Ból karku – przyczyny, diagnostyka i sposoby na to, by pozbyć się bólu

Ból karku jest najczęściej związany z naszym trybem życia, który prowadzi do nadmiernego obciążenia odcinka szyjnego kręgosłupa i odpowiedzialnych za utrzymywanie odpowiedniego ułożenia głowy mięśni szyi. Ból karku znacząco utrudnia normalne funkcjonowanie oraz mogą towarzyszyć mu dodatkowe objawy, które związane są z toczącym się w obrębie stawów kręgosłupa procesem chorobowym.

Ból karku może przebiegać z dolegliwościami, które koncentrują się w innych obszarach ciała. Dzieje się tak ze względu na zaburzone przewodnictwo nerwowe oraz ucisk powodowany np. przez nieprawidłowo ułożone kręgi kręgosłupa szyjnego. Jeżeli zaczynamy odczuwać ból karku, to warto skonsultować się z lekarzem – wczesna diagnostyka i rozpoczęcie leczenia pozwalają uniknąć poważnych problemów zdrowotnych oraz redukują ryzyko związane z uszkodzeniem kręgów kręgosłupa szyjnego. Nawracające bóle karku są wskazaniem do wykonania specjalistycznych badań, a także rozpoczęcia zabiegów z zakresu fizykoterapii.

Ból szyi coraz częściej pojawia się u młodych osób. Jest związany m.in. z wielogodzinnym wpatrywaniem się w ekran smartfona, tabletu lub komputera, przyjmowaniem niewłaściwej pozycji ciała podczas wykonywania pracy siedzącej oraz ze zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa.

Kręgosłup szyjny – budowa i funkcje

Kręgosłup człowieka podzielony jest na 5 odcinków, które składają się z różnej liczby kręgów, stanowiąc m.in. podparcie dla ciała oraz chroniąc rdzeń kręgowy przed uszkodzeniami. Wyróżniamy odcinek szyjny kręgosłupa, odcinek piersiowy, odcinek lędźwiowy, odcinek krzyżowy i odcinek guziczny. Każdy z odcinków kręgosłupa człowieka składa się z kręgów.

Odcinek szyjny kręgosłupa tworzy 7 kręgów szyjnych. W jego obrębie znajdują się jedne z najważniejszych kręgów, dzięki którym nasza głowa zyskuje odpowiednie podparcie, a także możemy nią poruszać, czyli dźwigacz i obrotnik. W obrębie kręgosłupa szyjnego zlokalizowane są także bardzo ważne struktury nerwowe – 8 par nerwów rdzeniowych odpowiada za unerwienie szyi, a także kończyn górnych.

Dzięki kręgosłupowi szyjnemu możemy poruszać głową oraz udźwignąć jej niemały ciężar. Ten odcinek kręgosłupa jest jednak narażony na uszkodzenia, które związane są z m.in.:

• szarpnięciem np. podczas nagłego hamowania samochodu,
• upadkiem,
• przebywaniem przez wiele godzin w wymuszonej pozycji z głową pochyloną do przodu,
• spaniem na niewłaściwe dopasowanej poduszce,
• siedzącym trybem życia i brakiem aktywności fizycznej.

Często ból karku występuje przewlekle, co utrudnia normalne funkcjonowanie. Jeżeli pojawia się nagle np. po kolizji lub wypadku komunikacyjnym, to wymaga szybkiej konsultacji lekarskiej. Ból szyi oraz towarzyszące mu nieprzyjemne dolegliwości np. zawroty głowy, ból głowy, sztywność karku, która ogranicza możliwość poruszania głową, odgłosy strzelania w kręgosłupie szyjnym podczas poruszania głową, a także drętwienie lub mrowienie w ramieniu, przedramieniu bądź dłoni, mogą pojawić się na każdym etapie życia. Najczęściej dokuczają osobom, które ukończyły 30. rok życia, ale coraz częściej z takimi objawami trafiają do lekarza nastolatkowie. Zdarza się, że ból szyi spowodowany jest schorzeniami wrodzonymi, do których zaliczamy np. wrodzony kręcz szyi.

Przyczyny bólu szyi

Możemy wyróżnić kilka najczęstszych przyczyn bólu szyi i karku, czyli m.in.:

• ból szyi i karku spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi,
• ból szyi i karku pojawiający się na skutek przeciążenia stawów kręgosłupa,
• ból szyi i karku spowodowany siedzeniem lub spaniem w niewygodnej pozycji,
• urazy mechaniczne,
• siedzący tryb życia,
• brak aktywności fizycznej,
• przewlekły stres.

Często zdarza się, że ból szyi i karku pojawia się na skutek działania kilku czynników jednocześnie np. siedzącego trybu życia, przyjmowania złej postawy podczas pracy lub relaksu, a także wzmagającego napięcie mięśni karku stresu. Napięcie mięśni karku wzmaga również długotrwałe korzystanie np. ze smartfona lub tabletu.

Ból karku i sztywność karku to nie jedyne skutki działania powyższych czynników. Do objawów, które mogą zostać wywołane przez zmiany zwyrodnieniowe w szyjnym odcinku kręgosłupa, przyjmowanie niewłaściwej postawy oraz związane ze stresem napięcie mięśni, zaliczamy:

• przewlekły ból głowy,
• zawroty głowy,
• szumy uszne,
• ból barku,
• drętwienie rąk.

Nadmierne napięcie mięśniowe w okolicy karku często jest przyczyną ograniczenia ruchomości szyi, prowadząc do pojawienia się problemów z wykonywaniem codziennych obowiązków. W związku z uciskiem nerwów szyjnych pojawiają się charakterystyczne objawy neurologiczne np. zawroty głowy i szumy uszne.

Ból karku o podłożu zwyrodnieniowym – przyczyny i objawy

Zamiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa są skutkiem postępujących procesów starzenia się organizmu, a także prowadzonego przez nas trybu życia. Wczesne objawy zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa pojawiają się na skutek m.in. przyjmowania nieprawidłowej pozycji podczas snu i wykonywania różnych czynności, wykonywania pracy siedzącej, rezygnacji z aktywności fizycznej, a także mają związek z nadwagą oraz otyłością.

Jedną z częstszych przyczyn zwyrodnienia stawów kręgosłupa jest długie przybywanie w pozycji siedzącej. Na wczesne pojawienie się zmian zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa szyjnego wpływa m.in. praca przed komputerem. Nie mniej ważna dla naszego kręgosłupa jest pozycja snu oraz dobór odpowiedniego materaca i poduszki. Na ból karku bardzo często cierpią osoby śpiące np. na kanapie lub narożniku, bo meble te nie zapewniają odpowiedniego podparcia ciała w czasie snu.

Jak objawia się ból karku o podłożu zwyrodnieniowym? Pierwsze objawy zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego to m.in.:

• ból szyi, który nasila się podczas przebywania w wymuszonej pozycji;
• nawracający ból głowy w okolicy potylicy;
• ból ramion,
• drętwienie i mrowienie kończyn górnych,
• sztywność karku,
• niedowłady kończyn górnych.

Przeciążenie stawów kręgosłupa szyjnego – przyczyny i objawy

Do przeciążenia stawów kręgosłupa dochodzi najczęściej na skutek prowadzenia siedzącego trybu życia. Zespół przeciążeniowo-bólowy objawia się podobnie jak zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego. Związane z przeciążeniem nieprzyjemne dolegliwości stopniowo narastają, stając się coraz bardziej dokuczliwe.

Do przeciążenia stawów kręgosłupa szyjnego może doprowadzić przyjmowanie złej postawy, nadmierne obciążenie wysiłkiem fizycznym, a także wykonywanie ćwiczeń bez wcześniejszej rozgrzewki. Do objawów zespołu bólowo-przeciążeniowego zaliczamy m.in.:

• ból karku, który nasila się podczas wykonywania ruchów;
• napięcie mięśni karku, które zwiększa dolegliwości bólowe;
• napięciowy ból głowy;
• ból w obrębie obręczy barkowej;
• ograniczoną ruchomość szyi.

Napięcie mięśni szyi i sztywność karku zwiększa nadmierne napięcie nerwowe, które coraz częściej jest nieodłącznym towarzyszem naszego życia.

Bóle karku związane ze spaniem w niewygodnej pozycji

Bóle karku, które pojawiają się przede wszystkim rano, wskazują na przyjmowanie niewłaściwej pozycji w czasie snu. Często spowodowane są spaniem na niewłaściwie dobranej poduszce, która nie podpiera w odpowiedni sposób głowy, powodując, że kręgosłup szyjny w czasie snu ulega nienaturalnemu wygięciu. W tym przypadku jednym z charakterystycznych objawów jest odczuwanie nieprzyjemnych dolegliwości tuż po przebudzeniu.

Oprócz bólu karku i sztywności szyi, tuż po wstaniu z łóżka, mogą pojawić się także ból i zawroty głowy oraz sztywność i ból kręgosłupa w innych odcinkach.

Ból karku od długiego siedzenia przy biurku

Ból szyi to jedna z częstych dolegliwości, którą odczuwają osoby spędzające wiele godzin dziennie przed monitorem komputera oraz wykonują inne prace przy biurku. Ból karku podczas pracy siedzącej często pojawia się, gdy korzystamy z nieodpowiedniego krzesła i biurka oraz trzymamy głowę w niewłaściwej, wymuszonej pozycji.

Ból karku pojawia się najczęściej po kilku godzinach pracy, stopniowo się nasilając. Może prowadzić do wystąpienia napięciowego bólu głowy oraz migreny szyjnej.

Jak radzić sobie z bólem karku?

Cierpiąc z powodu bólu szyi, zwykle sięgamy po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe, które przynoszą krótkotrwałą ulgę. Nie jest to najlepszy sposób łagodzenia bólu karku, bo leki o działaniu przeciwbólowym i niesteroidowe leki przeciwzapalne, które przyjmujemy przewlekle, mogą wywoływać wiele działań niepożądanych.

Alternatywą dla leków przyjmowanych doustnie są środki do stosowania zewnętrznego np. różnego rodzaju preparaty lecznicze w formie maści i plastrów. Dobrym sposobem na ból w okolicy szyi są także ciepłe okłady i zimne kompresy, które możemy stosować naprzemiennie z plastrami o działaniu rozgrzewającym i chłodzącym. Plastry rozgrzewające i ciepłe okłady przynoszą ulgę, gdy bóle szyi spowodowane są nadmiernym napięciem mięśni, które powoduje niewłaściwa pozycja ciała i przewlekły stres. Plastry chłodzące oraz zimne kompresy stosujemy w przypadku bólu, któremu towarzyszy stan zapalny, będący jednym z objawów np. reumatoidalnego zapalenia stawów.

Bolący kark to uciążliwy objaw, który wymaga odpowiedniej diagnostyki. Domowe sposoby leczenia powinny być stosowane jedynie doraźnie. Ważne! Nasilający się ból karku, któremu towarzyszą ból i zawroty głowy, zaburzenia równowagi, niedowłady kończyn górnych i inne objawy neurologiczne, wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Do lekarza powinniśmy udać się również, gdy bólowi karku towarzyszą wymioty i nudności, a także gorączka lub ból karku pojawia się po upadku bądź wypadku komunikacyjnym.

Ból karku – diagnostyka

Diagnostyka bólu karku uwzględnia wykonanie specjalistycznych badań. To m.in. RTG kręgosłupa szyjnego, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Wykonanie badań pozwala na wykrycie przyczyny dolegliwości, od której w dużej mierze zależy wybór sposobu leczenia bólu szyi.

Czytaj też:
Rak języka – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie nowotworu