Nadciśnienie nie służy zdrowiu. Może być zarówno chorobą (nadciśnienie tętnicze pierwotne), jak i objawem różnych schorzeń. Tak jest w przypadku nadciśnienia wtórnego – jest ono tylko jednym z często wielu symptomów chorobowych. Kluczowe w tym przypadku jest wykrycie przyczyny nadciśnienia objawowego, co pozwala na skuteczne obniżenie ciśnienia tętniczego, bez konieczności długotrwałego przyjmowania leków na nadciśnienie.
Czym jest nadciśnienie?
Z nadciśnieniem mamy do czynienia wówczas, gdy wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego wykraczają poza ustalone normy, jednak stan ten nie jest przejściowy – chwilowy wzrost ciśnienia tętniczego może towarzyszyć m.in. silnym emocjom. W celu stwierdzenia, czy mamy do czynienia z nadciśnieniem, zalecane jest prowadzenie tzw. dzienniczka pomiarów ciśnienia, w którym należy zapisywać wyniki kilkukrotnie wykonywanych w ciągu dnia pomiarów. Z nadciśnieniem tętniczym mamy do czynienia wówczas, gdy jest ono wyższe niż 140/90 mm Hg. Lekarz na podstawie dokonywanych przez pacjenta pomiarów stwierdza, z jakim stopniem nadciśnienia może mieć do czynienia, jednak same wyniki badań nie wskazują, jaką ma ono przyczynę.
Nadciśnienie pierwotne pojawia się bez wyraźnej przyczyny, jednak ma związek m.in. z trybem życia i stosowaną dietą. Nadciśnienie wtórne jest objawem związanym z innymi chorobami – z tego względu nazywane jest także nadciśnieniem objawowym.
Wysokie ciśnienie tętnicze nie wpływa w pozytywny sposób na stan zdrowia, będąc m.in. czynnikiem zwiększającym ryzyko zawału oraz udaru. Z tego względu objawy nadciśnienia zawsze wymagają konsultacji lekarskiej oraz diagnostyki w celu wykrycia jego przyczyn. Ważne: osoby po 40. roku życia oraz osoby młodsze, ale zagrożone rozwojem nadciśnienia z powodu m.in. czynników genetycznych, nadwagi, otyłości, prowadzenia siedzącego trybu życia i schorzeń przewlekłych, powinny regularnie kontrolować ciśnienie w celach profilaktycznych.
Nadciśnienie tętnicze wtórne – przyczyny
Nadciśnienie wtórne nie jest diagnozowane często. Stwierdzane jest u około 5% wszystkich pacjentów z nadciśnieniem i ma bezpośredni związek z różnymi schorzeniami układowymi. Może być także spowodowane m.in. długotrwałym przyjmowaniem niektórych leków. Do częstych przyczyn nadciśnienia wtórnego zaliczamy przede wszystkim choroby ważnych narządów np. serca, nerek, a także naczyń nerkowych i dużych naczyń krwionośnych. Nadciśnienie tętnicze wtórne może także rozwinąć się na skutek zaburzeń hormonalnych, które związane są z chorobami gruczołów wydzielania wewnętrznego. Zaliczamy do nich m.in. tarczycę, przytarczyce, rdzeń nadnerczy, korę nadnerczy oraz przysadkę mózgową. Przyczyną rozwoju nadciśnienia wtórnego mogą być także wrodzone i nabyte choroby neurologiczne oraz guzy nowotworowe.
Do częstych przyczyn nadciśnienia tętniczego wtórnego zaliczamy także bagatelizowany przez chorych obturacyjny bezdech senny, który występuje m.in. u nałogowych palaczy. Co więcej, nadciśnienie wtórne może być skutkiem prowadzonych leczniczych terapii hormonalnych i stosowania antykoncepcji hormonalnej, nadużywania leków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (NLPZ), stosowania glikokortykoidów.
Jakie objawy daje nadciśnienie wtórne?
Objawom nadciśnienia wtórnego towarzyszą zawsze objawy typowe dla schorzenia, które je wywołuje. Do objawów wskazujących na nadciśnienie zaliczamy m.in.:
- dolegliwości ze strony serca – uczucie ucisku, kołatanie serca,
- ból głowy – tępy, zlokalizowany najczęściej w okolicy potylicy,
- ból karku,
- zaczerwienienie skóry twarzy,
- szumy, pulsowanie w uszach,
- duszności,
- osłabienie,
- nagłe uderzenia gorąca,
- zawroty głowy,
- uczucie niepokoju, podenerwowanie,
- zmienne nastroje,
- zaburzenia snu,
- opuchliznę stóp i kostek.
Na nadciśnienie tętnicze mogą także wskazywać krwawienia z nosa, częste oddawanie moczu, nadpotliwość i zlewne poty, przewlekłe zmęczenie i omdlenia.
Czytaj też:
Wystarczy 200 kalorii dziennie mniej. Tak pomożesz tętnicom i sercu