Morfologia krwi to podstawowe badanie przesiewowe krwi, które ma zastosowanie diagnostyczne i profilaktyczne – jest to jakościowa i ilościowa ocena składu krwi obwodowej człowieka. Ocenie podlegają jej główne składniki, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, czyli krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (leukocyty) oraz płytki krwi (trombocyty).
Takie badanie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia jest bezpłatne i można je wykonać na podstawie skierowania od lekarza pierwszego kontaktu. Morfologia krwi w niektórych przypadkach daje możliwość wykrycia choroby, jeszcze przed wystąpieniem jej pierwszych objawów. Na podstawie wyników lekarz może podjąć decyzję o sposobie leczenia oraz dalszej diagnostyce. Zdarza się czasami, że dostając już takie skierowanie na morfologię, zwlekamy z jej zrobieniem. Czy w takiej sytuacji może ono przepaść?
Jak długo jest ważne skierowanie na morfologię?
Czasami nie udaje się nam wykonać badania od razu lub sam lekarz zaleci zrobienie morfologii dopiero za jakiś czas, na przykład po odstawieniu niektórych leków. Wiele osób obawia się, że ich skierowanie może przepaść po pewnym czasie i stać się nieważne. Ile więc czasu maksymalnie może upłynąć od wydania go przez lekarza do realizacji w laboratorium? Okazuje się, że w polskim prawie nie istnieje żadna data, po której upływie takie skierowanie stawałoby się nieważne. Jego ważność jest tak długa, dopóki istnieją przesłanki do wykonania takiego badania.
W praktyce zdarza się jednak, że niektóre laboratoria po upływie 30 dni wymagają uaktualnienia skierowania, uzasadniając to tym, że morfologia ma na celu określenie aktualnego stanu zdrowia pacjenta, dlatego należy ją wykonać możliwie szybko (z wyjątkiem innych zaleceń lekarskich).
Jak sprawdzić datę wystawienia skierowania na morfologię?
Na każdym skierowaniu, również tym na morfologię krwi lub do lekarza specjalisty, musi znajdować się data, kiedy zostało ono wystawione. Jeśli chcemy uniknąć ewentualnej odmowy przeprowadzenia badania w laboratorium – warto upewnić się, że skierowanie nie jest starsze niż miesiąc. W jaki sposób można to zrobić? Wszystkie niezbędne informacje, razem z datą wystawienia skierowania, znajdziecie na swoim profilu, logując się do Internetowego Konta Pacjenta (IKP).
Jeśli wasze skierowanie na morfologię ma więcej niż 30 dni – dobrze jest wcześniej zadzwonić do wybranego laboratorium i upewnić się, czy nie będzie problemu z wykonaniem badania. W przypadku skierowań wystawianych „na zapas” przez lekarza, warto poprosić go, by na skierowaniu umieścił informację dotyczącą sugerowanej daty wykonania badania oraz jego przyczyny. Należy pamiętać też o tym, że jeżeli lekarz nie widzi podstaw medycznych do wykonania morfologii krwi u pacjenta – nie ma obowiązku wystawienia skierowania. Powodem skierowania na to badanie są niepokojące objawy lub upłynięcie długiego czasu od poprzedniej oceny krwi. Jeśli zdecydujecie się na wykonanie morfologii prywatnie – nie będziecie potrzebować skierowania od lekarza.
Czy skierowanie do lekarza specjalisty może przepaść?
Pacjenci, którzy otrzymują skierowanie do lekarza specjalisty, często nie zdają sobie sprawy z tego, że może stać się ono nieważne. I choć w większość przypadków żądanie przez poradnię, by takie skierowanie zostało zaktualizowane, jest nieuzasadnione, to istnieją jednak dwie sytuacje, kiedy należy to zrobić.
Pierwszy przypadek dotyczy zmiany przyczyny wystawienia takiego skierowania – dzieje się tak wtedy, gdy ta, która była podana w dokumencie, jest już nieaktualna.
Druga sytuacja wymagająca takiej aktualizacji odnosi się do czasu, w trakcie którego pacjent nie podjął leczenia – chory ma na to 730 dni, a gdy upłynie ten termin – takie skierowanie przepada. Pacjent nie musi więc posiadać nowego skierowania do lekarza specjalisty, dopóki zgadza się cel aktualnego i nie zwleka z jego realizacją zbyt długo.
Czytaj też:
Nie lekceważ zapalenia spojówek. Może ono wskazywać na COVID-19Czytaj też:
L4 pod lupą. ZUS kontroluje zwolnienia lekarskie