„Siedzenie to nowe palenie” – głosi popularne powiedzenie, i trudno nie przyznać temu racji. Skutki braku aktywności fizycznej, a szczególnie spędzania długiego czasu w pozycji siedzącej nie są dobre dla organizmu. Szczególnie narażone są na nie kobiety w średnim wieku.
Siedzenie nowym stylem życia
Wielu naukowców i pracowników służby zdrowia opisuje siedzenie jako element współczesnej plagi niekorzystnych nawyków. Wiele osób robi to zarówno w pracy, jak i w domu. Badania wykonane w USA na grupie ok. 6000 osób wykazały, że 1 na 4 z nich siedzi dłużej niż 8 godzin dziennie. Zaledwie 3 proc. osób spędzie w pozycji siedzącej mniej niż 4 godziny dziennie i jest aktywna – wykazało badanie National Health and Nutrition Survey Survey (NHANES) opublikowane w czasopiśmie JAMA.
Badania kobiet w podeszłym wieku
Nowe badanie, opublikowane w czasopiśmie Journal of American Heart Association, dotyczyło siedzącego stylu życia u kobiet po 55. roku życia. Badane były po okresie menopauzy i miały problemy z nadwagą lub otyłością. Podzielono je na dwie grupy etniczne – Hiszpanki i pozostałe narodowości. Celem badania było sprawdzenie, czy czas spędzony w pozycji siedzącej różni się dla obu grup i jaki ma wpływ na ryzyko chorób serca. Główna koordynator badań z Uniwersytetu w Arizonie, dr Dorothy Sears podkreśliła, że choroby serca są główną przyczyną śmierci kobiet w tej grupie wiekowej.
Siedzenie a choroby serca
Dr Sears przewiduje, że aż 1/3 kobiet umrze właśnie z powodu choroby serca. Po menopauzie doświadczają one dużego wzrostu ryzyka problemów kardiologicznych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe oraz cukrzyca typu 2. Ważne jest więc, by zrozumieć, co wpływa na taki stan rzeczy. W badaniu dr Sears wzięło udział 518 kobiet, u których przez 14 dni monitorowano siedzenie oraz aktywność fizyczną. Kobiety, które nie były Hiszpankami, siedziały średnio dłużej niż 9 godzin dziennie. U Hiszpanek średnia ta wyniosła ok. 8,5 godziny. Naukowcy odkryli powiązania między długotrwałym siedzeniem a wynikami badań krwi. Pierwsza grupa miała wyższy poziom cukru, insuliny i trójglicerydów na czczo. Wykazywały także większą oporność na insulinę, a ich BMI było wyższe. Wszystkie te czynniki wpływają na ryzyko chorób serca i udaru mózgu.
„Spodziewałam się, że istnieje pewien związek między czasem siedzenia a opornością na insulinę, ale nie zdawałam sobie sprawy, jak silny jest”– powiedziała Dorothy Sears.
Skutki częstego i długiego siedzenia
Okazuje się, że każda dodatkowa godzina siedzenia w ciągu dnia powodowała ponad 7 proc. wzrost insulinooporności, a każde dodatkowe 15 minut nieprzerwanego siedzenia powiększało wzrost o ok. 9 proc. Co ciekawe, późniejsza aktywność fizyczna nie powodowała znacznego obniżenia tych wartości. Wydłużony czas siedzenia powoduje więc ryzyko dla zdrowia, niezależnie od ćwiczeń. Naukowcy uznali, że służba zdrowia powinna zachęcać do skracania czasu nieprzerwanego siedzenia, nie tylko do regularnych ćwiczeń. Inne badania sugerują, że zamiana czasu siedzenia na stanie lub umiarkowany ruch może wspomóc zdrowie osób starszych. Aktywność nie musi być intensywna, ale powinna być jak najczęstsza. Dr Spears wspomniała jednak, że wnioski te należy potwierdzić za pomocą obszerniejszych badań wieloetnicznych.
Czytaj też:
Korzyści z aktywności fizycznej dla osób starszych