Pleśniawki u dorosłego? Czy są niebezpiecznym objawem i jak sobie z nimi radzić?

Pleśniawki to nic innego jak rodzaj infekcji grzybiczej wywołanej przez drożdżaki Candida albicans. W sprzyjających warunkach namnażają się one dość szybko, wywołując biały nalot (przypominający zsiadłe mleko) najczęściej na języku lub podniebieniu, ale też na wewnętrznej stronie policzków i dziąsłach. Bywają bolesne, dlatego często towarzyszą im trudności w jedzeniu i połykaniu.

U dorosłych pleśniawki najczęściej są sygnałem gorszej pracy układu odpornościowego lub poważnej choroby niezwiązanej z jamą ustną.

Powstawaniu pleśniawek u dorosłych sprzyjają m.in.:

• obniżona odporność (m.in. na skutek podeszłego wieku, stresu, zaburzeń immunologicznych lub chorób np. wirusa HIV, nowotworów),
  
• choroby krwi np. białaczka, schorzenia nerek np. mocznica, gruźlica, choroby przewodu pokarmowego, schorzenia błony śluzowej jamy ustnej, takie jak liszaj płaski czy leukoplakia,
  
• niedobór witamin i składników mineralnych, szczególnie witaminy B3, D lub żelaza,
  
• dieta bogata w cukier i węglowodany, które są pożywką dla grzybów (unikaj m.in. słodyczy, produktów zawierających drożdże i białą mąkę, np. jasnego pieczywa, alkoholu, przetworzonej żywności),
  
• suchość w jamie ustnej,
  
• preparaty stosowane w chemioterapii, np. leki cytostatyczne,
  
• palenie papierosów,
  
• noszenie protez zębowych (należy je czyścić po każdym posiłku, a nawet dezynfekować, szczególnie po przebytej infekcji),
  
• leki, które zaburzają równowagę flory bakteryjnej (np. antybiotyki i kortykosteroidy, dlatego np. w przypadku astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc przy stosowaniu wziewnych sterydów należy przepłukać usta oraz umyć zęby po każdej inhalacji leku).

Cukrzyca sprzyja pleśniawkom

Jeśli często miewasz pleśniawki i stany zapalne jamy ustnej zrób badania w kierunku cukrzycy! Niekontrolowana cukrzyca poprzez zakłócenie równowagi flory bakteryjnej i obniżenie odporności sprzyja rozwojowi zmian w jamie ustnej.

Jak się ustrzec przed pleśniawkami?

Choć pleśniawki nie są jakoś nadzwyczajnie szkodliwe, warto wiedzieć, że raczej nie znikną same, a jeśli nie podejmiemy leczenia dolegliwości z nimi związane mogą się nasilać. Warto wybrać się do lekarza rodzinnego, by ustalić, czy nie dolega nam jakaś poważna choroba. Aby pozbyć się infekcji jamy ustnej u dorosłych, najlepiej bowiem zlikwidować jej bezpośrednią przyczynę.

– Warto zacząć od wykonania antymykogramu, czyli posiewu wykrywającego drożdżaki. Wynik wskaża nam, na jaki składnik wrażliwe są drobnoustroje. Lekarz może przepisać antybiotyki przeciwgrzybicze zawierające substancje czynne takie jak flukonazol, nystatyna, natamycyna, ketokonazol czy klotrimazol. Mogą to być m.in. tabletki stosowane doustnie, drażetki do ssania, maści oraz kremy do smarowania, zawiesiny czy płyny do płukania jamy ustnej zawierające kwas borny, jodynę, roztwór chlorheksydyny lub wodny roztwór fioletu gencjanowego. Płukanka z ciepłej wody i soli stosowana po każdym posiłku również zadziała korzystnie – doradza lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Stomatologii Periodent w Warszawie.

Jeśli mamy małe dziecko, dbajmy też, by nie sprzedać mu „swoich” grzybów i bakterii. Dlatego też unikajmy sytuacji, w których nasza ślina mogłaby dostać się do jego jamy ustnej (np. poprzez oblizanie smoczka czy łyżeczki malucha).

Zarówno w terapii, jak i w profilaktyce istotna jest higiena jamy ustnej, dlatego warto:

• szczotkować zęby min. 2 razy dziennie,
  
• nitkować przestrzenie między zębami,
  
• pamiętać o regularnej wymianie szczoteczki na nową,
  
• nawet jeśli stosowaliśmy szczoteczkę krótko, bo chorobie trzeba ją zmienić na nową.
  
• niezbędne są także regularne kontrole dentystyczne, zwłaszcza, gdy nosisz protezy lub chorujesz na cukrzycę. Ale nawet jeśli jesteś zdrowy i nic ci nie dolega warto co pół roku zrobić przegląd jamy ustnej.

Antybiotyk? Trzeba zadbać o dobre bakterie

Zdaniem lekarzy grzybice w jamie ustnej często są wynikiem stosowania m.in. antybiotykoterapii, antykoncepcji hormonalnej, nieodpowiedniej diety, w tym spożywaniem produktów zawierających drożdże. Stres także obniża odporność i patogenom (nie tylko grzybom) łatwiej jest skolonizować jamę ustną.

W razie antybiotykoterapii warto równolegle z przyjmowaniem antybiotyku (ale nie jednoczasowo, należy odczekać około dwóch godzin) osłonowo zażywać produkty bogate w szczepy bakterii probiotycznych. Dużo tego rodzaju bakterii występuje w kiszonkach czy fermentowanych produktach mlecznych (jogurty naturalne, kefir, maślanka). Można też zaopatrzyć się w odpowiednie preparaty w aptece.

Czytaj też:
Papierosy zwykłe i elektroniczne – jak szkodzą zdrowiu naszej jamy ustnej? Zapytaliśmy dentystę