Węgiel aktywny to substancja wytwarzana m.in. z węgla kopalnego, drewna, torfu. Ma właściwości przeciwbakteryjne, wiążące toksyny, jest szeroko wykorzystywana w kosmetyce. Co warto o nim wiedzieć?
Co to jest węgiel aktywny?
Węgiel aktywny, inaczej zwany węglem leczniczym, to substancja wytwarzana z różnych materiałów (najczęściej z drzewa), która powszechnie znana jest jako małe czarne tabletki. Wytwarzana jest w procesie karbonizacji miazgi drzewnej, czyli obróbki w bardzo wysokiej temperaturze (400-800 stopni Celsjusza). Następnie zostaje aktywowana parą wodną, dzięki czemu wykazuje działanie adsorpcyjne (wiążące cząsteczki).
Węgiel leczniczy - właściwości
Dzięki adsorpcji węgiel wykazuje działanie neutralizujące związki. Co to oznacza w praktyce? Że jest w stanie niwelować toksyny, bakterie, gazy jelitowe, białko, nawet niektóre leki. Z tego względu wykorzystuje się go do leczenia chorób układu pokarmowego.
Węgiel potrafi również wiązać endotoksyny, dlatego używa się go również do opatrywania ran, owrzodzeń, leczenia wysięków. W niektórych kulturach (np. australijskich Aborygenów) węgiel wykorzystywano do leczenia ran, które powstały w wyniku ukąszeń jadowitych węży czy pająków. Szamani wyciągali nim truciznę z organizmu, dzięki czemu ocalali chorym życie.
Czytaj też:
Domowe sposoby na odtrucie wątroby
Węgiel aktywny - zastosowanie
Węgiel aktywny wykorzystuje się:
- do leczenia zatruć pokarmowych – np. biegunek (w tym biegunek podróżnych czy tych wynikających z chemioterapii)
- do wspomagania pracy układu pokarmowego – np. leczenia wzdęć i pozbywania się gazów
- w opatrywaniu i leczeniu ran, owrzodzeń, odleżyn – w tym wypadku nie wykorzystuje się czarnych tabletek. W aptekach można kupić specjalne środki przeciwbakteryjne albo opatrunki, które zawierają węgiel. Usprawniają one proces gojenia rany, wiążąc endotoksyny
- do odtruwania organizmu – w przypadku zatruć paracetamolem, ibuprofenem, salicylanami, barbituranami, fenolami, alkaloidami, chlorochiną, chlormetiazolem, klonidyną, parakwatem, a nawet nikotyną
Węgiel leczniczy na zatrucia
Węgiel wykorzystuje się do odtruwania organizmu. Największą skuteczność wykazuje, gdy zostaje szybko podany. Im szybciej to nastąpi, tym bardziej zmniejszy on wchłanianie leku w organizmie (100 mg węgla zażyte 5 minut po przyjęciu zbyt dużej dawki leku, zmniejszy jego wchłanianie nawet o 70 procent).
Im więcej czasu mija od zażycia leku, tym mniejsze działanie odtruwające wykazuje węgiel. Lek po prostu zaczął już się wchłaniać do organizmu i podanie nawet dużej dawki węgla, nie uratuje sytuacji.
Warto jednak podkreślić, że węgiel leczniczy nie działa na wszystkie substancje. Nie pomoże w przypadku zatrucia metanolem, etanolem, kwasem bornym, cyjankami, litem.
Czytaj też:
Czy biegunka może doprowadzić do śmierci?
Węgiel aktywny w kosmetyce
Węgiel aktywny stał się bardzo modnym składnikiem kosmetyków. Znajdziemy go w kremach, maseczkach, żelach do mycia twarzy, a nawet... w pastach do zębów. Na czym polega jego cudowne działanie?
Ze względu na zdolność pochłaniania toksyn, kosmetyki z węglem aktywnym poleca się osobom borykającym się z trądzikiem, wągrami. Usuwa on zanieczyszczenia z cery, działa przeciwzapalnie, wygładza skórę. Świetnie sprawdza się również jako składnik peelingów, pomagając pozbyć się zrogowaceń naskórka.
Dodatek węgla aktywnego znajdziemy również w szamponach przeciwłupieżowych. Pomaga on wyregulować produkcję sebum, przywracając skórze równowagę. Dodaje się go również do past do zębów, które mają działanie wybielające. Węgiel usuwa przebarwienia z kawy i herbaty, pomaga również pozbyć się podrażnień w jamie ustnej i nieprzyjemnego zapachu.
Stosowanie węgla aktywnego
Węgiel aktywny można podawać już małym dzieciom. Najczęściej ma on wtedy konsystencję syropu lub zawiesiny wodnej. Sugerowana dawka węgla dla dzieci po 1. roku życia waha się od 4 do 12 g. Dla dzieci po 12. roku życia i dorosłych wynosi ona od 800 do 1200 mg. Węgiel ma wtedy formę czarnych tabletek. Zaleca się rozgryzienie ich, wtedy szybciej zaczną działać.
Węgiel aktywny podaje się do ustąpienia objawów. W przypadku zatrucia pokarmowego i biegunki, najczęściej co 3 godziny.
Przeciwwskazania do stosowania węgla leczniczego
Nie zaleca się przyjmowania węgla aktywnego w przypadku:
- antybiotykoterapii –może zmniejszyć wchłanianie leków
- niedrożności przewodu pokarmowego
- silnych wymiotów
Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny skonsultować z lekarzem stosowanie preparatów zawierających węgiel leczniczy.
Czytaj też:
Spodziewasz się dziecka? Oto wszystko, co musisz wiedzieć o zatruciach pokarmowych w ciąży