Przesilenie zimowe ma wpływ na nastrój, harmonogram snu, a nawet na popęd seksualny. Kiedy dni stają się znacznie krótsze, a ilość słońca jest ograniczona, możesz czuć się nastrojowo i melancholijnie.
Co to jest przesilenie zimowe?
Przesilenie zimowe oznacza to po prostu najkrótszy dzień i najdłuższą noc w roku na półkuli północnej – czyli oficjalny pierwszy dzień zimy na tym obszarze. Słowo „przesilenie” pochodzi od łacińskiego solstitium oznaczającego „słońce stoi w miejscu”. Podczas przesilenia zimowego, północna półkula Ziemi jest najbardziej oddalona od Słońca. Tego dnia jest najmniej światła dziennego, którego zaczyna przybywać właśnie od momentu przesilenia zimowego.
Przesilenie zimowe w Polsce
Przesilenie zimowe w Polsce przypada 21 albo 22 grudnia. W zależności od tego, w jakim regionie mieszkamy, w dniu przesilenia zimowego światło dzienne będzie przez ok. 7 godzin i 40 minut. Na południu będzie to ok. 8 h, na północy niewiele ponad 7 h. Zachodu słońca możemy spodziewać się już po godzinie 15.
Przesilenie zimowe – objawy
Zarówno światło, jak i zmieniająca się temperatura mogą mieć namacalny wpływ na nasz organizm. Przesilenie zimowe daje określone objawy, które większość osób może z łatwością rozpoznać.
- Sezonowe zaburzenia afektywne (SAD) – to różnorodne wahania nastroju, które można odczuwać od grudnia do lutego. Pojawia się m.in. ospałość, zmęczenie i obniżone samopoczucie. Organizm próbuje dostosować się do zmiany godzin dziennych, co wpływa na jego funkcjonowanie.
- Obniżona motywacja – przejawia się małą chęcią do aktywności fizycznej, a nawet intelektualnej. Masz wrażenie, że wolisz spędzić dzień pod ciepłym kocem i niczym się nie zajmować. Mała ilość światła znacznie obniża chęci do działania, planowania i osiągania wyznaczonych celów.
- Zmienne pory snu – występują okresowe trudności z zasypianiem i wstawaniem. Z powodu niedoborów witaminy D ciało może czuć się wyczerpane. Dodatkowo przesilenie zimowe wpływa na produkcję melatoniny, czyli hormonu snu.
- Silne bóle głowy. Chociaż nie każdy ich doświadcza, osoby podatne na bóle głowy zazwyczaj dotkliwie odczuwają okres przesilenia zimowego. Badania donoszą, że ilość przypadków migreny wzrasta w miesiącach zimowych1.
- Wahania hormonalne. Spadek serotoniny i melatoniny może w rzeczywistości obniżać libido, a nawet mieć negatywny wpływ na płodność. Ten wpływ nie jest znaczący, ale warto mieć jego świadomość.
- Zwiększona kreatywność – to jeden z niewielu pozytywnych skutków przesilenia zimowego, które możemy odczuć. Chodzi o percepcję ciepła i zimna, którego przemiennie doświadczamy. Według naukowców pobudza to kreatywność2 i wyzwala twórczy potencjał.
Jak radzić sobie z przesileniem zimowym?
-
Stosuj zdrową dietę, która dostarczy ważnych składników odżywczych zwiększając ogólny poziom energii. Pamiętaj, że cukier wywołuje chwilowe pobudzenie, prowadząc do większego znużenia w miarę upływu czasu. Ogranicz słodycze, napoje energetyczne i kawę.
- Nawadniaj organizm – pij minimum 8 szklanek wody dziennie, w tym jedną po wstaniu z łóżka zamiast kawy. Możesz urozmaicić smak wody cytryną lub pomarańczą. Unikaj alkoholu i innych czynników, które odwadniają organizm.
- Postaw na aktywność fizyczną. Ustal plan ćwiczeń online i trzymaj się ich każdego dnia. Ćwiczenia zwiększą twoją energię i wpłyną na produkcję serotoniny, czyli hormonu szczęścia.
- Wypróbuj fototerapię (terapię światłem). Jest to jedna z metod leczenia depresji sezonowej i poprawy nastroju. Dodatkowe światło reguluje wewnętrzny zegar biologiczny i stabilizuje wydzielanie melatoniny w organizmie.
- Suplementuj magnez i witaminę D3.
- Jeśli doświadczasz objawów SAD, porozmawiaj ze swoim lekarzem.
Przesilenie letnie i zimowe
Odwrotną sytuacją do przesilenia zimowego jest przesilenie letnie. Zwykle występuje między 20 a 22 czerwca na półkuli północnej. Występuje wtedy najdłuższy dzień, ponieważ zenit słońca znajduje się w najdalszym punkcie od równika. W czasie przesilenia letniego biegun północny Ziemi przechyla się bezpośrednio w kierunku Słońca, pod kątem około 23,4 stopnia.
Czytaj też:
Poznaj naturalne i zdrowe produkty na odporność!
Źródła:
1) http://www.medicaldaily.com/winter-solstice-2016-6-surprising-effects-cold-weather-your-sex-life-and-405481
2) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24530552
3) https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/taking-too-much-vitamin-d-can-cloud-its-benefits-and-create-health-risks