Trzustka jest gruczołem, który pełni w naszym organizmie dwie, ważne funkcje, czyli wytwarza hormony niezbędne do przebiegu procesów metabolicznych (przemiana węglowodanów) oraz warunkuje prawidłowy przebieg procesów trawiennych. Schorzenia trzustki stają się coraz powszechniejsze i dotykają nie tylko seniorów. Dlaczego trzustka zaczyna chorować i w jaki sposób zmniejszyć ryzyko wystąpienia zapalenia tego gruczołu?
Stan zapalny trzustki – problem, który dotyczy coraz młodszych osób
Zapalenie trzustki ma związek z naszą dietą oraz trybem życia. Choroba może rozwijać się bez wyraźnych objawów, które byłyby wskazaniem do wizyty u lekarza. Powoduje to, że w wielu przypadkach choroby trzustki wykrywane są zbyt późno. Stan zapalny trzustki (ostry i przewlekły) powoduje uszkodzenie tego gruczołu i wpływa na pojawienie się poważnych zaburzeń w wydzielaniu hormonów oraz enzymów trawiennych, których skutkiem są pojawiające się u osób chorych dolegliwości zdrowotne.
Zapalenie trzustki nie jest chorobą o podłożu nowotworowym, jednak znacząco zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu trzustki, który także nie daje wyraźnych objawów w początkowej fazie choroby.
Ostre zapalenie trzustki – przyczyny
Ostre zapalenie trzustki najczęściej spowodowane jest:
-
nadużywaniem alkoholu,
-
paleniem tytoniu,
-
kamicą nerkową,
- urazami mechanicznymi, które mogą być skutkiem np. upadku z wysokości.
W większości przypadków to właśnie powyższe czynniki są przyczyną rozwoju ostrego zapalenia trzustki oraz powodują przewlekłą chorobę zapalną tego narządu. Zgodnie ze statystykami za ponad 50% przypadków ostrego zapalenia trzustki odpowiada częste spożywanie alkoholu. Co ważne, nie chodzi jedynie o alkohol wysokoprocentowy, ale także o trunki, które dostarczają do organizmu stosunkowo niewiele tej substancji psychoaktywnej. Ryzyko wystąpienia zapalenia trzustki o charakterze ostrym i przewlekłym zwiększa jednoczesne nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu; czynniki te są też główną przyczyną raka trzustki.
Do innych przyczyn ostrego zapalenia trzustki zaliczamy, m.in.:
-
choroby o podłożu autoimmunologicznym,
-
zakażenia pasożytami,
-
świnkę (zapalenie ślinianek przyusznych),
-
długotrwałe przyjmowanie leków steroidowych,
-
nadmiernie i długotrwale podwyższony poziom wapnia we krwi,
-
zaburzenia metaboliczne,
-
skrajne wyziębienie organizmu (hipotermia),
-
długotrwałe przyjmowanie niektórych leków np. leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych,
-
zatrucie grzybami,
- przyjmowanie narkotyków i dopalaczy.
Ostre zapalenie trzustki – objawy
Ostre zapalenie trzustki ma bardzo gwałtowny i nieprzewidywalny przebieg. Stan zapalny może rozwijać się od kilku godzin do kilku dni, dlatego nie należy bagatelizować objawów mogących wskazywać na problemy z trzustką. Objawy pojawiające się u pacjentów z zapaleniem trzustki powodowane są zarówno toczącym się w obrębie gruczołu stanem zapalnym, jak i upośledzeniem funkcji wydzielniczych trzustki i przedostawaniem się enzymów trzustkowych do układu krwionośnego.
Do charakterystycznych objawów ostrego zapalenie trzustki należą:
-
silne i oporne na działanie leków bóle nadbrzusza, które mogą promieniować do lędźwi i pod łopatki,
-
bóle brzucha, które zwykle opisywane są jako „opasujące” brzuch i plecy,
-
wysoka gorączka, która przekracza 39 stopni Celsjusza,
-
dreszcze,
-
dolegliwości gastryczne m.in. wzdęcia,
- bóle mięśni.
Ostre zapalenie trzustki może także objawiać się wybroczynami w okolicy lędźwiowej oraz w okolicy pępka. Często stanowi zapalnemu trzustki towarzyszy także charakterystyczny wygląd skóry brzucha i kończyn, która staje się marmurkowata.
Ostre zapalenie trzustki jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu, który wymaga specjalistycznego leczenia szpitalnego. Po powrocie do zdrowia osoba, która przeszła ostre zapalenie trzustki, musi stosować odpowiednio dobraną dietę oraz zrezygnować ze szkodliwych nawyków i nałogów.