe i niemotoryczne wraz z postępem choroby. Objawy motoryczne pojawiają się później u kobiet: drżenie jest częstym pierwszym objawem związanym z nawracającymi upadkami i silniejszymi zespołami bólowymi o specyficznych cechach, takich jak zmniejszona sztywność, większa skłonność do rozwoju niestabilności postawy i podwyższone ryzyko powikłań ruchowych. Mężczyźni mają poważniejsze problemy z postawą i mają gorsze ogólne zdolności poznawcze: upośledzenie chodu – najgorsza komplikacja ruchowa – rozwija się później u mężczyzn; mężczyźni mają jednak większe ryzyko rozwinięcia kamptokormii (ciężkie zgięcie tułowia do przodu podczas stania lub chodzenia).
Objawy niemotoryczne były przedmiotem badania ponad 950 pacjentów, u których stwierdzono, że objawy takie jak zmęczenie, depresja, zaparcia, ból, utrata smaku lub węchu, zmiana masy ciała i nadmierne pocenie się są częstsze i cięższe u kobiet. Inne badania wykazały, że mężczyźni mają gorsze ogólne zdolności poznawcze, a płeć męska jest głównym czynnikiem predykcyjnym łagodnego upośledzenia poznawczego i jego szybszego postępu w ciężkim stadium choroby. Rozpoznanie Parkinsona z otępieniem ma większy wpływ na długość życia kobiet niż mężczyzn; ponadto kobiety wykazują wyraźne objawy, a także różnice w odpowiedzi na terapie farmakologiczne i głęboką stymulację mózgu oraz w osobistej ocenie jakości życia w porównaniu z mężczyznami.
Autorzy zauważają, że charakterystyczne cechy kliniczne, a także udział różnych czynników ryzyka potwierdzają pogląd, że rozwój choroby może obejmować różne mechanizmy patogenetyczne (lub ten sam mechanizm, ale w inny sposób) u kobiet i mężczyzn. Podkreślają znaczenie estrogenów, które odgrywają ważną rolę w różnicach płci, zapewniając ochronę przed chorobami, czego dowodzi podobna częstość występowania choroby u mężczyzn i kobiet po menopauzie.
Czytaj też:
Choroba Parkinsona dotyka nie tylko pacjenta. Z czym zmagają się ich opiekunowie?