Okazuje się, że jedzenie może pomóc nam w radzeniu sobie ze stresem i niepokojem. I nie mowa tu o słodyczach na poprawę nastroju. Odpowiednia dieta, bogata w magnez, cynk czy kwasy omega-3 na pewno pozytywnie wpłynie na nasze zdrowie. Po co sięgać, jakie produkty wybierać? Oprócz orzechów, tłustych ryb czy strączków, warto postawić też na… indyka. Dlaczego?
Jedno z badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych wykazało, że 38 proc. dorosłych Amerykanów przejada się w okresach wzmożonego stresu. Wybierają oni wówczas produkty bogate w tłuszcze. Wzrost poziomu kortyzolu (pojawia się, gdy jesteśmy zestresowani) zwiększa apetyt. Badania przeprowadzone na Polakach pewnie dałyby podobne wyniki.
Niestety, sięganie po niezdrowe produkty, ubogie w składniki odżywcze, za to bogate w tłuszcze, jak fast-food, chipsy, słodycze szybko odbija się na zdrowiu i ogólnym samopoczuciu. Zmiany w diecie (szczególnie te złe) mogą powodować stany zapalne, zwiększać stres oksydacyjny, powodować zaburzenia hormonalne i prowadzić do insulinooporności. Wszystkie te czynniki sprzyjają chorobom przewlekłym, ale też mogą powodować depresję. Nic dziwnego, że przewlekły stres jest czynnikiem zwiększającym ryzyko poważnych chorób.
Stres i dieta w dobie pandemii
Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego jeszcze przed pandemią i wyborami prezydenckimi Amerykanie zgłaszali jedne z najwyższych postrzeganych poziomów stresu na świecie. Stres ma nie tylko negatywny wpływ na pracę i relacje osobiste, ale także zwiększa ryzyko wielu chorób przewlekłych, takich jak choroby serca i choroba Alzheimera, i wiąże się z wyższą śmiertelnością.
Jednak dieta śródziemnomorska może być stosunkowo prostym sposobem na złagodzenie fizjologicznych skutków stresu i promowanie zdrowego starzenia się, według nowego badania przeprowadzonego przez naukowców z Wake Forest School of Medicine, części Wake Forest Baptist Health.
Wyniki pierwszego przedklinicznego badania oceniającego wpływ długotrwałego spożycia diety zachodniej i śródziemnomorskiej na stres w kontrolowanych warunkach eksperymentalnych, zostały opublikowane w bieżącym internetowym wydaniu czasopisma Neurobiology of Stress.
Jako kontrolować stres?
Bardzo trudno jest kontrolować lub redukować stresory w naszym życiu. Ale wiemy, że możemy kontrolować naszą dietę, a wcześniejsze badania obserwacyjne sugerowały, że niższy odczuwalny stres jest związany z wysokim spożyciem owoców i warzyw.
Naukowcy zbadali skutki chronicznego stresu u 38 zwierząt w średnim wieku, które były karmione dietą śródziemnomorską lub zachodnią. Diety zostały ułożone tak, aby ściśle odzwierciedlały dietę ludzi, z białkami i tłuszczami pochodzącymi głównie ze źródeł zwierzęcych z grupy zachodniej, a przede wszystkim ze źródeł roślinnych z grupy śródziemnomorskiej.
Aby określić wpływ diety na reakcje na stres, naukowcy zmierzyli zmiany we współczulnym i przywspółczulnym układzie nerwowym oraz w kortyzolu, hormonie nadnerczy, w odpowiedzi na ostry i przewlekły stres.
Dieta śródziemnomorska pomoże w czasie pandemii
W porównaniu ze zwierzętami karmionymi dietą zachodnią, te karmione dietą śródziemnomorską wykazywały zwiększoną odporność na stres, na co wskazuje słabszy współczulny układ nerwowy i odpowiedź kortyzolu na stres, a także szybsza regeneracja po zakończeniu stresu, powiedział Shively.
Wyniki badania sugerują, że przyjęcie w całej populacji diety podobnej do śródziemnomorskiej może zapewnić stosunkowo prostą i opłacalną interwencję w celu zmniejszenia negatywnego wpływu stresu psychicznego na zdrowie i opóźnienia starzenia się układu nerwowego, powiedział Shively.
Czytaj też:
Jesteś zestresowany? Naukowcy: Kup sobie rybki
Jak stres wpływa na figurę?
Wiele skutków stresu odczuwa się natychmiast. Od napiętych mięśni i bólów głowy po uczucie rozdrażnienia, przytłoczenia i kontroli, stres odbija się na zdrowiu fizycznym, psychicznym i emocjonalnym. Ale istnieją inne sposoby, w jakie twoje ciało reaguje na stres, takie jak zwiększenie masy ciała, które mogą wymagać czasu.
Kortyzol, hormon stresu uwalniany przez nadnercza, zwiększa się w odpowiedzi na zagrożenie. Kiedy nie widzisz już zagrożenia, poziom kortyzolu wraca do normy. Ale jeśli stres jest zawsze obecny, możesz doświadczyć nadmiernej ekspozycji na kortyzol, stanowi problem, ponieważ kortyzol jest również znaczącym stymulatorem apetytu. Właśnie dlatego tak wiele osób reaguje na stres, szukając żywności zapewniającej komfort. Co ciekawe, badania wykazały też, że przy długotrwałym stresie spowalnia się nasz metabolizm, a poziom insuliny utrzymuje się na wyższym poziomie.
Kiedy stres osiąga szczyt lub staje się trudny do opanowania, mogą wystąpić poważniejsze, długoterminowe konsekwencje zdrowotne. Depresja, wysokie ciśnienie krwi, bezsenność, choroby serca, lęk i otyłość są powiązane z nieleczonym chronicznym stresem.
Jedynym sposobem na sprawdzenie, czy przyrost masy ciała jest związany ze stresem, jest wizyta u lekarza. To dlatego, że przyrost masy ciała związany ze stresem można zdiagnozować tylko na podstawie dokładnej historii i wykluczenia innych rzeczy, takich jak obniżona funkcja tarczycy.
Stres a opryszka i przeziębienie
Silny lub długotrwały stres znacznie osłabia układ odpornościowy. Ponieważ nie może on prawidłowo funkcjonować i chronić organizmu przed bakteriami i wirusami, łatwiej złapać infekcję. W takich sytuacjach może uaktywnić się wirus opryszczki, powodując nieestetyczne i bolesne zmiany skórne w okolicy ust. Łatwiej też przeziębić się lub chorować na grypę, nie mówiąć już innych, znacznie poważniejszych chorobach.
Stres a problemy trawienne
Stres powoduje ucisk w żołądku i problemy z jedzeniem, ale nie tylko. Na tle nerwowym mogą wystąpić zaparcia, biegunki i wymioty. Organizm może tak zareagować na jednorazowy incydent, ale jeśli stres nie minie, nieprzyjemne objawy mogą towarzyszyć nam przez cały czas, powodując problemy ze zdrowiem i utrudniając codzienne funkcjonowanie.
Czytaj też:
Zamykanie lodówki na kłódkę przed dzieckiem? To rzeczywistość, jaką przynosi zespół Pradera-Williego